Z dniem 31 grudnia 2010 r. uległo likwidacji gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej. Pozostałe po likwidacji należności i zobowiązania przejmuje jednostka budżetowa. Gospodarstwo pomocnicze rozliczało VAT według struktury sprzedaży.
Kto i kiedy powinien dokonać rocznej korekty podatku naliczonego według rzeczywistej struktury sprzedaży za 2010 r.? Jak należy rozliczyć VAT naliczony od faktur dotyczących kosztów działalności gospodarstwa za grudzień 2010 r., które wpłyną w styczniu 2011 r.?
Gospodarstwo po likwidacji stanie się wydziałem jednostki budżetowej.
1) W przypadku zakończenia działalności gospodarczej korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy. Korekty należy dokonać w deklaracji za grudzień 2010 r. Będzie to ostatnia deklaracja składana przez gospodarstwo pomocnicze.
2) Nie będzie raczej możliwości odliczenia podatku z faktur (wystawionych na gospodarstwo pomocnicze) otrzymanych w styczniu 2011 r.
Ad 1)
Gospodarstwo pomocnicze jako takie jest odrębnym podatnikiem VAT. Ma swoją podmiotowość podatkową w tym zakresie (jest zresztą zarejestrowane jako odrębny podatnik VAT).
W grudniu 2010 r. (z końcem roku) byt prawny gospodarstwa pomocniczego ustanie. Przestanie ono w związku z tym być również podatnikiem.
W związku z tym, że gospodarstwo pomocnicze stosowało odliczenia częściowe i rozliczało się strukturą sprzedaży, jest zobowiązane – jak każdy podatnik – po zakończeniu roku podatkowego do korekty częściowych odliczeń podatku. Zgodnie bowiem z przepisem art. 91 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia częściowego jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego dla zakończonego roku podatkowego. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli różnica między wstępną proporcją odliczenia a proporcją ostateczną nie przekracza 2 punktów procentowych.
Przepis art. 91 ust. 3 u.p.t.u. stanowi, że korekty, o której mowa, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
W sytuacji opisanej w pytaniu będziemy mieli właśnie do czynienia z zakończeniem działalności gospodarczej. Skoro tak, to korekty należy dokonać w deklaracji za grudzień 2010 r. Będzie to ostatnia deklaracja składana przez gospodarstwo pomocnicze.

Ad 2)
Zgodnie z przepisami u.p.t.u. odliczenia można dokonać nie wcześniej niż w deklaracji za miesiąc otrzymania faktury (art. 86 ust. 10 pkt 1 u.p.t.u.).
Jeśli zatem faktury zostaną otrzymane dopiero w styczniu 2011 r., to wówczas gospodarstwa pomocniczego już nie będzie. Może to sprawiać problem z odliczeniem podatku naliczonego (o czym jeszcze niżej). W związku z tym wydaje się, że przede wszystkim należy starać się o otrzymanie jak największej ilości faktur jeszcze w grudniu – tak aby podatek naliczony z nich wynikający mogło odliczyć gospodarstwo pomocnicze.
Jeśli nie – to powstaje pytanie, czy podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych jeszcze na gospodarstwo pomocnicze może ująć w swoim rozliczeniu jednostka budżetowa. Byłoby to możliwe, gdyby uznać, że jednostka budżetowa jest następcą prawno-podatkowym gospodarstwa budżetowego.
Zgodnie z przepisem art. 93b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) - dalej o.p., z następstwem prawno-podatkowym mamy do czynienia w przypadku łączenia się i przekształceń komunalnych zakładów budżetowych.
W sytuacji opisanej w pytaniu następuje likwidacja gospodarstwa pomocniczego. Następuje ona w trybie określonym w art. 87-89 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241). Zgodnie z powołanymi przepisami pozostałe po likwidacji składniki majątkowe, należności i zobowiązania zlikwidowanego gospodarstwa pomocniczego przejmuje jednostka budżetowa, przy której funkcjonowało gospodarstwo. Przejęcie następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.
Nie ma tutaj jednakże następstwa prawno-podatkowego. W związku z tym uważam, że nie będzie raczej możliwości odliczenia podatku z faktur (wystawionych na gospodarstwo pomocnicze) otrzymanych w styczniu 2011 r.