Zbliżający się okres wyborów do Parlamentu budzi nadzieje na podjęcie kluczowych spraw dla kraju i społeczeństwa. Wiele z nich odnosi się do sfery gospodarki, bowiem w tym obszarze decyduje się długookresowe powodzenie większości programów. Praktyka ostatnich lat, a szczególnie trudne doświadczenia płynące z głębokiego kryzysu pokazują, że nawet najtrudniejsze problemy są łatwiej pokonywane, gdy fundamenty i struktury gospodarcze zbudowane są stabilnie i solidnie. W działaniach gospodarczych nie można liczyć na przypadek lub szczęśliwy los.

Szczególnej uwadze polityków ZBP polecam kwestie, które w jego opinii były zbyt często zaniedbywane. Wymaga to nadania priorytetu wszelkim działaniom wspierającym rozwój gospodarczy, w szczególności poprzez:

1.Budowę wizerunku Polski jako kraju wiarygodnego, praworządnego i stabilnego o wysokiej zdolności inwestycyjnej. To oznacza przyjęcie konsekwentnego programu redukcji długu publicznego i deficytu budżetowego oraz uzgodnienie kilku kluczowych programów rozwojowych Polski.
2.Likwidację barier w obrocie gospodarczym, stworzenie zachęt dla inwestycji i zakładania nowego biznesu dla Polaków i inwestorów zagranicznych.
3.Stworzenie mechanizmów zachęcających do umacniania potencjału polskich instytucji finansowych, które m.in. poprzez budowę własnych kapitałów i rozwój długoterminowego oszczędzania – na cele mieszkaniowe, edukacyjne, emerytalne i zdrowotne będą zdolne do finansowania rozwoju w większym stopniu o zasoby krajowe.
4.Zbudowanie spójnych i długookresowych programów rozwoju budownictwa mieszkaniowego, indywidualnego, czynszowego i socjalnego. Ten segment polskiej gospodarki ma szczególne gospodarcze i społeczne znaczenie. To m.in. kwestia setek tysięcy miejsc pracy i poprawa jakości życia obywateli
5.Wypracowanie i wdrożenie efektywnego mechanizmu poręczeń i gwarancji, które poprzez podział ryzyka między uczestników rynku wspomagałyby rozwój finansowania przedsiębiorstw w szczególności tych, które podejmują projekty innowacyjne i rozwojowe.
6.Zbudowanie systemu promocji polskiej przedsiębiorczości poza granicami naszego kraju.
7.Upowszechnienie realizacji projektów gospodarczych i społecznych w drodze wspólnych przedsięwzięć osób prywatnych oraz władz publicznych – Partnerstwo Publiczno Prywatne.
8.Rozwój obrotu bezgotówkowego i zwiększenie jego skali, co przyczyni się do znaczących oszczędności w sektorze finansów publicznych i budżetach domowych milionów Polaków.
9.Zwiększenie zaangażowania państwa na rzecz edukacji ekonomicznej i finansowej społeczeństwa, kluczowego czynnika decydującego o zdolności rozpoznawania szans, wyzwań i zagrożeń stojących przed każdym obywatelem i przedsiębiorcą .
10.Ważnym problemem stało się utworzenie krajowego ośrodka studiów strategicznych, służącego kompetentną ekspertyzą na potrzeby organów państwa i przedsiębiorców w sprawach o kluczowym znaczeniu dla rozwoju Polski, ale też Europy.

Ad. 1 - Budowa wizerunku Polski jako kraju wiarygodnego, praworządnego i stabilnego o wysokiej zdolności inwestycyjnej. Konsekwentny program redukcji długu publicznego i deficytu budżetowego oraz uzgodnienie kilku kluczowych programów rozwojowych Polski

•Opracowanie i wdrożenie kompleksowego programu naprawy finansów publicznych, ukierunkowanego na zmianę struktury dochodów i wydatków z budżetu państwa oraz oszczędne zarządzania finansami publicznymi. Zwiększenie transparentności wydatków, zwiększenie wydatków prorozwojowych, w szczególności z wykorzystaniem formuły partnerstwa publiczno-prywatnego przy jednoczesnym ograniczaniu wydatków socjalnych. Zmiany w zasadach ubezpieczeń rolników. Przebudowa systemu funkcjonowania służby zdrowia. Podwyższanie wielu emerytalnego dla kobiet i mężczyzn. Eliminacja lub ograniczenie przywilejów emerytalnych dla służb mundurowych i dla wybranych zawodów. Przywrócenie racjonalnych zasad w zakresie nakładania składki rentowej.
•Redukcja deficytu budżetowego i stopniowe obniżanie relacji długu publicznego do PKB. Finansowanie potrzeb pożyczkowych państwa głównie przez emisję obligacji na rynku lokalnym. Opracowywanie wieloletnich budżetów w celu wskazania celu i dróg dochodzenia do celów wieloletnich. Racjonalna polityka w kluczowych dla rozwoju kraju sektorach - wzrost nakładów na nowoczesną infrastrukturę, w tym na gospodarkę opartą na wiedzy, szerokopasmowy Internet, dostosowanie szkolnictwa do potrzeb gospodarki, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, przebudowa przemysłu zbrojeniowego w celu dostosowania go do potrzeb nowoczesnej armii.
•Poprawa warunków i bezpieczeństwa prowadzenia biznesu - wprowadzenie zmian podatkowych zachęcających do inwestowania oraz do podnoszenia aktywności zawodowej obywateli. Usuwanie barier administracyjnych prowadzenia działalności gospodarczej. Wspieranie współpracy między biznesem, nauką i samorządem lokalnym. Aktywne działanie państwa w zakresie systemu poręczeń i gwarancji kredytowych dla biznesu. Usprawnienie postępowań prokuratorskich i sądowych, zwłaszcza w zakresie spraw cywilnych, przymusowego dochodzenia roszczeń.
•Opracowanie stopniowej, wiarygodnej drogi dochodzenia do strefy euro

Ad. 2 - Likwidacja barier w obrocie gospodarczym, stworzenie zachęt dla inwestycji i zakładania nowego biznesu dla Polaków i inwestorów zagranicznych.

•Podniesienie poziomu transparentności w obrocie gospodarczym poprzez wprowadzenie możliwości udostępniania informacji gospodarczych o wierzytelnościach publicznoprawnych (podatki i opłaty lokalne, wszelkie opłaty administracyjne, opłaty sądowe, a także grzywny, mandaty i kary pieniężne, niezapłacone składki ZUS) w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.
•Zmiany w przepisach podatkowych (podatek PIT i CIT) umożliwiające faktyczną restrukturyzację zobowiązań dłużnika, usprawnienie procesu egzekucji z nieruchomości, poprawa efektywności pracy komorników sądowych. Zwiększenie efektywności pracy sądów i przyśpieszenie ich informatyzacji.
•Usunięcie barier w rozwoju bankowości spółdzielczej m.in. poprzez zniesienie istniejących w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych i bankach zrzeszających barier związanych m.in. z ograniczonym katalogiem czynności bankowych, specjalnymi procedurami w zakresie reprezentacji banku czy też ograniczeń terytorialnych w zakresie działania banków spółdzielczych oraz niemożliwości dokonania podziału banku.
•Wprowadzenie instytucji Centralnego Rejestru Rachunków Bankowych. Wprowadzenie instytucji rachunku wspólnego dla przedsiębiorców. Doprecyzowanie przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym i kodeksu spółek handlowych odnośnie grupy spółek (prawo holdingowe).
•Usprawnienie postępowania w sprawie upadłości konsumenckiej oraz racjonalizacja przepisów postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

Ad. 3 - Mechanizmy zachęcające do umacniania potencjału polskich instytucji finansowych, które m.in. poprzez budowę własnych kapitałów i rozwój długoterminowego oszczędzania – na cele mieszkaniowe, edukacyjne, emerytalne i zdrowotne będą zdolne do finansowania rozwoju w większym stopniu o zasoby krajowe

•Rozwiązania prawne pozwalające na zmianę struktury terminowej pasywów i aktywów, umożliwiające dostosowanie zapadalności aktywów do długości źródeł ich finansowania. Zapewnienie polskim bankom dostępu do bardziej różnorodnych źródeł refinansowania działalności i zwiększenie stabilności sektora finansowego.
•Stworzenie możliwości pozyskiwania długoterminowego finansowania poprzez emisję papierów dłużnych w formie sekurytyzacji „zdrowych” aktywów bankowych, w tym kredytów hipotecznych. Zmiany legislacyjne zmierzających w kierunku usprawnienia transferu zabezpieczeń wierzytelności hipotecznych oraz nowelizacja w ustawie o podatku dochodowym dla osób prawnych w zakresie ujednolicenia momentu opodatkowania przychodów oraz kosztów wynikających z przeprowadzonej przez bank sekurytyzacji.
•Wprowadzenie regulacji umożliwiającej emisję listów zastawnych przez banki komercyjne wzorem innych krajów europejskich.
•Nowelizacja ustawy o obligacjach zmierzająca między innymi w celu ułatwienia emisji obligacji przychodowych oraz wprowadzenie przepisów umożliwiających bankom- agentom emisji obligacji korporacyjnych i komunalnych, bezpośredni dostęp do rynku kapitałowego (bez obowiązkowego pośrednictwa domów maklerskich).

Ad. 4 - Spójne i długookresowe programy rozwoju budownictwa mieszkaniowego, indywidualnego, czynszowego i socjalnego.

•Opracowanie rozwiązań zachęcających gospodarstwa domowe do długoterminowego, systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe, pozwalające na rozwijanie konserwatywnych modeli prowadzenia biznesu w oparciu o bankowość specjalistyczną – kasy oszczędnościowo-budowlane. System kas oszczędnościowo-budowlanych mógłby, wzorem innych krajów, zostać także wykorzystany do oszczędzania na cele edukacyjne, emerytalne i zdrowotne. Sektor bankowy zabiega o rozwiązania pobudzające skłonność do oszczędzania, ponieważ konieczna jest również zmiana struktury krajowych oszczędności i znaczący wzrost udziału długoterminowych pasywów, co w konsekwencji ograniczy presję na import kapitału z zagranicy i w większym stopniu zapewni wewnętrzne źródła finansowania rozwoju budownictwa.
•Stworzenie ram prawnych pozwalających na upowszechnienie emisji długoterminowych instrumentów zabezpieczonych wierzytelnościami hipotecznymi (nowelizacja Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych) w celu zwiększenia wewnętrznej bazy kapitałowej, umożliwiającej dalsze finansowanie akcji kredytowej. Zmiany w tym zakresie powinny umożliwić działającym już specjalistycznym bankom hipotecznym emisję listów zastawnych w oparciu o portfele hipoteczne innych banków (także sekurytyzację „zdrowych” aktywów bankowych w formule subpartycypacji).
•Wdrożenie praktycznych zasad gwarantujących bezpieczeństwo finansowe dla wszystkich uczestników rynku – nabywców nieruchomości, deweloperów i banków, co pozytywnie wpłynie na rozwój sektora budownictwa i zwiększy skalę finansowania deweloperów przez banki. Konsekwentny rozwój planów zagospodarowania przestrzennego, pozwalających na lokalizację inwestycji.
•Zmiany zasad ochrony lokatorów oraz stworzenie systemu zachęt podatkowych dla inwestorów prywatnych i instytucjonalnych, umożliwiających rozwój komercyjnego budownictwa czynszowego.

Ad. 5 - Wypracowanie i wdrożenie efektywnego mechanizmu poręczeń i gwarancji, które poprzez podział ryzyka między uczestników rynku wspomagałyby rozwój finansowania podmiotów gospodarczych w szczególności tych, które znajdują się w początkowych fazach wzrostu oraz które podejmują projekty innowacyjne i rozwojowe.

•Opracowanie systemu poręczeń i gwarancji uwzględniającego wszystkie formy i rodzaje aktywności gospodarczej, podlegającego jednemu Ministerstwu, pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. W szczególności system powinien zostać zaadresowany do małych i średnich przedsiębiorców oraz rolników indywidualnych, ze względu na trudność tych grup w pozyskiwaniu finansowania zewnętrznego.
•Nowy system powinien być komplementarny pod względem instytucjonalnym - powinien uwzględniać ogólnopolską, centralną instytucję poręczeniową (odpowiedzialną za elementy systemowe: tj. stabilność, największe i/lub najtrudniejsze transakcje, nadzór, sprawozdawczość, IT, płynność, badania, szkolenia, promocję), posiadającą gwarancje Skarbu Państwa oraz włączyć istniejącą sieć lokalnych i regionalnych funduszy poręczeń kredytowych (zasilanych w latach 2004-2013 poważnymi środkami publicznymi), które obsługiwałby mniejsze transakcje, w tym przede wszystkim MŚP i rolników indywidualnych. W skład systemu mogłyby wejść tylko te lokalne i regionalne fundusze poręczeniowe, które spełniałyby warunki przejrzystości, bezpieczeństwa i ładu korporacyjnego, przy jednoczesnym zachowaniu i poszanowaniu ich zróżnicowania w zakresie strategii operacyjnych, dostosowanych do potrzeb lokalnych rynków. Nowy system powinien oferować zarówno poręczenia indywidualne, jak i portfelowe. Niezbędne jest także rozwinięcie instrumentów reporęczeniowych.
•Podstawową misją systemu poręczeń i gwarancji jest zabezpieczanie ryzyka, a w razie jego realizacji - absorpcja strat. Stąd polityka dotycząca ryzyka w nowym systemie systemu powinna stwarzać instytucjom poręczeniowym możliwość prowadzenia efektywnej działalności i kontynuowanie udzielania poręczeń także w okresie spowolnienia gospodarczego lub warunkach kryzysu w celu przeciwdziałania jego negatywnym skutkom. Zakaz ponoszenia określonych strat w kapitale poręczeniowym stanowi dziś poważną barierę w rozwoju poręczeń.
•Dla efektywności wsparcia systemu poręczeń kredytowych konieczna jest analiza i wybór optymalnych rozwiązań w zakresie pomocy publicznej. Pożądane jest prowadzenie działalności poręczeniowej wspieranej ze środków państwowych w formule pomocy publicznej dopuszczalnej przepisami UE oraz niezwłocznej notyfikacji odpowiedniego programu rządowego w Komisji Europejskiej, co powinno pozwolić na uproszczenie systemu oraz obniżenie kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców. Jednocześnie polski Rząd powinien zabiegać na forum europejskim o kontynuowanie i rozwijanie programów i inicjatyw unijnych umożliwiających stosowanie w Polsce zewnętrznych instrumentów poręczeniowo-gwarancyjnych, niewymagających stosowania reżimu pomocowego.
•Podjęcie prac nad odrębną regulacją ustawową „poręczenia kredytowego”.

Ad. 6 - Zbudowanie systemu promocji polskiej przedsiębiorczości poza granicami naszego kraju.

•Niezbędne jest stworzenie spójnej struktury dla instytucji promujących polską gospodarkę. Obecnie promocja ta jest organizowana niezależnie przez szereg instytucji PARP, PAIZ, MG, MSZ . Przy konsolidacji środków i programów, może okazać się, że pieniędzy nie jest wcale za mało, a efekty będą znacznie wyższe niż obecnie. Kontynuacja prac w ramach Rady Rozwoju Eksportu przy Ministrze Gospodarki.
•Stała poprawa jakości kadr polskich służb zagranicznych - mniej urzędników więcej energicznych animatorów. Szerzej należy wykorzystywać menedżerów i ekspertów ze sfery biznesu.
•Opracowanie standardowej procedury organizacji „wsparcia gospodarczego” przy okazji oficjalnych wizyt zagranicznych Premiera i Prezydenta.
•Uruchomienie „akademii eksportu” przy wsparciu finansowym PARP i MG, z programem skierowanym głównie do sektora MSP.

Ad. 7 - Upowszechnienie realizacji projektów gospodarczych i społecznych w drodze wspólnych przedsięwzięć osób prywatnych oraz władz publicznych – Partnerstwo Publiczno Prywatne.

•Opracowanie jednolitych standardów dla projektów realizowanych w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego opartych o dobre praktyki z kraju i zagranicy.
•Uproszczenie obowiązujących przepisów w zakresie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego - rezygnacja z niepotrzebnych regulacji i zmiana zakresu odpowiedzialności partnerów (wyłącznie przepisów Prawa Zamówień Publicznych z formuły PPP), przyjęcie podejścia rynkowego, opartego o sprawdzone rozwiązania cywilnoprawne, zwiększenie swobody w zakresie doboru podwykonawców, wprowadzenie wymogu zawierania umów na czas określony, włączenie banków finansujących przedsięwzięcia w charakterze konsultanta w trakcie całego procesu realizacji.
•Działania stymulujące kooperację w zakresie realizacji przedsięwzięć w formule PPP, zachęcające podmioty publiczne i prywatne do współpracy i podziału ryzyka. Wsparcie działań odpowiednią kampanią informacyjną i szkoleniami dla kadr realizujących projekty.

Ad. 8 - Rozwój obrotu bezgotówkowego i zwiększenie jego skali – oszczędności dla budżetu państwa i gospodarstw domowych oraz zwiększenia tempa obrotu gospodarczego

•Upowszechnienie skali obrotu bezgotówkowego w gospodarce oraz zmniejszenie kosztów związanych z obsługą kasową i obiegiem gotówki poprzez wykorzystanie płatności bezgotówkowych w instytucjach sektora publicznego i przedsiębiorstwach - w szczególności w przypadku wierzycieli masowych (upowszechnienie polecenia zapłaty). Usunięcie barier regulacyjnych i wprowadzenie niezbędnych zmian w obowiązujących przepisach prawnych dotyczących pieniądza elektronicznego i bezgotówkowych form płatności. Zwiększenie funkcjonalności, bezpieczeństwa i zakresu wykorzystywania rachunków bankowych, kart płatniczych oraz innych bezgotówkowych instrumentów płatniczych (m.in. wystandaryzowanie funkcjonalności karty miejskiej). Zmiana struktury opłat interchange dla szczególnych rodzajów akceptantów i płatności oraz dostosowanie tych opłat docelowo do średniego poziomu w Unii Europejskiej Dostosowanie polityki cenowej banków za usługi związane z obrotem bezgotówkowym do zwiększonej liczby osób i podmiotów korzystających z tych usług. Uwzględnienie działań mających na celu zwiększenie obrotu bezgotówkowego w krajowym planie przygotowania do przystąpienia Polski do strefy euro.
•Rozbudowa infrastruktury związanej z obrotem bezgotówkowym (m.in. bankomatów, terminali POS, Internetu), umożliwiającej powszechne dokonywanie płatności bezgotówkowych, w szczególności w instytucjach publicznych oraz placówkach handlowo-usługowych z dominującą rolą mikropłatności, kwalifikowanych nie tylko jako pieniądz elektroniczny. Rozwój terminali samoobsługowych pozwalających na dokonanie płatności w lokalach banków z dostępem przez 24 godziny. Zwiększenie bezpieczeństwa i zakresu funkcjonalności bankomatów oraz umożliwienie bezpłatnego z nich korzystania przez klientów każdego z banków.
•Pogłębienie wiedzy o obrocie bezgotówkowym oraz budowanie zaufania do gospodarki elektronicznej, bankowości elektronicznej i zakupów przez Internet oraz poszerzenie grona osób wykorzystujących Internet dla dokonywania płatności. Działania edukacyjne i promocyjne w zakresie obrotu bezgotówkowego skierowane do: dzieci, młodzieży i studentów, nauczycieli, społeczeństwa, osób starszych, osób niepełnosprawnych, osób o niskich dochodach lub bezrobotnych, przedstawicieli samorządów lokalnych i regionalnych izb obrachunkowych, pracowników banków, świadczeniodawców (pracodawców), sprzedawców/akceptantów bezgotówkowych instrumentów płatniczych oraz poszerzenie wiedzy wśród klientów banków na temat praw w zakresie bezgotówkowych instrumentów płatniczych oraz bankowych usług płatniczych.
•Ograniczenie wykluczenia finansowego poprzez wprowadzenie bezpłatnych lub tanich rachunków bankowych i popularyzacja korzystania z bezgotówkowych instrumentów płatniczych wśród osób o niskich dochodach, należących do kategorii osób starszych (powyżej 65 roku życia), mieszkańców mniejszych miast i wsi, osób niepełnosprawnych i osób bezrobotnych, a także wśród młodzieży powyżej 13 roku życia i studentów nieposiadających dotąd rachunku bankowego.

Ad. 9 - Zwiększenie zaangażowania państwa na rzecz edukacji ekonomicznej i finansowej społeczeństwa, kluczowego czynnika decydującego o zdolności rozpoznawania szans, wyzwań i zagrożeń stojących przed każdym obywatelem i przedsiębiorcą

•Rewizja istniejących programów nauczania z zakresu przedsiębiorczości, finansów i ekonomii w szkołach gimnazjalnych i ponadgimazjalnych, rozszerzenie programu w tych dziedzinach z naciskiem na umiejętności praktyczne, pozwalające na poruszanie się w codziennych realiach ekonomicznych i zarządzanie osobistymi finansami. Systemowe kształcenie kadry nauczającej wiedzy o finansach na wszystkich poziomach kształcenia.
•Stworzenie standardów kształcenia w szkołach wyższych na kierunkach ekonomia, bankowość, finanse i rachunkowość – zwiększenie nacisku na zajęcia praktyczne, prowadzone przez praktyków i ekspertów, praktyki w instytucjach finansowych dostosowane do potrzeb przyszłych pracodawców. Zachęty dla organizacji pracodawców i przedsiębiorstw do partycypacji w programach praktyk.
•Popularyzacja wiedzy ekonomicznej wśród osób dorosłych z wykorzystaniem nowoczesnych kanałów komunikacji i mediów z naciskiem na zwiększenie praktycznych umiejętności i wiedzy potrzebnych klientom instytucji finansowych.
•Tworzenie ram prawnych umożliwiających włączenie się najszerszych grup społecznych do pełnoprawnego uczestniczenia w życiu społeczno-gospodarczym kraju, wspieranie programów edukacji finansowej dla osób o niskich dochodach oraz innych wykluczonych finansowo, w tym programów realizowanych przez instytucje pozarządowe.

Ad.10 - Utworzenie krajowego ośrodka studiów strategicznych opracowującego plany i analizy na potrzeby podejmowania decyzji przez Rząd i Parlament

•Przygotowywanie analiz i raportów dotyczących zdarzeń i kierunków zmian w sytuacji gospodarczej i społecznej Europy i Świata.
•Proponowanie średnio i długookresowych programów strategicznych rozwoju Polski ze szczególnym naciskiem na elementy konkurencyjności i innowacyjności
•Analizowanie zagrożeń i proponowanie rozwiązań w rozmaitych możliwych scenariuszach przyszłych wydarzeń
•Oceną skutków wprowadzania niektórych, najważniejszych z punktu widzenia strategicznych interesów Polski, rozwiązań legislacyjnych
Związek Banków Polskich