Zgodnie z przyjętą poprawką, ustawa, co do zasady, ma obowiązywać od 1 marca 2026 r. 

Swój projekt w tym zakresie zaproponowała też Naczelna Rada Adwokacka. Przypomnijmy, że sam pomysł pojawił się już na etapie senackich prac nad wielką nowelizacją m.in. kodeksu postępowania cywilnego, kodeksu postępowania karnego, kodeksu karnego i w sumie 30 ustaw - latem zeszłego roku. Senat jednak wnosił o odrzucenie całości, więc poprawkami się nie zajął. Na mocy tamtejszej noweli, od 14 marca 2024 r. - wszedł jednak obowiązek posiadania przez adwokatów, radców, ale też m.in. biegłych, konta w portalu informacyjnym sądów. Adwokatura w swoim projekcie proponuje możliwość wnoszenia do sądu pism przez adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych oraz Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, a w sprawach karnych także przez prokuratorów, za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym i - co istotne - jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. A chodzi tutaj o wnoszenie środków odwoławczych w sprawach cywilnych, takich jak apelacja i zażalenie, a także odpowiedzi na te środki oraz ewentualnych dalszych pism w postępowaniu odwoławczym, a w postępowaniu karnym możliwość ta dotyczyłaby apelacji, zażalenia i odpowiedzi na te środki, a także sprzeciwu i dalszych pism w postępowaniu odwoławczym. Dodatkowo możliwe byłoby dokonywanie wzajemnych doręczeń w postępowaniach toczących się zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji. MS zapowiada, że przygotowuje też projekt umożliwiający wnoszenie pism przez portal w procedurze cywilnej.

Czytaj: Apelacja przez portal informacyjny sądów? MS pracuje nad zmianami>> 

E-pisma - tak, ale w określonych przypadkach

Nowela rządowa zakłada możliwość wnoszenia do sądu pism przez prokuratora, obrońcę i pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym oraz Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym ale jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. Chodzi o wnioski o sporządzenie uzasadnienia wyroku, środków odwoławczych, a także odpowiedzi na środek odwoławczy i pism w toku postępowania odwoławczego.

Dodatkowo przepis art. 119 par. 1 pkt. 2a k.p.k. jest adresowany tylko do obrońców lub pełnomocników. W przypadku obrońcy lub pełnomocnika, będącego adwokatem lub radcą prawnym, niezbędne będzie wskazanie numeru wpisu na właściwą listę. - Dostęp do numeru wpisu na właściwą listę adwokatów albo radców prawnych konieczny jest z uwagi na potrzebę zagwarantowania jednoznacznej identyfikacji zawodowego pełnomocnika procesowego. W chwili obecnej jedynym atrybutem jednoznacznie i niezaprzeczalnie identyfikującym obywatela polskiego jest numer PESEL, który w przypadku profesjonalnego pełnomocnika procesowego, będącego adwokatem albo radcą prawnym nie zawsze jest sądowi znany - wskazano w uzasadnieniu.

Pismo procesowe wniesione za pośrednictwem portalu informacyjnego ma być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, a w przypadku prokuratora także zaawansowanym podpisem elektronicznym, wydawanym przez właściwe jednostki organizacyjne prokuratury.

Także dokumenty dołączane do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem portalu informacyjnego występujący w sprawie obrońca lub pełnomocnik -  adwokat lub radca prawny, będzie musiał opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Co więcej, strona powołująca się w piśmie na taki dokument, będzie musiała na żądanie sądu lub strony przeciwnej złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. 

Równocześnie pozostaną dotychczasowe formy wnoszenia pism do sądu - przez złożenie pisma w biurze podawczym lub za pośrednictwem operatora pocztowego.

Zobacz w LEX: Funkcjonowanie Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych i moduł doręczeń sądowych >

Czytaj: W kwietniu pilotaż wnoszenia apelacji przez portal informacyjny sądów>>

E-apelacja przez portal sądowy coraz bliżej - projekt w opiniowaniu>>