Przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacja kodeksu karnego, zaakceptowana przez rząd, wprowadza za wyłudzenia VAT bardzo wysokie kary. Najwyższy wymiar kary to aż 25 lat więzienia, co dla przedsiębiorcy oznacza praktycznie „wyrok śmierci". Czy tak wysoka kara jest adekwatna do rodzaju popełnionego przestępstwa?
Radca prawny Piotr Andrzejak, Partner w kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak uważa, że proponowane sankcje niewątpliwie są skrajnie surowe w kontekście innych kar przewidzianych dla czynów zabronionych (porównywalne z zabójstwem, zdradą stanu czy podrabianiem pieniędzy).
Piotr Andrzejak zwraca uwagę, że równolegle i jednocześnie z karą pozbawienia wolności stosowane mogą być kary grzywny w maksymalnej wysokości ponad czterokrotnie wyższej od obecnie istniejących najsurowszych kar grzywny (w praktyce kwoty grzywny mogą zgodnie z projektem wynosić wiele milionów złotych). Co więcej, w wielu przypadkach okoliczności faktyczne danego czynu (tj. użycia faktury podrobionej lub wskazującej niewłaściwe okoliczności służące ustaleniu wymiaru podatku) będą zarazem stanowiły przestępstwo penalizowane na gruncie przepisów Kodeksu karnego skarbowego. Z uwagi na regulację art. 8 par. 1 kks, będzie to oznaczało możliwość stosowania do sprawcy tego samego czynu kar z obu porządków prawnych, tj. kodeksu karnego, jak i kodeksu karnego skarbowego. W rzeczywistości zatem łączny wymiar kary może być jeszcze bardziej dolegliwy niż nominalna wysokość kary pozbawienia wolności - zauważa radca prawny.
Jako uzasadnienie surowości sankcji karnych podawana jest w pierwszej kolejności bardzo wysoka w skali kraju łączna kwota roczna uszczuplenia w VAT wynikająca z wyłudzeń karuzelowych (rzędu kilkudziesięciu miliardów złotych). Podkreślana jest też funkcja odstraszająca (tzw. prewencja ogólna) proponowanych kar.
- Oceniam, że w znakomitej większości przypadków takiego działania mamy do czynienia ze świadomym działaniem przestępczym, a wymiar kary wynikający z proponowanych przepisów ma zadziałać odstraszająco na potencjalnych przestępców - twierdzi Andrzejak. - Z drugiej strony, w mojej ocenie tak wysoki wymiar kary, jaki zaproponowano w nowelizacji kodeksu karnego jest wyłącz¬nie wynikiem ogólnej skali podobnych przestępstw.
Więcej>>Kluczowe znaczenie faktur
Ekspert: skala przestępstw nie uzasadnia surowości kar
- Nie widzę adekwatności przewidzianych w projekcie nowelizacji kodeksu karnego sankcji za wyłudzanie VAT. W moim odczuciu istotniejsze byłoby zapewnienie pewności ukarania, niż stosowanie najwyższych znanych kodeksowi kar - uważa radca prawny Piotr Andrzejak.
