Ubezpieczenie na życie i zdrowie też jest przychodem pracownika

Podpisanie przez pracodawcę umowy z podmiotem oferującym ubezpieczenie obejmujące takżeświadczenia opieki medycznej powoduje powstanie u pracownika przychodu i nakłada na pracodawcę obowiązek odprowadzania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 8 lutego 2012 r.

Spór zaistniały na gruncie rozpatrywanej sprawy sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy wykupienie przez pracodawcę, dla swoich pracowników ubezpieczenia na życie i zdrowie, obejmującego ubezpieczenie na wypadek śmierci oraz zapewnienie korzystania z usług medycznych, powoduje powstanie u tych pracowników przychodu, o jakim mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Zdaniem pracodawcy, warunkiem opodatkowania świadczeń medycznych jest ich faktyczne otrzymanie przez podatnika oraz wyliczenie wartości tych usług. Fakt uzyskania przez pracownika prawa do skorzystania z ubezpieczenia nie może być uznany za równoznaczny ze skorzystaniem z tego prawa, gdyż podobnie jak w przypadku świadczeń medycznych musi wystąpić przesłanka umożliwiająca korzystanie ze świadczeń. O przychodzie pracownika można byłoby mówić dopiero wtedy, gdyby skorzystał z postawionych do dyspozycji świadczeń medycznych i ubezpieczenia na życie, a ponadto możliwe byłoby ustalenie wartości tego świadczenia.

Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał, że świadczeniem, jakie otrzymują pracownicy, nie są wykonane usługi medyczne, lecz sama możliwość skorzystania z nich, co wynika z przedmiotu umowy ubezpieczenia - gotowości ubezpieczyciela do wykonania określonych usług. Według organu podatkowego dla powstania przychodu po stronie pracownika wystarczy więc zawarcie umowy i opłacenie składki. Bez znaczenia pozostaje to, czy faktycznie skorzysta on z oferowanych usług medycznych.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd przypomniał, że kwestia finansowania przez pracodawcę dla pracowników możliwości korzystania z usług medycznych była już rozstrzygana w powiększonym składzie NSA. Zarówno w uchwałach z 24 maja 2010 r., II FPS 1/10, jak i z 24 października 2011 r., II FPS 7/10, uznano, że opłacone przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których wartość nie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT, stanowią dla pracowników, uprawnionych do ich wykorzystania, nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 wymienionej ustawy.

Dlatego też obejmowanie pracowników opieką medyczną w ramach wykupionych przez pracodawcę pakietów powoduje powstanie u pracownika przychodu i nakłada na pracodawcę obowiązek odprowadzania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem NSA tezy wskazanych uchwał i zawarte w nich wywody zachowują swoją aktualność niezależnie od tego, z jakim podmiotem pracodawca podpisuje umowę (podmiotem świadczącym opiekę medyczną czy też - jak w niniejszej sprawie - z podmiotem oferującym ubezpieczenie obejmujące zapewnienie świadczenia takiej opieki). NSA zrównał bowiem umowy o świadczenie usług medycznych z umowami ubezpieczenia zdrowotnego.

Wyrok NSA z 8 lutego 2012 r., II FSK 1437/10