Rada Ministrów w środę przyjęła przedłożone przez ministra finansów założenia do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Jak poinformowano po posiedzeniu rządu, podstawowym celem proponowanych zmian jest wdrożenie do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 25 listopada 2009 r. (Wypłacalność II). Dotyczy ona podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej i reguluje kompleksowo nowy system wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. System oparty jest na trzech filarach. Autorzy projektu podkreślają, że strukturę tę zaczerpnięto z rozwiązań stosowanych w sektorze bankowym, wypracowanych przez Komitet Bazylejski, znanych jako Nowa Umowa Kapitałowa (Bazylea II):
- filar I - dotyczy wymogów ilościowych (wymogów kapitałowych),
- filar II - to wymogi jakościowe (system zarządzania oraz proces nadzorczy),
- filar III - to obowiązki informacyjne zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz dyscyplina rynkowa.

Czytaj: Ubezpieczyciele będą lepiej chronić ubezpieczonych>>>

Nowy system wypłacalności ma być skonstruowany w taki sposób, aby - przez powiązanie wymogów kapitałowych z ryzykiem - zachęcać nadzorowane podmioty do jak najlepszej i najbardziej skutecznej oceny oraz pomiaru ryzyka związanego z wykonywaną przez nie działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną, a następnie do jak najbardziej efektywnego zarządzania tym ryzykiem.

Dwa wymogi ws. wypłacalności
System wypłacalności opiera się na dwóch wymogach kapitałowych, które różnią się pod względem celu i sposobu wyliczania:
- kapitałowym wymogu wypłacalności (Solvency Capital Requirement - SCR), który odpowiada wielkości dopuszczonych środków własnych, umożliwiających zakładowi pokrycie znacznych, nieprzewidzianych strat oraz zapewniających dostateczne zabezpieczenie interesu ubezpieczonych, uposażonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia oraz cedentów z umów reasekuracji,
- minimalnym wymogu kapitałowym (Minimum Capital Requirement - MCR), który odpowiada wielkości dopuszczonych podstawowych środków własnych, poniżej której zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji powinien utracić zezwolenie na wykonywanie działalności, jeżeli nie jest w stanie w krótkim czasie przywrócić poziomu dopuszczonych podstawowych środków własnych pokrywających minimalny wymóg kapitałowy.

Solidniejsze rezerwy
W założeniach określono zasady tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności, a także podstawowe obowiązki zakładów ubezpieczeń przy tworzeniu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów rachunkowości (sprawozdawczości finansowej). Dotychczas zasady te były jednolite.
Zaproponowano także wprowadzenie dodatkowych rozwiązań o charakterze prokonsumenckim, dotyczących m.in.:
- wzmocnienia praw osób ubezpieczonych w ubezpieczeniach na cudzy rachunek, w szczególności w ubezpieczeniach grupowych, np. poprzez udostępnienie ubezpieczonemu informacji o warunkach umowy oraz wprowadzenie zakazu pobierania przez ubezpieczającego wynagrodzenia,
- wprowadzenia obowiązków informacyjnych przed zawarciem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- zwiększenia zakresu postanowień, które powinna zawierać umowa ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym, a także wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą przy ustalaniu wynagrodzenia pośrednika ubezpieczeniowego zakład ubezpieczeń powinien kierować się zasadą równomiernego rozłożenia w czasie wydatków z tytułu prowizji pośrednika ubezpieczeniowego,
- obowiązku przeprowadzenia przez zakład ubezpieczeń analizy potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego przed zawarciem umowy ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym w celu dokonania oceny, jaka umowa ubezpieczenia jest odpowiednia dla ubezpieczającego lub ubezpieczonego,
- umożliwienia organowi nadzoru monitorowania rynku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, a także interwencji produktowej polegającej na możliwości zakazu lub ograniczenia wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych albo rodzaju działalności finansowej lub praktyki zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji,
- przyznania ubezpieczonym prawa do odstąpienia od umów ubezpieczenia na życie z elementem inwestycyjnym zawartych po dniu wejścia w życie ustawy,
- możliwości pozasądowego rozstrzygania przez Rzecznika Ubezpieczonych sporów między konsumentami a zakładami ubezpieczeń w kwestii umów ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym.

Więcej zadań dla KNF
Projekt przewiduje również zwiększenie uprawnień Komisji Nadzoru Fiansowego, dotyczących m.in. :
- umożliwienia wydawania rekomendacji w zakresie niezbędnym do realizacji wytycznych i zaleceń Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, a także w celu zapewnienia zgodności działalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji z przepisami prawa, ograniczenia ryzyka występującego w działalności tych zakładów oraz zapobieżenia naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia,
- umożliwienia kontroli działalności oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń i zagranicznego zakładu reasekuracji z UE.