W listopadzie 2024 r. resort sprawiedliwości zapowiedział zmiany przepisów o bezpieczeństwie na drogach. Wśród propozycji znalazła się m.in. możliwość orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, gdy ktoś złamie nałożony już wcześniej zakaz, a także bardziej rygorystyczne przepisy o przepadku pojazdu kierowców prowadzących pod wpływem alkoholu. Z analizy danych w zakresie wypadków drogowych i ich skutków według geometrii drogi, wynika, że najwięcej wypadków wydarzyło się na prostych odcinkach drogi, gdzie przyczyną było:
-
niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 2 019 wypadków,
-
nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu - 1 584 wypadki,
-
nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu - 1 537 wypadków,
-
niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami - 1 049 wypadków,
-
nieprawidłowe wyprzedzanie - 610 wypadków.
Bez litości dla prowadzących na zakazie
Nowelizacja przewiduje rozszerzenie katalogu obligatoryjnego orzekania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Po zmianach sąd będzie orzekał dożywotni, a nie czasowy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w przypadku popełnienia przestępstw skutkujących śmiercią innej osoby lub ciężkim uszczerbkiem na jej zdrowiu, a także jeśli sprawca naruszył zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, uczestniczył w nielegalnym wyścigu lub był pod wpływem alkoholu bądź środków odurzających.
W razie skazania sprawcy za przestępstwo związane z naruszeniem zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, sąd orzeknie świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości od 5 000 zł do 60 000 zł.
Przepadek pojazdu za jazdę na zakazie, ale już nieobligatoryjny
Jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, sąd może orzec przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Ma to na celu rozwiązanie obecnego rozdrobnienia, w którym przypadki orzeczenia przepadku pojazdu są wskazane w poszczególnych artykułach części szczególnej k.k. Dodany zostanie nowy art. 44b par. 1a k.k., zgodnie z którym sąd będzie mógł zdecydować o przepadku pojazdu, gdy kierowca będzie mieć od 0,5 do 1,5 promila alkoholu we krwi. Jeśli stężenie alkoholu we krwi będzie przekraczać 1,5 promila, orzeczenie konfiskaty pojazdu będzie obowiązkowe, chyba że zajdzie wyjątkowy przypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Uchylony zostanie art. 44b par. 2-4 k.k., gdyż wprowadzał skomplikowany system orzekania przepadku równowartości pojazdu, z licznymi wyjątkami wynikającymi z nadmiernej kazuistyki.
Według resortu sprawiedliwości, obligatoryjne orzekanie przepadku pojazdu może naruszać zasady trafnej represji, proporcjonalności kary i równości sprawców, jeśli pojazd nie był wyłączną własnością sprawcy, ponieważ uzależnia wysokość kary od kwestii właścicielskich, a nie okoliczności czynu. W ten sposób podmioty będące w tej samej sytuacji prawnej mogą być nierówno traktowane. Ponadto dla osoby o niskim stopniu zamożności dolegliwość kary może być niewspółmiernie wysoka w porównaniu z osobą zamożną. Dlatego art. 44b par. 5 k.k. otrzyma brzmienie: „Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego nie jest możliwe lub celowe, w szczególności z uwagi na jego zbycie albo utratę przez sprawcę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie, przepadku nie orzeka się. W takim wypadku sąd może orzec nawiązkę na rzecz Skarbu Państwa w wysokości co najmniej 5 000 zł.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.