Autor skupia uwagę na pozycji podmiotu działającego w zaufaniu do tychże interpretacji. Stara się ustalić, w jakim zakresie skorzystanie z konkretnych form interpretacji stabilizuje sytuacje jednostki i zapewnia jej ochronę w ewentualnym sporze z organem podatkowym lub celnym. Wskazuje przy tym na ryzyka związane z nieprecyzyjnymi rozwiązaniami dotyczącymi gwarancji ochrony interesów podmiotów działających w zaufaniu do interpretacji prawa podatkowego wydawanych na podstawie ordynacji podatkowej.

Zdaniem dr Wojciecha Morawskiego, na bazie analizy kilkunastu systemów interpretacji prawa podatkowego i celnego, funkcjonujących zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, unijnej, jak i w poszczególnych państwach, można stwierdzić, że nie istnieje jakiś „model idealny" rozwiązania problemu zmiany interpretacji prawa podatkowego lub celnego i ochrony w tym kontekście interesów jednostki.

Problem wynika z istnienia dwóch sprzecznych zasad – legalizmu i zaufania. Są one z natury nie do pogodzenia. Mechanizm ochrony jednostki działającej w zaufaniu do oficjalnej interpretacji prawa podatkowego i celnego nabiera aktualności właśnie wtedy, gdy interpretacja okaże się błędna. Zasada legalizmu wymaga w takim wypadku rozstrzygnięcia sprawy na podstawie przepisów prawa, co oczywiście naruszałoby zasadę zaufania jednostki do państwa. Próby pogodzenia tych zasad, oparte na rozwiązaniu, że interpretacja wiąże organ, o ile jest zgodna z prawem, godzą w istotę oczekiwań jednostki. Trudno uznać takie rozwiązanie za satysfakcjonujące dla podatnika. Taka interpretacja, formalnie wiążąca, ma niewielkie znaczenie dla jednostki.

Dr Wojciech Morawski - adiunkt w Katedrze Prawa Finansów Publicznych UMK w Toruniu; radca prawny; członek pozaetatowy SKO w Toruniu; członek kolegiów redakcyjnych "Przeglądu Podatkowego", "Kwartalnika Prawa Podatkowego" i "Przeglądu Orzecznictwa Podatkowego". Autor i współautor ponad 250 publikacji z zakresu prawa podatkowego, celnego i ubezpieczeń społecznych.