Rząd przyjął we wtorek projekt ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym.
W projekcie ustawy określono warunki i tryb udzielania przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym. Pomoc ma być kierowana na realizację przedsięwzięć mających na celu przywrócenie płynności finansowej.
Za instytucje finansowe będą uznawane nie tylko banki, ale również fundusze inwestycyjne, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, domy maklerskie i zakłady ubezpieczeń. Instytucje te muszą mieć siedzibę w Polsce.
Wsparcie może być udzielane między innymi w formie gwarancji Skarbu Państwa, pożyczek skarbowych papierów wartościowych, sprzedaży skarbowych papierów wartościowych z odroczonym terminem płatności lub z rozłożeniem płatności na raty.
Z projektu wynika, że Skarb Państwa będzie mógł udzielić gwarancji spłaty przez banki kredytu refinansowego, zaciągniętego w Narodowym Banku Polskim, aby nie straciły one płynności. Gwarancja ta może być udzielona do 50 proc. pozostającej do spłaty kwoty kredytu refinansowego. Skarb Państwa mógłby też udzielić gwarancji spłaty kredytów oraz linii kredytowych, przyznanych przez banki innym bankom, aby utrzymały one płynność.
Gwarancji tych będzie udzielał minister finansów na wniosek zainteresowanych banków. Będzie on przy tym zasięgał opinii Komisji Nadzoru Finansowego oraz prezesa Narodowego Banku Polskiego. Podstawą udzielenia gwarancji będzie umowa między szefem resortu finansów a zainteresowanym bankiem.
Od gwarancji ma być pobierana opłata prowizyjna. Pożyczki, które zostaną udzielone na podstawie przepisów tej ustawy nie będą opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wsparcie na zasadach określonych w ustawie będzie mogło być udzielane nie dłużej niż do 31 grudnia 2009 r.
Rząd chce, aby rozwiązania zawarta w projekcie ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym. wzmocniły płynność banków, na którą miałby wpływ, oprócz NBP, minister finansów. Według rządu przyczynią się one także do zwiększenia stabilności krajowego systemu finansowego.
Zdaniem przedstawicieli sektora bankowego, wprowadzenie gwarancji poprawi sytuację na rynku międzybankowym. Dlatego postulowali wprowadzenie tego rodzaju pomocy.
Jak powiedział Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich, na gwarancje dla pożyczek na rynku bankowym będą mogły liczyć wszystkie banki w przypadku, gdyby miały problemy z płynnością - niezależnie od ich wielkości. Podkreślił, że rządowe gwarancje mają ustabilizować sytuację na rynku międzybankowym i przywrócić zaufanie banków do siebie.
„Udzielenie gwarancji będzie wiązało się z zaangażowaniem środków publicznych, a także z określonym ryzykiem" - zaznaczył.
Jego zdaniem, konieczność wniesienia opłaty prowizyjnej - gdyby ustalono ją na wysokim poziomie - będzie wpływać na koszt kredytów udzielanych przez bank swoim klientom, w tym przedsiębiorcom i indywidualnym konsumentom. „Można się spodziewać, że kredyty z takiego banku zapewne będą droższe" - stwierdził Bańka.
Piotr Kuczyński, główny analityk firmy Xelion. Doradcy Finansowi, zwrócił uwagę, że rząd postanowił udzielać gwarancji dla pożyczek udzielanych wzajemnie przez banki; nie będzie ich udzielał wszystkim bankom, tylko solidnym.
„Poza tym gwarancje obejmą nie więcej niż 50 proc. pożyczki i będą udzielane pod zastaw posiadanych przez banki aktywów" - podkreślił. Jego zdaniem, jest to oferta mająca jedynie psychologiczne znaczenie.
„Gdyby jakiś bank rzeczywiście chciał z niej skorzystać i przebrnął przez sito kwalifikacyjne, to pokazałby, że ma poważne problemy. Dlatego też klienci banków nie poniosą kosztów gwarancji, bo jest nieprawdopodobne, by jakiś bank o takie gwarancje poprosił. Gdyby jednak zdarzył się taki przypadek, to z pewnością koszty zostałyby przerzucone na klientów" - wyjaśnił Kuczyński.
Projekt ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym trafi teraz pod obrady Sejmu.