Pytanie

Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na wypieku ciast. Rozliczam się na zasadach ogólnych i jestem czynnym płatnikiem podatku VAT. W środkach trwałych znajduje się budynek z pełnym wyposażeniem służący tej działalności. Ze względu na zły stan zdrowia chciałbym przekazać firmę wraz z nieruchomością synowi.
Proszę o wskazanie najkorzystniejszego sposobu przeniesienia firmy na syna w zakresie podatków zarówno w mojej firmie jak i u syna.
Proszę o przykłady.

Odpowiedź

Najkorzystniejszym sposobem przekazania firmy synowi będzie darowanie mu całego prowadzonego przez Pana przedsiębiorstwa. Darowizna taka nie wywoła żadnych skutków podatkowych zarówno u Pana, jak i u syna.

Uzasadnienie

Najkorzystniejszym sposobem przekazania firmy synowi będzie darowanie mu całego prowadzonego przez Pana przedsiębiorstwa, czyli zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej (zob. art. 551 Kodeksu cywilnego). Darowizna taka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT (ze względu na brzmienie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług – dalej u.p.t.u.), jak również nie będzie się wiązać z obowiązkiem korekty podatku naliczonego przez Pana (ze względu na brzmienie art. 91 ust. 9 u.p.t.u.). Zdecydowanie wskazane jest przy tym, aby darowizna taka dokonana została przed zgłoszeniem przez Pana zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Uchroni to Pana przed koniecznością opodatkowania podatkiem VAT, tzw. "spisu z natury" (zob. art. 14 u.p.t.u.).

Darowizna przedsiębiorstwa nie wywoła również żadnych szczególnych skutków – zarówno u Pana, jak i syna – na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f. Ustalając wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w drodze darowizny przedsiębiorstwa syn musi pamiętać, że łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn (zob. art. 22g ust. 15 u.p.d.o.f.).

Darowizna przedsiębiorstwa synowi korzystać przy tym będzie ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn – dalej u.p.s.d. W celu skorzystania z tego zwolnienia syn nie będzie przy tym musiał zgłaszać nabycia przedsiębiorstwa w drodze darowizny, gdyż skoro w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość, darowizna będzie musiała zostać dokonana w formie aktu notarialnego. Wyłącza to obowiązek zgłoszenia darowizny przez syna (ze względu na brzmienie art. 4a ust. 4 pkt 2 u.p.s.d.).

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 lutego 2010 r.,ITPB2/436-190/09/IL czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 maja 2011 r., IPPB2/436-82/11-2/AF.

W drugiej ze wskazanych interpretacji czytamy, że "darowizna przedsiębiorstwa przez ojca spółce cywilnej, w której jedynymi wspólnikami będą dzieci podlega, co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jednakże może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach art. 4 ust. 4 i art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przypadku, gdy umowa darowizny przedsiębiorstwa zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego na wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zgłoszenia jej do urzędu skarbowego".

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego