Sąd Rejonowy w Kościanie powziął wątpliwość, czy uczestnik postępowania egzekucyjnego, któremu sąd doręczył z urzędu odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem, powinien w celu skutecznego wywiedzenia środka odwoławczego, ponownie domagać się doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem?
PROCEDURA: Postanowienie sądu w postępowaniu egzekucyjnym >
Sąd Rejonowy podkreślił, że zagadnienie wywołuje wątpliwości w orzecznictwie sądowym i doktrynie. Pojawiło się stanowisko, że uczestnik postępowania powinien ponownie domagać się doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem w celu skutecznego wywiedzenia środka odwoławczego. Wskazuje się, że w sprawach egzekucyjnych, wobec braku wyłączenia zastosowanie znajdą przepisy procesowe dotyczące wymogu złożenia wniosku o uzasadnienie orzeczenia i to również wówczas, gdy uzasadnienie to zainteresowany otrzymał wraz z postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym i podlegającym zaskarżeniu.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Wniosek o doręczenie postanowienia zabezpieczającego wraz z pisemnym uzasadnieniem >
- Postanowienie o oddaleniu wniosku o przywrócenie terminu oraz o odrzuceniu wniosku o uzasadnienie >
Obowiązek strony złożenia wniosku
Argumentację tę dodatkowo wzmacnia art. 331 par. 2 k.p.c., zgodnie z którym „sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku z urzędu nie zwalnia strony od obowiązku zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem”. Należy więc przyjąć, że skoro ustawodawca w sposób świadomy wprowadził do postępowania procesowego regulację, która może prima facie wydawać się nieracjonalna, to nie sposób podobnej nieracjonalności doszukiwać się w uregulowaniu odnoszącym się do wnoszenia środków odwoławczych w postępowaniu egzekucyjnym.
Sąd podkreślił jednak, że ta ocena prawna nie jest oczywista.
Przepisy o postępowaniu egzekucyjnym nie regulują zagadnienia doręczania postanowień oraz ich uzasadnień, tym samym należy odpowiednio stosować przepisy o procesie, a zatem regulację zawartą w art. 357 k.p.c. To oznacza, że postanowienia ogłoszone na posiedzeniu jawnym sąd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegają one zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia postanowienia. Postanowienia te doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia.
Komornik doręcza z urzędu
Z tej perspektywy budzi wątpliwości kwestia doręczania uzasadnienia postanowienia (sądu albo komornika) wydanego na posiedzeniu niejawnym.
Czytaj też: SN odpowie, czy zażalenie na zwrot pisma likwiduje terminy>>
Z art. 357 par. 2 k.p.c. wynika, że postanowienie wydane posiedzeniu niejawnym wraz z uzasadnieniem „doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia i doręczenia postanowienia z uzasadnieniem”. Tymczasem w postępowaniu egzekucyjnym organ egzekucyjny sporządza uzasadnienie postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym z urzędu albo nie sporządza go wcale. Art. 766(1) k.p.c. nie przewiduje sporządzenia uzasadnienia na wniosek strony. W tej sytuacji jedynym rozwiązaniem wydaje się przyjęcie poglądu o istnieniu obowiązku komornika doręczenia z urzędu odpisu postanowienia wraz ze sporządzonym z urzędu uzasadnieniem.
Zdaniem sądu, skoro z art. 766(1) k.p.c. wynika obowiązek sporządzenia z urzędu uzasadnienia postanowienia (w określonych w tym przepisie wypadkach), zaś art. 357 par. 2 k.p.c. in principio przewiduje obowiązek doręczenia z urzędu postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym, to najbardziej racjonalne wydaje się przyjęcie, że organ egzekucyjny doręcza z urzędu postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym wszystkim zainteresowanym uczestnikom. A w przypadkach, w których jest zobligowany sporządzić uzasadnienie takiego postanowienia, z urzędu doręcza zarówno odpis postanowienia, jak i jego uzasadnienie.
Reprezentacja profesjonalnego prawnika
Sąd podkreślił również, że w sytuacji, w której skarżący reprezentowani są przez profesjonalnego pełnomocnika, nie znajdzie zastosowania tryb wskazany już przez Sąd Najwyższy w uchwale z 29 września 2020 r., III UZP 2/20. W tej uchwale przyjęto, iż wniesienie przez stronę pisma procesowego, z którego treści wynika, że strona nie zgadza się z rozstrzygającym sprawę co do istoty orzeczeniem, gdy w świetle okoliczności sprawy nie ma pewności, czy stanowi ono apelację, czy też wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, skutkuje powinnością sądu zwrócenia się do strony o wyjaśnienie, czy jej pismo należy traktować jako apelację, będzie podlegać odrzuceniu.
Izba Cywilna SN nie odpowiedziała wprost na postawione zagadnienie i podjęła uchwałę, zgodnie z którą, złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem w postępowaniu egzekucyjnym nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, wydane przez sąd na posiedzeniu niejawnym
Sygnatura akt III CZP 85/22, poprzednio III CZP 81/21, uchwała trzech sędziów Izby Cywilnej SN z 13 kwietnia 2022 r.
Sprawdź PROCEDURĘ: Uzasadnianie i doręczanie postanowień sądu pierwszej instancji co do istoty sprawy albo innych postanowień kończących postępowanie nieprocesowe >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
