Tak wskazał WSA w Krakowie w wyroku z 25 listopada 2014 r Problem w tej sprawie koncentrował się na kwestii prawidłowego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu otrzymywania zaliczek na poczet świadczonych usług turystycznych opodatkowanych według szczególnej procedury VAT-marża.

Od 1 stycznia 2014 r. zaczęły bowiem obowiązywać nowe regulacje dotyczące terminu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, wprowadzono także modyfikacje w odniesieniu do szczególnych momentów jego powstania. Przestało też obowiązywać rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 247), które w § 3 ust. 1 przewidywało, że w przypadku świadczenia usług turystyki obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi. W to miejsce nie zostało wydane nowe rozporządzenie.

W opinii fiskusa, brak konkretnego przepisu, z którego wynikałby szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla usług turystyki, powoduje, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do zaliczek płaconych na poczet wykonania usługi turystycznej powstaje w oparciu o zasady ogólne, tj. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. Jeżeli więc przed wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Konsekwencją powyższego jest zdaniem fiskusa konieczność zastosowania przez podatnika zamiast marży uwzględniającej faktycznie poniesione koszty, marży skalkulowanej przy określaniu ceny danej wycieczki, obliczonej w oparciu o przewidywane koszty. Dopiero w sytuacji, gdy będą już znane faktyczne koszty poniesione z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty w odniesieniu do danej wycieczki i kwota marży będzie inna niż wcześniej skalkulowana, podatnik powinien dokonać korekty podatku. Koszty, które zostaną poniesione w okresach późniejszych niż okres wykonania usługi, powinny być w opinii fiskusa, rozliczone przez stosowną korektę deklaracji podatkowej założonej za okres, w którym doszło do wykonania usługi.

WSA, do którego trafiła sprawa, skrytykował stanowisko fiskusa - tak ustalona marża na dzień powstania obowiązku podatkowego w VAT nie będzie odzwierciedleniem rzeczywistej marży uzyskanej w konsekwencji wykonania usługi turystycznej. A to pozostaje w sprzeczności z treścią art. 119 ust. 2 ustawy o VAT, gdzie mowa jest w kontekście pojęcia "marży" o "faktycznych kosztach", przez które należy rozumieć wydatki, które podatnik naprawdę i rzeczywiście poniósł, nabywając towary i usługi. Według sądu interpretacja fiskusa prowadzi do niedopuszczalnej modyfikacji ustawowych zasad ustalania podstawy opodatkowania poprzez przyjęcie, że jest to marża skalkulowana, oszacowana, nie zaś uwzględniająca faktycznie poniesione wydatki.

Proces interpretacji nie można doprowadzać do sytuacji, w której podatnik, aby dostosować się do wynikających z przepisów prawa obowiązków (w tym przypadku określonych w art. 119 ustawy o VAT) musi naruszyć normy prawa wynikające z innych przepisów. Instytucja korekty deklaracji podatkowej, przewidziana dla sytuacji wyjątkowych, nie może stać się zasadą przy rozliczaniu podatku. W sytuacji natomiast wskazanej przez organ podatnik zmuszony byłby do każdorazowego dokonywania takich korekt.

Dlatego, skoro opodatkowaniu podlega marża rozumiana jako różnica między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, to moment powstania obowiązku podatkowego przy wpłacie zaliczki z tytułu świadczenia usług turystyki powstanie dopiero z chwilą ustalenia tej marży.

Wyrok WSA w Krakowie z 25 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 1472/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego