Odpowiedź:
Zbiorcze zestawienie amortyzowanych w danym roku środków trwałych, zwane planem amortyzacji na dany rok, zawierające w szczególności wysokość planowanych w poszczególnych miesiącach odpisów amortyzacyjnych, jednostka powinna sporządzić przed dokonaniem pierwszego odpisu w danym roku, ale indywidualne plany amortyzacji – uwzględniające przewidywane okresy użytkowania poszczególnych środków trwałych – należy ustalić dla każdego podlegającego amortyzacji środka trwałego na dzień przyjęcia go do użytkowania.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) – dalej u.o.r. – odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Okres ten (lub stawkę amortyzacji) i metodę amortyzacji należy ustalić indywidualnie dla każdego środka trwałego na dzień przyjęcia go do użytkowania (art. 32 ust. 3 u.o.r.). To oznacza, iż plan amortyzacji konkretnego środka trwałego, uwzględniający przewidywany okres ekonomicznej użyteczności podlegającego amortyzacji składnika aktywów (art. 32 ust. 2 u.o.r.) ustala się dla każdego środka trwałego oddzielnie na dzień przyjęcia go do użytkowania. Oczywiście, ze względów praktycznych – zwłaszcza, gdy jednostka nie korzysta z programów komputerowych specjalnie przeznaczonych do ewidencji środków trwałych, a wyłącznie np. z zestawień robionych ręcznie lub przy pomocy programu Excel – tworzone są zestawienia zbiorcze, zwane planami amortyzacji, na każdy rok oddzielnie, uwzględniające wszystkie użytkowane przez jednostkę podlegające amortyzacji składniki majątku trwałego. Niemniej, dane zawarte w tychże planach powinny wynikać z danych pierwotnych, ustalonych przez kierownika jednostki w dniu przyjmowania środków trwałych (i odpowiednio, innych amortyzowanych składników aktywów) do używania.
Jednocześnie należy pamiętać, iż na mocy art. 32 ust. 3 u.o.r. poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych. Weryfikacji przewidywanych okresów użytkowania środków trwałych, wpływających w konsekwencji na wydłużenie lub skrócenie pierwotnie planowanego (tj. planowanego w dniu przyjęcia środka trwałego do używania) okresu amortyzacji, jednostka powinna dokonać w zasadzie nie rzadziej niż na dzień bilansowy (por. art. 28 ust. 1 pkt 1 u.o.r.). Tym samym ewentualne nowe okresy i stawki amortyzacji są już znane na koniec poprzedniego roku obrotowego.
Zbiorcze zestawienie amortyzowanych w danym roku środków trwałych (i innych aktywów), zwane planem amortyzacji na dany rok, powinno zostać sporządzone, na podstawie powyższych ustaleń, przed dokonaniem zapisu księgowego (tu: zaksięgowaniem odpisów amortyzacyjnych za dany miesiąc). Stanowi bowiem – w rozumieniu art. 20 ust. 3 pkt 1 u.o.r. – zbiorczy dowód księgowy.
Dorota Mikulska, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego 
Odpowiedzi udzielono 9 stycznia 2015 r.