Krajowa Rada Komornicza zaskarżyła do Sądu Najwyższego wyrok Sądu Apelacyjnego, który utrzymał karę nałożoną na samorząd w 2014 r. za zawarcie porozumienia ograniczające konkurencję. Kara nałożona przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów cztery lata temu nie była wysoka i wynosiła 14 tys. zł.
Zmiana Kodeksu etyki
Krajowa Rada Komornicza zobowiązała komorników w „Kodeksie etyki zawodowej”, pod groźbą pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej, do:
- powstrzymania się od wpływania w sposób bezpośredni lub pośredni na wybór komornika dokonywany przez wierzycieli, w tym do powstrzymania się od zaniżania kosztów egzekucyjnych,
- prowadzenia spraw egzekucyjnych bez wzywania i
- pozyskiwania zaliczek od wierzycieli, bądź wzywania i pozyskiwania tych zaliczek, w wysokości niewystarczającej na pokrycie wydatków gotówkowych koniecznych do wykonania wniosków egzekucyjnych.
Stanowiło to - zdaniem prezesa Urzędu - naruszenie art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i nakazał zaniechanie jej stosowania.
Czytaj: MF przyznał rację komornikowi, bo przegrał sprawę o interpretację>>
KRK broniła się, argumentując, że w orzecznictwie sądowym utrwalony jest pogląd, że komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i przywołała tezę z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 14 grudnia 2006 r. o brzmieniu: „Komornik nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest przedsiębiorcą”.
Kim jest komornik: urzędnik czy biznesman
Sądy obu instancji przyznały rację prezesowi UOKiK. Ale od 1 stycznia 2019 r. nowa ustawa o komornikach sądowych zniosła wszystkie przepisy o charakterze ustrojowym i ustaliła, że komornicy przedsiębiorcami nie są.
W skardze skierowanej do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych pełnomocnik KRK przekonywał, że komornik nie jest przedsiębiorcą, ale funkcjonariuszem publicznym, gdyż nie ma nawet wpływu na cenę świadczonych usług, bo stawki określa minister sprawiedliwości. Działa w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oraz wykonuje czynności władcze.
SN oddala skargę
Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w wyroku z 5 grudnia 2019 r. oddaliła skargę Krajowej Rady Komorniczej. - Komornicy byli do stycznia 2019 r. przedsiębiorcami, a Krajowa Rada Komornicza – związkiem przedsiębiorców - stwierdził sędzia sprawozdawca Oktawian Nawrot. - Jednak Sąd Najwyższy nie może pominąć ewolucji przepisów, jakie zmieniały się w kwestii statusu komorników, choć dzisiejszy stan nie może mieć wpływu na działania sprzed czterech lat - dodał.
Przyjęty w 1997 r. model egzekucji sądowej zakładał, że komornik wykonuje powierzone mu czynności jako funkcjonariusz publiczny, ale zarazem działa na własny rachunek. Jeszcze w maju 2009 r. Trybunał Konstytucyjny podkreślał, że status zbliżył się do statusu przedsiębiorców. SN oparł się na definicji przedsiębiorcy według art. 4 ustawy o ochronie konkurencji.
W wyroku z 5 grudnia br. Izba Kontroli Nadzwyczajnej odniosła się do sytuacji historycznej. W 2014 r. Krajowa Rada Komornicza nakazała bezprawnie zaniżania kosztów egzekucji i niepobieranie zaliczek od wierzycieli, gdyż wówczas komornicy mieli status inny niż obecnie - byli przedsiębiorcami.
Sygnatura akt I NSK 4/19, wyrok z 5 listopada 2019 r.
