Pytanie

Spółka akcyjna nabyła 100 proc. akcji drugiej spółki akcyjnej w związku z planowanym w najbliższym okresie (około 3 miesięcy) przejęciem spółki. Uważamy, że akcje te należy wykazać na koncie 032 jako akcje nabyte w celu sprawowania kontroli. W celu sfinansowania nabycia akcji spółka zaciągnęła 5-cio letni kredyt inwestycyjny ponosząc koszty prowizji; za rozpatrzenie wniosku, przygotowawczej, prowizji od zaangażowania. Pierwsze odsetki będą zapłacone przed planowaną inkorporacją.
Czy koszty kredytu (jeżeli tak, to które) powinny zwiększać wartość akcji?
Czyli innymi słowy czy należy je traktować jako koszty związane z zakupem?
Wydaje się, że jednak ten związek nie jest dość ścisły i powinny być to koszty prowizji bankowych czy koszty finansowe (w części odsetkowej). Dla celów podatkowych fiskus koszty prowizji związane z kredytem w rachunku bieżącym, jako koszty pośrednie dotyczące okresu kredytowania, nakazuje rozliczać w czasie (patrz Izba skarbowa Katowice interpretacja indywidualna IBPB1/415-760/08/BK). Wydaje się, że takie same zasady powinny obowiązywać w związku z kredytem inwestycyjnym. Aby stosować te same zasady dla celów podatkowych i rachunkowych -zastanawiam się czy nie należałoby podjąć decyzji o rozliczaniu tych kosztów w czasie także dla celów zarządczych (chyba, że jednak miałyby to być koszty nabycia akcji).
Jakie przykładowo koszty powinny zwiększyć wartość akcji (PCC, koszty prowizji maklerskiej gdy zakup odbywa się za pośrednictwem biura maklerskiego)?

Odpowiedź

Moim zdaniem koszty długu zaciągniętego na sfinansowanie nabytych akcji nie powinny powiększać wartości początkowej aktywów. Uważam, że akcje należy zaklasyfikować jako aktywa dostępne do sprzedaży. Przykładowe koszty, które zwiększają wartość zakupionych aktywów finansowych to: podatek od czynności cywilnoprawnych, opłaty ponoszone na rzecz doradców, brokerów, opłaty manipulacyjne, prowizje itp.

Uzasadnienie

Prawo bilansowe jest odrębne od prawa podatkowego. Oznacza to, że dla potrzeb rachunkowości klasyfikacja i wycena aktywów finansowych odbywa się w oparciu o prawo bilansowe, a nie podatkowe. Zgodnie z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych- dalej r.i.f. - aktywa finansowe, niespełniające warunków zaliczenia do innych kategorii aktywów finansowych powinny być zaklasyfikowane jako aktywa dostępne do sprzedaży. Tak właśnie jest w przypadku inwestycji w jednostkę zależną. Zgodnie z § 13 r.i.f. aktywa finansowe wprowadza się do ksiąg rachunkowych na dzień zawarcia kontraktu w cenie nabycia, to jest w wartości godziwej poniesionych wydatków lub przekazanych w zamian innych składników majątkowych. Przy ustalaniu wartości godziwej na ten dzień uwzględnia się poniesione przez jednostkę koszty transakcji. Wartość godziwa wyznaczana jest w oparciu o założenia dokonywane przez uczestników rynku. Oznacza to, że na jej wartość nie wpływa zachowanie spółki ani sposób w jaki spółka zamierza wykorzystać składnik aktywów. Wartość godziwa nie może zależeć od kosztów, które spółka może ale nie musi ponieść przy nabyciu.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego