Import towarów

Komentarz stanowi omwienie krajowych i unijnych uregulowań dotyczących importu towarw.

1. Wprowadzenie
 

Import towarów, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) - dalej u.p.t.u., jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przez import towarów, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 7 u.p.t.u., rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Podobnie art. 30 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., s. 1, z późn. zm.) – dalej Dyrektywa VAT, stanowi, że „import towarów" oznacza wprowadzenie na terytorium Wspólnoty towarów, które nie znajdują się w swobodnym obrocie w rozumieniu art. 24 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, jak też wprowadzenie na terytorium Wspólnoty towarów znajdujących się w swobodnym obrocie pochodzących z terytorium trzeciego stanowiącego część terytorium celnego Wspólnoty.

2. Podatnicy

Stosownie do uregulowań art. 17 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. podatnikami podatku od towarów i usług są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną.
Podobnie na mocy art. 17 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. podatnikami podatku od towarów i usług są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne uprawnione do korzystania z procedury celnej obejmującej uszlachetnianie czynne, odprawę czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną, w tym również osoby, na które, zgodnie z odrębnymi przepisami, zostały przeniesione prawa i obowiązki związane z tymi procedurami.

3. Obowiązek podatkowy

Na podstawie art. 19 ust. 7 u.p.t.u. obowiązek podatkowy w imporcie towarów powstaje, co do zasady, z chwilą powstania długu celnego. Wyjątek od tej reguły stanowią przepisy art. 19 ust. 8 i 9 u.p.t.u.
Na mocy art. 19 ust. 8 u.p.t.u. w przypadku objęcia towarów procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych, odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrolą celną - obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą.
Z kolei art. 19 ust. 9 u.p.t.u. stanowi, że jeżeli import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, a od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocześnie dług celny - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.

4. Podstawa opodatkowania

Zgodnie z art. 29 ust. 13 u.p.t.u. podstawą opodatkowania w imporcie towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy. W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu w ramach uszlachetniania biernego są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.
Natomiast art. 29 ust. 14 u.p.t.u. stanowi, że podstawą opodatkowania w imporcie towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych oraz procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu. Jeżeli przedmiotem importu w ramach procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedury przetwarzania pod kontrolą celną są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu, i o podatek akcyzowy.

Z kolei na mocy art. 29 ust. 15 i 16 u.p.t.u. podstawa opodatkowania, o której mowa w art. 29 ust. 13 i 14 u.p.t.u., obejmuje, o ile elementy takie nie zostały do niej włączone: prowizję, opakowania, transport i koszty ubezpieczenia, które zostały już poniesione albo będą poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego towary są importowane. Elementy, o których mowa w zdaniu pierwszym, wlicza się do podstawy opodatkowania, również gdy powstają one w związku z transportem do innego miejsca przeznaczenia na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonania importu. Do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29 ust. 13 i 14 u.p.t.u., dolicza się także określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów.

Na podstawie art. 30 ust. 2 u.p.t.u. w przypadku gdy w wykonaniu umów agencyjnych, zlecenia lub innych umów o podobnym charakterze jest dokonywany import towarów, podstawę opodatkowania określa się zgodnie z zasadami unormowanymi w art. 30 ust. 1 u.p.t.u., z tym jednak zastrzeżenie, że podstawę opodatkowania dla importera ustala się zgodnie z art. 29 ust. 13-16 u.p.t.u.
Przeliczenie walut obcych na złote
Zgodnie z art. 31a ust. 3 u.p.t.u., w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania w imporcie towarów są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się zgodnie z przepisami celnymi.

5. Zasady wymiaru i poboru podatku

Zasady wymiaru i poboru podatku z tytułu importu towarów uregulowane zostały w dziale VII u.p.t.u.
Na podstawie art. 33 ust. 1-4 u.p.t.u. podatnicy, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.t.u., są obowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku, z uwzględnieniem obowiązujących stawek, z zastrzeżeniem art. 33b u.p.t.u. Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, wówczas naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości. Może on też określić kwotę podatku w decyzji dotyczącej należności celnych. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości.
Przepis art. 33 ust. 4 u.p.t.u. zobowiązuje podatnika w terminie 10 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku, z zastrzeżeniem art. 33a-33c u.p.t.u.
Z kolei na mocy art. 34 ust. 1 u.p.t.u. w przypadkach innych niż określone w art. 33 ust. 1-3 u.p.t.u. kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów określa naczelnik urzędu celnego w drodze decyzji.
W przypadkach niewymienionych w art. 33 ust. 1-4 i art. 34 u.p.t.u., stosownie do art. 33 ust. 5 u.p.t.u., podatnik jest obowiązany do zapłaty kwoty należnego podatku w terminie i na warunkach określonych dla uiszczenia cła, również gdy towary zostały zwolnione od cła lub stawki celne zostały zawieszone albo obniżone do wysokości 0%.
Sposób rozliczenia kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w przypadku gdy towary zostaną objęte na terytorium kraju procedurą uproszczoną, o której mowa w art. 76 ust. 1 lit. b) lub c) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z dnia 19 października 1992, s. 1, z późn. zm.), w której okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy, określają unormowania art. 33a u.p.t.u.