Pytanie

Osoba fizyczna z Polski pracuje jako wolontariusz w organizacji pozarządowej w Niemczech.
Czy wynagrodzenia wypłacone za zwrot kosztów według umowy o wolontariat są w Polsce wolne od podatku dochodowego?

Odpowiedź

Wynagrodzenia takie nie korzystają w Polsce ze zwolnienia od podatku dochodowego. Wyjątkiem będzie przypadek, w którym wynagrodzenia te będą stanowiły diety i inne należności za czas podróży wolontariusza.

Uzasadnienie

Jak wynika z art. 22 ust. 1 polsko-niemieckiej umowy z 14 maja 2003 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, tzw. inne dochody, do których należy m.in. zaliczyć świadczenia otrzymywane przez wolontariuszy, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Oznacza to, że dochody polskiego wolontariusza osiągane z niemieckiej organizacji pozarządowej, powinny być opodatkowane w Polsce.

Jak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 113 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., zwalnia się od podatku dochodowego wartość świadczeń otrzymanych przez wolontariuszy na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego. Niemiecka organizacja pozarządowa niewątpliwie nie wypłaca wolontariuszom świadczeń na podstawie polskiej ustawy o działalności pożytku publicznego, ale na podstawie analogicznych przepisów niemieckich. Przedmiotowe zwolnienie nie znajdzie zatem w tym przypadku zastosowania. Brak jest tu także podstaw do zastosowania jakiegokolwiek innego zwolnienia podatkowego uregulowanego w u.p.d.o.f. W szczególności, w oparciu o przedstawione w pytaniu okoliczności nie można twierdzić, że otrzymane przychody mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego jako diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) u.p.d.o.f. Reasumując, wynagrodzenia polskiego wolontariusza, otrzymywane od niemieckiej organizacji pozarządowej nie będą w Polsce korzystały ze zwolnienia od podatku dochodowego

W uzupełniającej części pytania, jego autor zastanawia się nad zasadnością zaliczenia należności otrzymywanych przez wolontariusza od niemieckiej organizacji tytułem zwrotu poniesionych przez niego kosztów w związku z prowadzonym wolontariatem, do przychodów zwolnionych od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. Przepis ten jednak odnosi się do wygranych w kasynach gry, wideoloteriach, itp. Zakładać więc należy, że powołanie się przez autora pytania na ten przepis należy traktować jako pomyłkę.
Domniemywa się, że autor miał raczej na myśli powołany wyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 u.p.d.o.f., zwalniający od podatku dochodowego diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem.

Ustawodawca posłużył tu się terminem "podróż" bez określenia "służbowa". Zatem zakres przedmiotowego zwolnienia obejmuje wszelkiego rodzaju podróże osób niebędących pracownikami, pod warunkiem jednak, że wypłacone diety i inne należności nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów świadczeniobiorców oraz zostały poniesione m.in. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw (art. 21 ust. 13 u.p.d.o.f.).

Odnosząc przedmiotowy przepis do stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu, wskazać należy, że opisane w pytaniu należności na dojazdy i rozmowy telefoniczne wolontariusza mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b u.p.d.o.f., jednakże tylko i wyłącznie w przypadku, w którym będą one ściśle związane z odbywaną przez wolontariusza podróżą (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 lutego 2009 r., IPPB4/415-124/08-3/SP).

Podróż, to w ujęciu słownikowym zmiana miejsca pobytu na odległe. Z przedmiotowego zwolnienia nie będą zatem korzystały zwroty kosztów związane z jazdami lokalnymi wolontariusza.

Należy pamiętać, że do skorzystania ze zwolnienia nie wystarczy, że podatnik stwierdzi (oświadczy), że należności stanowią zwroty kosztów podróży służbowych. Twierdzenia takie podatnik powinien odpowiednio udokumentować. Dokumentem potwierdzającym podróż służbową będzie na przykład jej zlecenie (tzw. delegacja), w którym będą zawarte (rozliczone) wszelkie jej koszty.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego