Dysproporcja pomiędzy siłą działania organów skarbowych oraz Ministerstwa Finansów jako prawodawcy a możliwościami obrony podatników wymaga stworzenia wyspecjalizowanej instytucji, która zapewni praworządność w egzekwowaniu danin publicznych - czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Wzmocnienie pozycji podatnika, a także działania na etapie legislacji podatkowej to główne przesłanki wprowadzenia do systemu organów państwowych instytucji Rzecznika Praw Podatnika.
W przedstawionym przez posłów projekcie wyróżniono dwie grupy kompetencji Rzecznika. Pierwsza to uprawnienia służące do ochrony indywidualnych podatników. W sytuacji naruszenia przepisów prawa podatkowego RPP podejmowałby działanie z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanego. W toku sprawy Rzecznik miałby trzy możliwości: samodzielnie poprowadzić postępowanie wyjaśniające, zgłosić sprawę do właściwego organu lub złożyć wniosek do Sejmu o przekazanie sprawy do NIK. Druga grupa uprawnień miałaby charakter sprawozdawczo-badawczy i polegałaby na sporządzaniu raportu z działalności samego Rzecznika oraz opinii w sprawie jakości prawa podatkowego.
Ponadto projekt zakłada, że wśród kompetencji RPP znalazłoby się wyjaśnianie kolizji interpretacyjnych. W sytuacji gdy przepis jest odmiennie interpretowany przez MF i sądy administracyjne Rzecznik mógłby wystąpić do Ministra o wydanie interpretacji ogólnej oraz sądową weryfikację tego stanowiska, czego obowiązujące przepisy nie przewidują.
Instytucja Rzecznika ma być organem kadencyjnym (5 lat) powoływanym przez Sejm za zgodą Senatu. Projekt nie przewiduje możliwości wybrania tej samej osoby na kolejną kadencję.
Poselski projekt ustawy dostępny jest na stronie sejmowej.