Przepisy wprowadzające do Ordynacji podatkowej rozdział dotyczący informacji o schematach podatkowych jest już w Dzienniku Ustaw (poz. 2193). Nakładają one obowiązek ujawniania informacji o schematach podatkowych (ang. Mandatory Disclosure Rules - MDR). Polska została zobowiązana do wprowadzenia takiego rozwiązania w wyniku pojawienia się dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z 25 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych, dalej: Dyrektywa MDR.
Polska pionierem w uchwalaniu przepisów
Na wstępie należy zauważyć, że polski ustawodawca jest pionierem we wdrażaniu postanowień Dyrektywy MDR do systemu prawa podatkowego. Co do zasady, w większości pozostałych krajów Unii Europejskiej toczą się na chwilę obecną wstępne dyskusje i szerokie konsultacje w przedmiocie wdrożenia przepisów Dyrektywy do porządków krajowych. Sama Dyrektywa MDR nakazuje państwom członkowskim przyjęcie przepisów implementujących do 31 grudnia 2019. W Polsce przepisy zaczną obowiązywać rok wcześniej.
Zobacz również: Opodatkowanie bitcoinów: Nowe przepisy nie rozwiążą wszystkich problemów >>
Zmiany w rozliczaniu podatku u źródła zbyt rygorystyczne >>
Podatników czeka wielka rewolucja w opodatkowaniu dochodów >>
Nowy obowiązek dla polskich podatników
Od 1 stycznia 2019 r. należy raportować schematy podatkowe, przy czym przepisy nakazują również podatnikom zrobić rachunek sumienia w stosunku do okresu po 25 czerwca do końca 2018 r. dla transakcji transgranicznych i okresu od 1 listopada do 31 grudnia 2018 r. dla transakcji krajowych. Przy czym czas na zaraportowanie tych schematów został wydłużony do końca czerwca 2019 r.
Co różni polskie przepisy od Dyrektywy MDR
W pierwszej kolejności zwraca uwagę fakt, że polski ustawodawca implementując przepisy o MDR zdecydował się na rozszerzenie zakresu stosowania tych przepisów. Dyrektywa MDR nakłada obowiązek ujawniania informacji o schematach podatkowych występujących tylko w transakcjach transgranicznych. Tymczasem przepisy Ordynacji podatkowej wyraźnie wskazują, że obowiązek ten będzie dotyczył również transakcji krajowych, w przypadku gdy spełnione zostanie kryterium kwalifikowanego korzystającego (tj. gdy korzystającym będzie podmiot o przychodach/bądź kosztach lub wartości aktywów przekraczającej równowartość 10 mln euro, bądź też jeśli przedmiotem uzgodnienia będą rzeczy lub prawa o wartość rynkowej przekraczającej 2,5 mln euro). Zakresem polskich regulacji został również objęty podatek VAT w części dotyczącej rozliczania nadwyżek VAT.
Schematy podatkowe do raportu
Definicja schematu podatkowego, którego wystąpienie będzie rodziło ustawowy obowiązek poinformowania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej jest bardzo szeroka i rodzi wiele wątpliwości. Raportowanie dotyczy nie tylko schematów, co do których podatnik zdecyduje się na wdrożenie, ale również tych, które są w fazie koncepcyjnej. Warto podkreślić, że występowanie schematów podatkowych nie oznacza z automatu sytuacji, w której dochodzi do uchylania się od opodatkowania.
Podmioty zobowiązane
Generalnie obowiązek identyfikacji schematów podatkowych będzie w pierwszej kolejności spoczywał na tzw. promotorach (czyli doradcach podatkowych, radcach prawnych, adwokatach, pracownikach banku lub innej instytucji finansowej) a w dalszej kolejności na korzystającym lub wspomagającym. Podatnicy będą musieli zdefiniować swoją rolę przez pryzmat definicji zawartych w przepisach o informacjach o schematach podatkowych, tj. określić role w których mogą się znaleźć(promotor/korzystający/wspomagający) oraz obowiązki z tym związane.
Dodatkowo, określona grupa podatników przekraczających próg 8 mln zł przychodów/lub kosztów będzie musiała w terminie określonym ustawowo tj. najpóźniej do 31 grudnia 2018 r. przyjąć wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. Przepisy zostały napisane w taki sposób, że de facto większość podmiotów gospodarczych w Polsce prowadzących działalność generującą powyżej 8 mln zł przychodów/lub kosztów jest zobowiązanych przygotować i przestrzegać procedury w zakresie MDR.
Brak przepisów wykonawczych
Mając na uwadze sankcje, jakie grożą za brak raportowania schematów podatkowych, ustawodawca dał polskim podatnikom bardzo mało czasu na przygotowanie się do funkcjonowania zgodnie z nowymi regulacjami MDR. Do tej pory nie zostało tez opublikowania rozporządzenie, które wskaże szczegółowe zasady raportowania.
Zobacz również: Kontrola celno-skarbowa a kontrola podatkowa >>
Typowanie przedsiębiorców do kontroli podatkowej >>
Przebieg kontroli podatkowej >>
Sankcje za brak raportu
Brak stosowania przepisów o przekazywaniu informacji o schematach podatkowych lub nieposiadanie właściwej wewnętrznej procedury może zrodzić dotkliwe konsekwencje podatkowe, a także skutkować odpowiedzialnością karną skarbową. Podmioty, które zdecydują się nie raportować schematów podatkowych, a które są zobowiązane do wdrożenia procedury MDR, mogą podlegać sankcji do 2 mln zł, natomiast promotor, który decyduje się zataić schemat podatkowy może narazić się na karę nawet do 10 mln zł.
Podsumowując, przepisy dotyczące MDR to zupełnie nowa instytucja, której podatnicy muszą się bardzo szybko nauczyć. Jest to kolejny przykład gdzie ustawodawca poza np. JPK i dokumentacją cen transferowych nakazuje podatnikom w aktywny sposób informować organy podatkowe o podejmowanych przez niego działaniach. Nowością w przypadku MDR jest fakt, że przepisy zobowiązują podatników/ promotorów do informowania również o swoich zamiarach i rozważaniach, jeżeli spełnią definicję schematu podatkowego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.