Prowadzimy firmę budowlaną. Zajmujemy się budową domów jednorodzinnych oraz infrastrukturą towarzyszącą oraz innymi usługami budowlanymi. Chcemy wziąć udział w przetargu na budowę sieci kanalizacyjnej na osiedlu domków letniskowych-rekreacyjnych. Każdy z tych domków należy do innej osoby prywatnej. Mamy jednak problem z stawką podatkową. Należy tu nadmienić, że w klasyfikacji obiektów budowlanych takiego rodzaju obiekty znajdują się zarówno pod budynkami mieszkalnymi, czyli PKOB 111, jak i niemieszkalnymi, czyli PKOB 120. Gmina urządzająca przetarg nie ustaliła jasno, że PKOB jest 111, wręcz odmawia sprecyzowania. W urzędzie skarbowym stwierdzono, że jeżeli jasno nie wynika z dokumentacji przetargowej, to należy zastosować stawkę 22%. Proszę o pomoc w tej sprawie, czy mamy zastosować stawkę 7%, czy 22% na budowę sieci kanalizacyjnej na osiedlu, na którym mieszczą się wyżej opisane budynki?
Aby podatnik mógł zastosować preferencyjną stawkę VAT w stosunku do inwestycji związanych z danym budynkiem winien znać prawidłową klasyfikację PKOB dla tych obiektów. Jednocześnie wskazać należy, że dany budynek może być zaliczony tylko do jednego grupowania PKOB.
 Przepisy art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), określają, iż w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. stosuje się stawkę w wysokości 7% w odniesieniu do robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą.

Z kolei w myśl art. 146 ust. 2 u.p.t.u., przez roboty związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, rozumie się roboty budowlane dotyczące inwestycji w zakresie obiektów budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury towarzyszącej oraz remontów obiektów budownictwa mieszkaniowego.

Natomiast przez infrastrukturę towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu, stosownie do art. 146 ust. 3 u.p.t.u., rozumie się:

1) sieci rozprowadzające, wraz z urządzeniami, obiektami i przyłączami do budynków mieszkalnych,

2) urządzanie i zagospodarowanie terenu w ramach przedsięwzięć i zadań budownictwa mieszkaniowego, w szczególności drogi, dojścia, dojazdy, zieleń i małą architekturę,

3) urządzenia i ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków, kotłownie oraz sieci wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, elektroenergetyczne, gazowe i telekomunikacyjne

- jeżeli są one związane z obiektami budownictwa mieszkaniowego.

W świetle art. 2 pkt 12 u.p.t.u., obiektami budownictwa mieszkaniowego są budynki mieszkalne rodzinne stałego zamieszkania, sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych: 111 - Budynki mieszkalne jednorodzinne, 112 - Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, ex 113 - Budynki zbiorowego zamieszkania - wyłącznie: budynki kościołów i innych związków wyznaniowych, klasztory, domy zakonne, plebanie, kurie, rezydencje biskupie oraz rezydencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak zaś wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz. U. Nr 112, poz. 1316) pod pozycją PKOB 111 mieszczą się budynki mieszkalne jednorodzinne, natomiast pozycją PKOB 12 budynki niemieszkalne. Jak dalej wynika z objaśnień zawartych w załączniku do ww. rozporządzenia budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.

Natomiast budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. W przypadku, gdy co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest do celów mieszkalnych, budynek klasyfikowany jest jako budynek mieszkalny.

Na podstawie postanowień ww. rozporządzenia stwierdzić należy, że każdy budynek może być zaliczony tylko do jednego grupowania PKOB. Poza tym zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach. Zaś w przypadku jakichkolwiek trudności w ustaleniu właściwego grupowania, winien natomiast zwrócić się do Ośrodka Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi (ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź) z wnioskiem o sklasyfikowanie do właściwego działu PKOB domków letniskowo-rekreacyjnych.

Niemniej jednak, odnosząc się do stanu faktycznego opisanego w zapytaniu, a mianowicie do sytuacji, w której nieznane jest grupowanie PKOB budynków, dla których planujecie Państwo budowę kanalizacji, za prawidłowe uznać należy stanowisko Urzędu Statystycznego, stosownie do którego do ww. usług należy zastosować podstawową 22% stawkę VAT. Ponieważ tylko inwestycje dotyczące obiektów budownictwa mieszkaniowego mogą korzystać z obniżonej stawki VAT, natomiast ww. obiekty to - zgodnie z art. 2 pkt 12 u.p.t.u. - budynki zaliczone do PKOB: 111, 112 i ex 113, brak informacji na temat klasyfikacji statystycznej domków letniskowo-rekreacyjnych musi skutkować odmową zastosowania, w stosunku do robót dotyczących tych budynków, 7% stawki podatkowej.

Końcowo należy zauważyć, że w przypadku, gdy planowana do realizacji inwestycja miałaby związek zarówno z budynkami mieszkalnymi, jak i innymi obiektami, na podstawie posiadanych dokumentów (np. kosztorysowych czy projektowych), należałoby dokonać odpowiedniego zakwalifikowania ww. inwestycji do infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu i wyodrębnić część związaną z budownictwem mieszkaniowym oraz z innymi obiektami i opodatkować zgodnie z obowiązującymi dla tych obiektów stawkami, tj. 7% dla infrastruktury towarzyszącej związanej z budownictwem mieszkaniowym i 22% dla pozostałej części infrastruktury towarzyszącej.

Prawidłowość powyższego postępowania potwierdził WSA w Warszawie w wyroku z dnia 17 kwietnia 2007 r., III SA/Wa 4045/06, stwierdzając dodatkowo, iż z uwagi na brak wyraźnej regulacji prawnej w kwestii sposobu ustaleni tej części usług, która może korzystać z niższej stawki podatkowej, rozdział dokonany na podstawie dokumentacji projektowej oraz kosztorysowej, winien być potraktowany jako przykładowy, które może ulegać modyfikacji w zależności od okoliczności konkretnego stanu faktycznego.