Akcja "Rachunek od Państwa" ma na celu uświadomienie Polakom, w jaki sposób rządzący dysponują pieniędzmi Polaków. Z badania zrealizowanego na zlecenie FOR, w kwietniu 2016 roku, wynika, że ponad 95 proc. Polaków nie wie, jakiej wielkości są wydatki państwa, a zdecydowana większość nie zna również ich struktury. Ponad jedna czwarta ankietowanych uważa, że wydatki na administrację są największą częścią państwa, podczas gdy w rzeczywistości stanowią one tylko 5 proc., niemal 6 razy mniej niż emerytury i renty, które z kolei stanowią największy wydatek państwa.

Emerytury i renty, edukacja oraz służba zdrowia łącznie odpowiadają za ponad połowę wydatków państwa. W 2016 roku największe pozycje w rachunku (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) to: emerytury i renty (6345 zł), edukacja (2365 zł), opieka zdrowotna (2207 zł), pomoc społeczna (1676 zł - w tym 448 zł programu Rodzina 500+), transport (1638 zł), wojsko, policja, więzienia, sądy (1407 zł), administracja (1072 zł) i odsetki od długu publicznego (818 zł).

W 2016 roku „Rachunek od Państwa” na jednego mieszkańca wyniósł 20 214 zł i był o 2 196 zł wyższy niż 6 lat temu. W 2011 roku, w pierwszej edycję akcji, wydatki publiczne w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosiły 18 018 zł. Część wzrostu (ponad 820 zł) wynika z rosnących cen, jednak większość (prawie 1400 zł) to realny wzrost wydatków. Pozytywna jest jednak tendencja stopniowego spadku wielkości wydatków publicznych do PKB – w 2011 roku wynosiły 43,8 proc. PKB, a w 2016 roku 41,2 proc. PKB, choć niestety w 2016 roku był to wynik spadku publicznych inwestycji. Największe zmiany w stosunku do lat poprzednich spowodowały wprowadzenie programu Rodzina 500+, spadek kosztów obsługi długu oraz przeszacowanie wydatków na transport.

Wydatki państwa to nie tylko wydatki budżetu państwa, ale także samorządów, NFZ, FUS zarządzanego przez ZUS, KRUS i wielu innych podmiotów. Choć zdecydowana większość wydatków publicznych przypada na tych kilka instytucji, to należy pamiętać, że cały sektor finansów publicznych obejmuje ponad 61 tysięcy rozmaitych instytucji. Poza wymienionymi należą do niego liczne szkoły, uczelnie, szpitale, ale także podmioty takie jak np. zarządy cmentarzy komunalnych, parki miejskie, czy studia filmowe.

„Rachunek od Państwa” przedstawia wydatki państwa w przeliczeniu na przeciętnego obywatela celowo w bardzo dużym uproszczeniu. Ilość płaconych przez konkretną osobę podatków i składek zależy od tego ile ona zarabia i co kupuje. Na przygotowanej przez FOR stronie SprawdzPodatki.pl każdy może sprawdzić ile podatków i składek jest w płacy o dowolnej wysokości. Podając dodatkowo szacunkową wielkość zakupów, każdy może otrzymać swój własny, zindywidualizowany rachunek od państwa.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Głównego Księgowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów