Problem powstał w wyniku podjęcia uchwały 21 listopada 2019 r. przez nową Krajową Radę Sądownictwa. Przedstawiła ona Prezydentowi RP wniosek o powołanie Dariusza Pawłyszcze do pełnienia urzędu na jedno z czterech stanowisk sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Cywilnej.

A także odmówiła przedstawienia wniosku o powołanie innych 10 uczestników postępowania nominacyjnego. W tej samej uchwale Rada negatywnie zaopiniowała kandydaturę m.in. Waldemara Żurka z Krakowa, który był  członkiem i rzecznikiem poprzedniej KRS i obecnie kontestuje powołanie nowej Rady, jak i sędziów do nowych Izb w Sądzie Najwyższym.

Niewłaściwe wnioski KRS

Wyrokiem z 2 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uchylił tę uchwałę i przekazał sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Krajowej Radzie Sądownictwa. Sąd Najwyższy uznał, że kontrola uchwał Krajowej Rady Sądownictwa przez Sąd Najwyższy musi być tak ukształtowana, aby zapewnić pełną skuteczność prawu Unii i  art. 47 Karty Praw Podstawowych..

Sąd Najwyższy, doszedł przy tym do przekonania, że wyrażone w zaskarżonej uchwale KRS stanowisko narusza prawo, albowiem Rada ze znanych jej faktów wyciągnęła niepoprawne pod względem logicznym wnioski, jak również pominęła istotne okoliczności, które winna była rozważyć. Naruszenie polegało m.in. na niedostatecznym rozważeniu okoliczności sprawy i zbadanie materiałów dotyczących kandydatów. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że zaskarżenie uchwały KRS jest dopuszczalne.

Komentarz: Izba Kontroli kąsa "dobrą zmianę" w sądach>>
 

Powołanie Konstytucji

Rozpatrująca sprawę Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN przypomniała wprawdzie, że "w obecnym stanie prawnym, ustawa o KRS stanowi, że odwołanie nie przysługuje w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego". - Brzmienia i wykładni powyższego przepisu nie da się pogodzić z przepisami konstytucji - podkreślił jednak SN w uzasadnieniu decyzji i zdecydował o rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez sędziego Żurka.

Jak podkreślał w uzasadnieniu sędzia sprawozdawca Grzegorz Żmij "Rada w sposób niepoprawny przyjęła, że nie można zrównywać doświadczenia zawodowego sędziego Żurka z doświadczeniem zawodowym sędziego Pawłyszcze, albowiem dysproporcja ta jest znacząca. Z poczynionych ustaleń wynika, że dysproporcji nie ma wielkiej, a doświadczenie kandydatów jest praktycznie porównywalne - wskazano w uzasadnieniu.

SN ocenił też, że Rada "zaniechała oceny istotnych faktów licznych delegacji (Ministerstwo Sprawiedliwości, Krajowa Rada Sądownictwa, Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury) mających wpływ na ustalenie stażu orzeczniczego, ale także wyboru odpowiedniego kandydata".

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego

W uzasadnieniu przypomniano, że w marcu zeszłego roku Trybunał Konstytucyjny uznał, że niekonstytucyjny jest przepis umożliwiający odwołanie się do Naczelnego Sądu Administracyjnego od uchwał KRS zawierających wnioski o powołanie sędziów SN.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej podkreśliła jednak, że brak zaskarżalności uchwały KRS w sprawie indywidualnej, zawierającej wniosek o powołanie kandydata do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, jest niezgodny z konstytucją.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN zaznaczyła, że brak jest jakichkolwiek podstaw do różnicowania sytuacji osób ubiegających się o stanowisko sędziowskie do sądu powszechnego - czyli takich, którym ustawa wprost przyznaje prawo wniesienia odwołania od uchwały Rady, od osób, które ubiegają się o stanowisko sędziego w Sądzie Najwyższym, a więc osób, którym ustawa odbiera prawo zaskarżania uchwał - podkreślono w uzasadnieniu postanowienia.

Powiązania personalne

Sędzia Dariusz Pawłyszcze jest dyrektorem Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych w Ministerstwie Sprawiedliwości.  Ponadto był pełnomocnikiem kandydatury sędziego Dagmary Pawełczyk-Woickiej , która aspirowała do Krajowej Rady Sądownictwa i została jej członkiem. Prywatnie sędzia Pawłyszcze jest jej partnerem.

Warto dodać, że jest to kolejne orzeczenie uchylające uchwalę nowej KRS dotyczącej powołania sędziów. Poprzednio uchylono uchwałę w sprawie sędziego Macieja Nawackiego z Sądu Okręgowego w Olsztynie ( sygnatura akt I NO 96/19, postanowienie z 27 maja 2020 r.).

Czytaj: SN: Izba Kontroli uchyliła uchwałę KRS w sprawie awansu sędziego Nawackiego>>

 

Sygnatura akt I NO 192/19, postanowienie z 3 czerwca 2020 r.