1. Obowiązek podatkowy
Dla usług pocztowych i kurierskich przepisy nie przewidują szczególnego sposobu powstawania obowiązku podatkowego (w szczególności usługi pocztowe i kurierskie nie stanowią usług transportowych, a więc obowiązek podatkowy przy ich świadczeniu nie powstaje na szczególnych zasadach przewidzianych dla usług transportowych). W konsekwencji obowiązek ten powstaje na zasadach ogólnych (podobnie, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 kwietnia 2009 r. - IPPP3/443-235/09-2/MM), a więc:
1) z chwilą otrzymania części lub całości przed wykonaniem usługi (zob. art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.), jeśli przed wykonaniem usługi taka należność została otrzymana (co jest regułą w przypadku świadczenia usług pocztowych i kurierskich),
2) a chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (zob. art. 19 ust. 4 u.p.t.u.) – jeśli przed wykonaniem usługi nie została otrzymana całość należności i wykonanie usługi pocztowej lub kurierskiej powinno być udokumentowane fakturą (tj. usługa świadczona jest dla podmiotu innego niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub dla osoby nieprowadzącej działalności, która przed wykonaniem usługi zażądała wystawienia faktury),
3) z chwilą wykonania usługi pocztowej lub kurierskiej (zob. art. 19 ust. 1 u.p.t.u.) – jeśli przed wykonaniem usługi nie została otrzymana całość należności, zaś usługa świadczona jest dla osoby nieprowadzącej działalności, która przed wykonaniem usługi nie zażądała wystawienia faktury).
Moment wykonania usługi pocztowej lub kurierskiej zależy od rodzaju tej usługi. W przypadku usług polegających na dostarczeniu przesyłki moment wykonania usługi następuje z chwilą jej dostarczenia. W przypadku usług polegających na dostarczeniu przesyłki, pobraniu zapłaty oraz przekazaniu jej sprzedawcy (a więc w przypadku przesyłek „pobraniowych”) wykonanie usługi następuje z chwilą przekazania zapłaty sprzedawcy.
2. Miejsce świadczenia usług pocztowych i kurierskich
Przepisy regulujące miejsce świadczenia usług (przepisy art. 27 i 28 u.p.t.u.) nie określają szczególnego sposobu określania miejsca świadczenia usług pocztowych i kurierskich (w szczególności usługi pocztowe i kurierskie nie stanowią usług transportowych, a więc miejsce ich świadczenia nie określa się w szczególny sposób przewidziany dla usług transportowych). W konsekwencji do ich świadczenia zastosowanie ma zasada ogólna wyrażona w art. 27 ust. 1 u.p.t.u., który to przepis stanowi, że w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania (podobnie, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 17 października 2008 r., IPPP1/443-1407/08-4/GD/). Oznacza to, że:
1) usługi pocztowe i kurierskie świadczone przez polskie podmioty opodatkowane podlegają zawsze opodatkowaniu (jako usługi zwolnione od podatku lub opodatkowane według stawki 22%) podatkiem VAT w Polsce (również wówczas, gdy ich przedmiotem jest wysyłka towarów za granicę),
2) usługi pocztowe i kurierskie nabywane od podatników zagranicznych (tj. od podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju) przez polskich podatników nigdy nie stanowią dla nich importu usług (nawet jeśli towary są wysyłane z lub do Polski).
3. Stawka VAT
Przepisy VAT zwalniają od podatku usługi świadczone przez pocztę państwową, czyli przez przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Państwowa” (PKWiU 64.11). Zwolnienie to wynika z art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 2 załącznika nr 4 do u.p.t.u.). Zwolnienie ani obniżona stawka podatku nie została natomiast przewidziana dla usług kurierskich innych niż świadczone przez pocztę państwową (PKWiU 64.12). W konsekwencji usługi te opodatkowane są stawką podstawową 22% (zob. art. 41 ust. 1 u.p.t.u.).
W praktyce przez pewien czas toczył się spór czy dopuszczalne jest stosowanie zwolnienia od podatku przy odsprzedaży (refakturowaniu) usług świadczonych przez pocztę państwową. W przeszłości zdarzało się, że organy podatkowe dopuszczały taką możliwość (zob. przykładowo pismo Naczelnika I Urzędu Skarbowego w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2004 r., D2-443/94/04, czy też pismo Naczelnika I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 18 października 2004 r., IMUS-1471/VUR2/443-421/04/MJ), lecz z czasem przestały się na to zgadzać wskazując konieczność stosowania w takich przypadkach stawki podstawowej 22% (zob. przykładowo interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 stycznia 2008 r., IPPP1-443-641/07-2/MP, czy interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 sierpnia 2008 r., ILPP2/443-477/08-2/EN).
Dla usług pocztowych i kurierskich przepisy nie przewidują szczególnego sposobu powstawania obowiązku podatkowego (w szczególności usługi pocztowe i kurierskie nie stanowią usług transportowych, a więc obowiązek podatkowy przy ich świadczeniu nie powstaje na szczególnych zasadach przewidzianych dla usług transportowych). W konsekwencji obowiązek ten powstaje na zasadach ogólnych (podobnie, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 kwietnia 2009 r. - IPPP3/443-235/09-2/MM), a więc:
1) z chwilą otrzymania części lub całości przed wykonaniem usługi (zob. art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.), jeśli przed wykonaniem usługi taka należność została otrzymana (co jest regułą w przypadku świadczenia usług pocztowych i kurierskich),
2) a chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (zob. art. 19 ust. 4 u.p.t.u.) – jeśli przed wykonaniem usługi nie została otrzymana całość należności i wykonanie usługi pocztowej lub kurierskiej powinno być udokumentowane fakturą (tj. usługa świadczona jest dla podmiotu innego niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub dla osoby nieprowadzącej działalności, która przed wykonaniem usługi zażądała wystawienia faktury),
3) z chwilą wykonania usługi pocztowej lub kurierskiej (zob. art. 19 ust. 1 u.p.t.u.) – jeśli przed wykonaniem usługi nie została otrzymana całość należności, zaś usługa świadczona jest dla osoby nieprowadzącej działalności, która przed wykonaniem usługi nie zażądała wystawienia faktury).
Moment wykonania usługi pocztowej lub kurierskiej zależy od rodzaju tej usługi. W przypadku usług polegających na dostarczeniu przesyłki moment wykonania usługi następuje z chwilą jej dostarczenia. W przypadku usług polegających na dostarczeniu przesyłki, pobraniu zapłaty oraz przekazaniu jej sprzedawcy (a więc w przypadku przesyłek „pobraniowych”) wykonanie usługi następuje z chwilą przekazania zapłaty sprzedawcy.
2. Miejsce świadczenia usług pocztowych i kurierskich
Przepisy regulujące miejsce świadczenia usług (przepisy art. 27 i 28 u.p.t.u.) nie określają szczególnego sposobu określania miejsca świadczenia usług pocztowych i kurierskich (w szczególności usługi pocztowe i kurierskie nie stanowią usług transportowych, a więc miejsce ich świadczenia nie określa się w szczególny sposób przewidziany dla usług transportowych). W konsekwencji do ich świadczenia zastosowanie ma zasada ogólna wyrażona w art. 27 ust. 1 u.p.t.u., który to przepis stanowi, że w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania (podobnie, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 17 października 2008 r., IPPP1/443-1407/08-4/GD/). Oznacza to, że:
1) usługi pocztowe i kurierskie świadczone przez polskie podmioty opodatkowane podlegają zawsze opodatkowaniu (jako usługi zwolnione od podatku lub opodatkowane według stawki 22%) podatkiem VAT w Polsce (również wówczas, gdy ich przedmiotem jest wysyłka towarów za granicę),
2) usługi pocztowe i kurierskie nabywane od podatników zagranicznych (tj. od podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju) przez polskich podatników nigdy nie stanowią dla nich importu usług (nawet jeśli towary są wysyłane z lub do Polski).
3. Stawka VAT
Przepisy VAT zwalniają od podatku usługi świadczone przez pocztę państwową, czyli przez przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Państwowa” (PKWiU 64.11). Zwolnienie to wynika z art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 2 załącznika nr 4 do u.p.t.u.). Zwolnienie ani obniżona stawka podatku nie została natomiast przewidziana dla usług kurierskich innych niż świadczone przez pocztę państwową (PKWiU 64.12). W konsekwencji usługi te opodatkowane są stawką podstawową 22% (zob. art. 41 ust. 1 u.p.t.u.).
W praktyce przez pewien czas toczył się spór czy dopuszczalne jest stosowanie zwolnienia od podatku przy odsprzedaży (refakturowaniu) usług świadczonych przez pocztę państwową. W przeszłości zdarzało się, że organy podatkowe dopuszczały taką możliwość (zob. przykładowo pismo Naczelnika I Urzędu Skarbowego w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2004 r., D2-443/94/04, czy też pismo Naczelnika I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 18 października 2004 r., IMUS-1471/VUR2/443-421/04/MJ), lecz z czasem przestały się na to zgadzać wskazując konieczność stosowania w takich przypadkach stawki podstawowej 22% (zob. przykładowo interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 stycznia 2008 r., IPPP1-443-641/07-2/MP, czy interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 sierpnia 2008 r., ILPP2/443-477/08-2/EN).