Wydawnictwo podręczników szkolnych (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) prowadzące księgi handlowe przekaże szkołom bezpłatnie podręczniki w zamian za udostępnienie sali szkolnej na przeprowadzenie kiermaszu książek oraz za zamieszczenie przez szkołę w gazecie reklamy wydawnictwa.
Czy zdarzenia te będą skutkowały potrzebą wystawienia faktur?
W opisanej w pytaniu sytuacji tak naprawdę mamy do czynienia z dwoma czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT - towar jest sprzedawany w zamian za świadczone usługi.
Strony powinny sobie nawzajem (każda z tytułu wykonania swojej czynności opodatkowanej) wystawić faktury VAT, najpóźniej w terminie 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają miedzy innymi odpłatna dostawa towarów odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 8 ust. 1 u.p.t.u., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Art. 8 ust. 3 u.p.t.u. stanowi ponadto, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki.
Zatem ze świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia wtedy, gdy dochodzi do wykonania określonej czynności, istnieje jej odbiorca i w zamian za świadczenie występuje odpłatność. Czynność opodatkowana powstaje wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami.
W opisanej w pytaniu sytuacji tak naprawdę mamy do czynienia z dwoma czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.
Z jednej strony podatnik sprzedaje swój towar (podręczniki) w zamian za świadczone usługi. Nie można tu mówić o bezpłatnym przekazaniu podręczników (jak opisał to podatnik w pytaniu), podręczniki są przekazywane szkole w zamian za świadczone usługi (wynajem sali, zamieszczenie reklamy). Nie ma tu zapłaty wprost w pieniądzu, ale w formie świadczonej przez szkołę usługi.
Z drugiej strony szkoła na rzecz podatnika świadczy usługi (wynajem sali, zamieszczenie reklamy), za które wydawnictwo "płaci" przekazanymi podręcznikami.
Jest to swoista umowa barterowa, towar jest sprzedawany w zamian za świadczone usługi.
Jak wynika z powyższego każda z czynności wykonywana przez obydwie strony jest opodatkowana VAT. Sprzedaż towarów i świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem.
Strony powinny sobie nawzajem (każda z tytułu wykonania swojej czynności opodatkowanej) wystawić faktury VAT, najpóźniej w terminie 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Z pytania nie wynika, czy szkoła jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Jeśli okazałoby się, że korzysta ze zwolnienie (podmiotowego) wtedy powinna wystawić rachunek.