Dopiero zwrot przedpłaty uprawniał podatnika do wystawienia faktury korygującej i obniżenia kwoty podatku należnego. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 29 marca 2011 r., I FSK 425/10, LEX nr 795233.

Kwestią sporną w sprawie jest prawo podatnika do obniżenia podatku należnego z tytułu faktury korygującej VAT tytułem przedpłaty czynszu dzierżawnego. W związku z otrzymaniem tej przedpłaty podatnik wystawił fakturę VAT, a z racji wygaśnięcia umowy o zarządzenie, na mocy której przedpłatę uregulowano podatnik wystawił sporną fakturę korygującą. W dniu wystawienia przez podatnika faktury korygującej nie doszło do zwrotu przedpłaty, a należności pieniężne z tego tytułu zostały rozliczone dopiero, poprzez potrącenie wzajemnych wierzytelności kilkanaście miesięcy później.

Podatnik wskazał, że w jego ocenie zawarte w § 19 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) sformułowanie "zwrot nabywcy zaliczek, przedpłat (...)" oznacza, że obowiązek wystawienia faktury korygującej powstaje z chwilą powstania obowiązku zwrotu zaliczek, zadatków czy przedpłat, a nie w terminie i z datą dokonania faktycznego zwrotu przedpłaty. Zdaniem podatnika z dniem wygaśnięcia umowy o zarządzanie ustały powody, dla których spółka traktowała przedpłatę, jako należną i podlegającą opodatkowaniu. Organy podatkowe zarzuciły podatnikowi, że w niniejszej sprawie uprawniony był do wystawienia faktury korygującej dopiero po faktycznym zwróceniu przedpłaty.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA w ocenie, którego zaprezentowana przez stronę argumentacja w zakresie wykładni § 19 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia nie jest prawidłowa. Zdaniem Sądu przepisy te jednoznacznie wskazują, że obowiązująca podatnika kolejność czynności powinna być następująca: zwrot zaliczki, która podlegała opodatkowaniu – wystawienie dokumentującej ten zwrot faktury korygującej – możliwość obniżenia podstawy opodatkowania w oparciu o tę fakturę korygującą w rozliczeniu za okres rozliczeniowy otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Skoro pierwotna faktura związana jest z otrzymaniem zaliczki (przedpłaty), konieczność (jak i możliwość) wystawienia faktury korygującej powstaje w momencie, w którym następuje zdarzenie, które skutkuje obniżeniem tego obrotu – np. zwrotu przedpłaty podlegającej opodatkowaniu, czyli takiej, która zrodziła obowiązek podatkowy.

Michał Malinowski