Dozór elektroniczny obejmie ponad 11 tys. osób

Pełniący obowiązki głowy państwa Bronisław Komorowski podpisał 27 maja br. nowelizację ustawy o odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego. Z analiz Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że dzięki zawartym w niej zmianom liczba skazanych, którzy będą mogli ubiegać się o taki rodzaj kary, wzrośnie czterokrotnie.

Zmienione prawo zacznie obowiązywać po 14 dniach od ogłoeszenia w Dzienniku Ustaw, a wiec nie wcześniej niż  w drugiej połowie czerwca. Jednak już od 1 czerwca apelacje krakowska, lubelska i białostocka zaczną stosować System Dozoru Elektronicznego. Od 1 września 2009 r. skazani z apelacji warszawskiej mogą odbywać karę w tym systemie. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że do tej pory objął on ponad 100 skazanych.
Wkrótce skala dozoru będzie dużo szersza, ponieważ 21 maja Parlament ostatecznie uchwalił przygotowaną w Ministerstwie Sprawiedliwości nowelizację ustawy o odbywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w Systemie Dozoru Elektronicznego.
- Nowe prawo rozszerza możliwość zastosowania dozoru na skazanych na kary do roku więzienia. Dzięki temu grupa skazanych mogących w ten sposób odbywać karę zwiększy się czterokrotnie – mówi minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. – Nowelizacja usprawni i ułatwi także stosowanie przepisów ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego – dodaje minister.

Zmiany koncentrują się głównie na:
1) poszerzeniu katalogu skazanych, mogących odbywać orzeczoną karę w SDE;
2) racjonalizacji i usprawnieniu systemu udzielania zezwoleń na odbywanie kary pozbawienia wolności w SDE przez wskazane sądy penitencjarne;
3) uzasadnionym podziale obowiązków podmiotów uczestniczących w wykonywaniu kary pozbawienia wolności w SDE, w szczególności na rezygnacji z części niepotrzebnych obowiązków spoczywających, zgodnie z dotychczasowym brzmieniem ustawy, na sądowych kuratorach zawodowych i sędziach penitencjarnych.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że zgodnie z kierunkiem nowelizacji istotnie zwiększa się możliwość wykonania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Będzie ją spełniało szacunkowo łącznie 11 400 skazanych z jednostek penitencjarnych. Systemem dozoru elektronicznego objęci zostaną skazani na tzw. krótkoterminowe kary do roku pozbawienia wolności.
Istotną grupą skazanych, której SDE stwarza szansę odbycia kary są skazani na karę do 1 roku pozbawienia wolności, którzy dotychczas nie zgłosili się do jej odbycia w jednostkach penitencjarnych – sytuacja ta dotyczy ok. 31 000 skazanych (według sprawozdania CZSW na 31.12.2009 r.).
Zgodnie z ustawą o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego aktualnie o odbywanie kary w SDE mogą ubiegać się skazani na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 6 miesięcy (którzy nie zaczęli jej odbywać, a nie minął im termin stawiennictwa do zakładu karnego) oraz skazani na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą roku, jeżeli czas do odbycia tej kary nie przekracza 6 miesięcy.
Po wejściu w życie znowelizowanej ustawy zastosowanie dozoru elektronicznego podlegać będzie w każdym indywidualnym przypadku ocenie sądu penitencjarnego, który przed podjęciem decyzji o skierowaniu skazanego do dozoru elektronicznego dokona analizy jego cech osobowościowych, a także rodzaju i charakteru popełnionego przestępstwa.
Ponadto, jednym z najważniejszych założeń przegłosowanej dzisiaj przez Sejm nowelizacji jest również racjonalizacja kosztów wykonania kar, a zatem racjonalizacja funkcjonowania systemu dozoru elektronicznego poprzez maksymalne, dopuszczalne zwiększenie populacji skazanych mogących odbywać karę w SDE. Umożliwi to jak najbardziej efektywne wykorzystanie systemu i realizację możliwie jak największej liczby kar odbywanych przez skazanych w SDE w stosunku do wykonywania kary bezwzględnego pozbawienia wolności w warunkach więziennych.
Wykonanie kary w SDE przynosi nie tylko rozliczne korzyści w wymiarze społecznym, osobistym i zawodowym dla skazanego, gdyż wykonanie tej kary (stosując bezwzględną kontrolę zachowania i obowiązków skazanego wyznaczonych przez sąd penitencjarny) nie pozbawia go możliwości wykonywania pracy zarobkowej (dzięki której utrzymuje siebie i swoją rodzinę) oraz wykonywania obowiązków życiowych i rodzinnych, głównie opieki nad osobami zależnymi i funkcjonowania w życiu publicznym na zasadach określonych przez sąd.
Resort sprawiedliwości przypomina, że wykonanie kary pozbawienia wolności w SDE (w odniesieniu do każdego skazanego) bardzo istotnie ogranicza wydatki budżetu państwa na pomoc socjalną i przeciwdziałanie bezrobociu - w przypadku więźniów i ich rodzin są oni w większości wieloletnimi świadczeniobiorcami wszelkich form pomocy społecznej i korzystają z rożnych form pomocy dla bezrobotnych.