Firma zakupiła towar od kontrahenta z Niemiec, a następnie sprzedała go kontrahentowi z Litwy. Kontrahent z Litwy odebrał własnym środkiem transportu towar bezpośrednio od kontrahenta niemieckiego. Transport odbywał się przez Polskę.
Jak na gruncie VAT opodatkować tą transakcję?
W przypadku opisanym w treści pytania transakcja winna być opodatkowana na terytorium Niemiec.
Udzielając odpowiedzi na pytanie czytelnika, w pierwszej kolejności należy przypomnieć, że polski podatek od towarów i usług - podobnie jak podatki od wartości dodanej innych państw unijnych - jest daniną o charakterze terytorialnym. W konsekwencji tego, krajowym VAT obciążone są tylko te czynności, których miejsce świadczenia znajduje się na obszarze Rzeczypospolitej.
Zaznaczyć należy, że definiując, na potrzeby podatku od towarów i usług, miejsce wykonania czynności należy kierować się zasadami określonymi w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., oraz wydanych do tej ustawy przepisach wykonawczych.
Według zasady zapisanej w art. 22 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. w przypadku gdy - tak jak w analizowanej sytuacji - towar będący przedmiotem dostawy jest wysyłany lub transportowany przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią, miejscem dostawy jest miejsce, w którym towar znajduje się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
Skoro więc w analizowanym przypadku dostawa fizycznie rozpoczyna się poza obszarem Polski, to jego dostawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu polskim VAT.
Na potrzeby dostawy z Niemiec na Litwę, w warunkach opisanych w treści pytania, polski podatnik zasadniczo powinien dokonać rejestracji na potrzeby VAT na terenie Niemiec.
W przypadku bowiem gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru jest przyporządkowana tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie.
Dla transakcji, o których mowa powyżej, dostawę towarów, która:
1) poprzedza wysyłkę lub transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów;
2) następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów.
Jednak w przypadku opisanym w treści pytania ma miejsce inne sytuacja - towar jest odbierany bezpośrednio przez finalnego nabywcę (przez nabywcę z Litwy).
W konsekwencji, zarówno dostawa na rzecz polskiego jaki i litewskiego nabywcy winna być opodatkowana terytorium Niemiec.
Rejestracja nie byłaby konieczna, gdyby została zastosowana szczególna procedura opodatkowania transakcji trójstronnych, o których mowa jest w art. 135-138 u.p.t.u.
Jednak w analizowanej sytuacji nie może mieć zastosowania taka szczególna procedura.
Jest to konsekwencją tego, że według regulacji art. 135 ust. 1 pkt 2 przez wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną rozumie się transakcję, w której są spełnione łącznie następujące warunki:
a) trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności,
b) przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.
Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że transakcja opisana w treści pytania nie podlega opodatkowaniu polskim VAT lecz winna być obciążona podatkiem od wartości dodanej na terytorium Niemiec.
Jak na gruncie VAT opodatkować tą transakcję?
W przypadku opisanym w treści pytania transakcja winna być opodatkowana na terytorium Niemiec.
Udzielając odpowiedzi na pytanie czytelnika, w pierwszej kolejności należy przypomnieć, że polski podatek od towarów i usług - podobnie jak podatki od wartości dodanej innych państw unijnych - jest daniną o charakterze terytorialnym. W konsekwencji tego, krajowym VAT obciążone są tylko te czynności, których miejsce świadczenia znajduje się na obszarze Rzeczypospolitej.
Zaznaczyć należy, że definiując, na potrzeby podatku od towarów i usług, miejsce wykonania czynności należy kierować się zasadami określonymi w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., oraz wydanych do tej ustawy przepisach wykonawczych.
Według zasady zapisanej w art. 22 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. w przypadku gdy - tak jak w analizowanej sytuacji - towar będący przedmiotem dostawy jest wysyłany lub transportowany przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią, miejscem dostawy jest miejsce, w którym towar znajduje się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.
Skoro więc w analizowanym przypadku dostawa fizycznie rozpoczyna się poza obszarem Polski, to jego dostawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu polskim VAT.
Na potrzeby dostawy z Niemiec na Litwę, w warunkach opisanych w treści pytania, polski podatnik zasadniczo powinien dokonać rejestracji na potrzeby VAT na terenie Niemiec.
W przypadku bowiem gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru jest przyporządkowana tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie.
Dla transakcji, o których mowa powyżej, dostawę towarów, która:
1) poprzedza wysyłkę lub transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów;
2) następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów.
Jednak w przypadku opisanym w treści pytania ma miejsce inne sytuacja - towar jest odbierany bezpośrednio przez finalnego nabywcę (przez nabywcę z Litwy).
W konsekwencji, zarówno dostawa na rzecz polskiego jaki i litewskiego nabywcy winna być opodatkowana terytorium Niemiec.
Rejestracja nie byłaby konieczna, gdyby została zastosowana szczególna procedura opodatkowania transakcji trójstronnych, o których mowa jest w art. 135-138 u.p.t.u.
Jednak w analizowanej sytuacji nie może mieć zastosowania taka szczególna procedura.
Jest to konsekwencją tego, że według regulacji art. 135 ust. 1 pkt 2 przez wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną rozumie się transakcję, w której są spełnione łącznie następujące warunki:
a) trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności,
b) przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.
Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że transakcja opisana w treści pytania nie podlega opodatkowaniu polskim VAT lecz winna być obciążona podatkiem od wartości dodanej na terytorium Niemiec.