4 stycznia Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało, że Prokurator Generalny Minister Sprawiedliwości polecił Prokuratorowi Krajowemu odwołanie z delegacji do Prokuratury Krajowej: prokuratorów prokuratur okręgowych oraz rejonowych, a nadto odwołanie z delegacji do prokuratur regionalnych delegowanych prokuratorów prokuratur rejonowych –  w sumie 144 osoby. Uzasadniono to tym, że celem jest zapewnienia stabilizacji kadrowej tych prokuratur rejonowych i okręgowych. - Ważnym aspektem decyzji była troska o zapewnienie szybszego i bardziej efektywnego prowadzenia postępowań w tych prokuraturach. Z perspektywy obywatela oznaczać to będzie szybsze i efektywniejsze ich prowadzenie - wskazano.

Na komunikat Prokuratury Krajowej nie trzeba było długo czekać. W specjalnym stanowisku - 5 stycznia - wskazano, że jednoczesne odwołanie 144 prokuratorów z delegacji w Prokuraturze Krajowej oraz w prokuraturach regionalnych spowoduje negatywne i nieodwracalne skutki prawne dla prowadzonych postępowań, a w szczególności występujących w tych sprawach osób pokrzywdzonych. - Na skutek tego polecenia w Prokuraturze Krajowej praktycznie przestanie istnieć Departament Cyberprzestępczości i Informatyzacji, zajmujący się nadzorem oraz koordynacją najpoważniejszych postępowań dotyczących cyberprzestępczości - oświadczyła Prokuratura Krajowa. A prof. Bodnar, pytany o sytuację mówił, że decyzja była przemyślana, że nie obawia się paraliżu, ponieważ aktu odwołania z delegacji nie dokonano z dnia na dzień.  Ważne było - jak mówił, aby "stworzyć okres trzech miesięcy na przeprowadzenie całej operacji dokonania tej zmiany". - Te trzy miesiące to jest okres, żeby się przygotować do tego, kto ma przejąć odpowiednie postępowanie, jak być może zmienić strukturę organizacyjną prokuratury, w jaki sposób dostosować jej funkcjonowanie - mówił. Dodał, że prokuratorzy po odwołaniu z delegacji "zostają w systemie i dalej są prokuratorami".

Czytaj: Nieodwracalne skutki dla postępowań - Prokuratura Krajowa o odwołaniu z delegacji 144 prokuratorów >>

144 prokuratorów odwołanych z delegacji do Prokuratury Krajowej i regionalnych >>

Co zrobi Prokurator Krajowy? Istotne niedawne zmiany

Jaka będzie decyzja Prokuratora Krajowego? Prokuratorzy nieoficjalnie mówią, że może się on powołać na zmienione 28 września 2023 r. przepisy Prawa o Prokuraturze.

Chodzi tu m.in. o  art. 106 par. 2, zgodnie z którym to Prokurator Krajowy może delegować prokuratora powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury do innej jednostki organizacyjnej prokuratury. Delegowanie na okres dłuższy niż sześć miesięcy w ciągu roku może nastąpić tylko za zgodą prokuratora. Wcześniej mógł to zrobić Prokurator Generalny lub Prokurator Krajowy.  - Po zmianach są to kompetencje Prokuratora Krajowego - mówi jeden z prokuratorów.

Z kolei jeśli chodzi o odwołanie z delegacji, to zgodnie z art.  107. par. 1 prokurator delegowany na podstawie art. 106 par. 1 na czas nieokreślony lub art. 106 par 7 i 7a na okres dłuższy niż rok może być odwołany z delegacji lub z niej ustąpić za trzymiesięcznym uprzedzeniem. Prokurator delegowany na podstawie art. 106 par. 7 na okres nie dłuższy niż rok może ustąpić z delegacji za miesięcznym uprzedzeniem.

Z kolei Prokurator Generalny odwołuje prokuratora delegowanego na podstawie art. 106 par. 7 i 7a z delegacji przed upływem wyznaczonego terminu, w przypadku:

  • gdy stan zdrowia tego prokuratora uniemożliwia dalsze pełnienie obowiązków lub sprawowanie funkcji;
  • złożenia wniosku przez uprawniony organ organizacji lub zespołu, o których mowa w art. 106 par. 7;
  • gdy dalsza delegacja staje się bezprzedmiotowa;
  • zaistnienia innej niż określone w pkt 1-3 ważnej przyczyny, jeżeli dalsza delegacja tego prokuratora nie gwarantuje należytego wykonywania przez niego powierzonych mu obowiązków lub sprawowania przez niego funkcji.

W jakich konkretnie sytuacjach? Kompetencja Prokuratora Generalnego dotyczy delegowania prokuratora do pełnienia obowiązków lub pełnienia określonej funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe, działające na podstawie umów międzynarodowych, w tym umów konstytuujących organizacje międzynarodowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, zgodnie z kwalifikacjami prokuratora, na czas określony, nie dłuższy niż cztery lata, z możliwością ponownego delegowania na kolejny okres, nieprzekraczający czterech lat, oraz delegacji na wniosek Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury do pełnienia obowiązków lub określonej funkcji, lub odbycia stażu trwającego dłużej niż miesiąc, poza granicami państwa w ramach współpracy międzynarodowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, zgodnie z kwalifikacjami prokuratora, na czas określony, nie dłuższy niż cztery lata, z możliwością ponownego delegowania na kolejny okres nieprzekraczający czterech lat.

Warto również przypomnieć, że 28 września 2023 r. wprowadzono też zmianę do art. 7. dotyczącego m.in. poleceń służbowych.

I tak zgodnie z wprowadzonym par. 2a. Prokurator Generalny polecenia podległym prokuratorom wydaje za pośrednictwem Prokuratora Krajowego. Z kolei zgodnie z par. 2b. "w szczególnie uzasadnionych wypadkach, z uwagi na dobro postępowania lub prawidłowość funkcjonowania prokuratury, Prokurator Krajowy może zażądać zmiany lub uchylenia skierowanego do niego polecenia albo polecenia, o którym mowa w par. 2a, chyba że polecenie dotyczy wszczęcia postępowania przygotowawczego".

Czytaj: W prokuraturze spór o odwołania z delegacji, warszawski Prokurator Regionalny przeciwny >>

Sprzeciw prezesów prokuratur regionalnych

W tej sprawie do Prokuratora Krajowego pisali też prokuratorzy regionalni. Jakub Romelczyk, prokurator regionalny w Warszawie, w swoim piśmie sprzeciwia się zakończeniu delegacji pięciu wskazanych mu prokuratorów, bo jak pisze:" zakończenie ich delegowania, mając na względzie ich wysokie kompetencje, jak również biorąc pod uwagę wagę prowadzonych przez nich spraw, nie leży w interesie Prokuratury i nie znajduje merytorycznego uzasadnienia".

- Byłoby to także wysoce szkodliwe dla dobra, sprawności i efektywności postępowań, które prowadzą oraz dla interesów osób pokrzywdzonych w sprawach, którymi się zajmują - pisze prokurator.

O jakie sprawy chodzi? Z pisma wynika m.in., że dwoje z prokuratorów wykonuje obowiązki w 1 Wydziale ds. Przestępczości Gospodarczej, w Dziale ds. Cyberprzestępczości, który w swojej właściwości ma prowadzenie - jak wskazano - najpoważniejszych śledztw w sprawach przestępstw gospodarczych oraz dotyczących cyberprzestępczości, jak również "realizują na polecenie Prokuratora Generalnego czynności na potrzeby sejmowej Komisji śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów prezydenckich w formie głosowania korespondencyjnego". Prokuratorzy, jak wskazano, uczestniczą w śledztwach:  międzynarodowym dotyczącym  oszustw na platformach inwestycyjnych, ws. nieprawidłowości w podmiotach gospodarczych związanych z grupą kapitałową Idea Bank S.A. Jeden z nich prowadzi też śledztwo w sprawie wizowej, a także sprawy dotyczące prania brudnych pieniędzy w DarkNecie.

Prokurator Regionalny zwraca też uwagę, że po odwołaniu ich z delegacji w Dziale ds. Cyberprzestępczości zostaną trzy osoby, co jak dodaje, sparaliżuje pracę tej komórki. - Prokuratura Regionalna w Warszawie 6 kwietnia 2023 r. zawarła z Ministerstwem Cyfryzacji umowę o udzielenie wsparcia ze środków Funduszu Cyberbezpieczeństwa na sfinansowanie tzw. "świadczeń teleinformatycznych", które przyznane zostały imiennie prokuratorom w ww. Dziale - dodano.  

Pozostała trójka to prokuratorzy z 6 Wydziału Sądowego. Jak wynika z pisma zajmują się takimi sprawami jak: roszczenia obligatariuszy i innych osób wobec GetBack S.A., reprywatyzacja gruntów warszawskich ale też sprawy z zakresu prawa bankowego, prawa spółek, zwalczanie nieuczciwej konkurencji i sprawy frankowe. Wśród nich jest m.in. prokurator, który występował przed TSUE w sprawie dotyczącej wynagrodzenia dla banku za bezumowne korzystanie z kapitału. - Jego ewentualne odwołanie z delegacji wyrządzi niepowetowane szkody dla poszkodowanych w tzw. sprawach frankowych prowadzonych w tutejszej Prokuraturze - czytamy.