1 listopada minie sześć lat od momentu obowiązywania przepisów o Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), czyli decyzji administracyjnej w której dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej określa właściwą stawkę VAT lub prawidłową klasyfikację dla danego towaru lub usługi. WIS-y miały uzupełnić indywidualne interpretacje podatkowe (również wydawane przez dyrektora KIS) i dać podatnikom pewność, że rozliczają się prawidłowo. Fiskus nie wydaje bowiem interpretacji indywidualnych w zakresie objętym WIS. Prawnicy zwracają jednak uwagę, że w praktyce coraz trudniej jest WIS uzyskać.
Ile WIS wydano w latach 2020-2025
Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, o które zapytał serwis Prawo.pl, liczba decyzji w sprawie Wiążących Informacji Stawkowych była najwyższa na początku ich obowiązywania, w 2020 r., kiedy wydano ich 8,6 tys. W 2021 r. spadła do 4,2 tys. W 2022 r. spadła do 2,2 tys. i od tego czasu utrzymuje się na podobnym poziomie. Wyniki za miesiące styczeń-wrzesień wskazują, że w 2025 r. będzie raczej niższa niż rok wcześniej. Systematycznie rośnie natomiast liczba decyzji o odmowie wydania WIS oraz postanowień o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.
Dane Ministerstwa Finansów dotyczące Wiążących Informacji Stawkowych
Liczba wydanych decyzji WIS:
- 2020 - 8690
- 2021 - 4215
- 2022 - 2220
- 2023 - 2072
- 2024 - 2711
- I-IX 2025 - 1723
Liczba wydanych decyzji o odmowie wydania WIS:
- 2020 - 52
- 2021 - 133
- 2022 - 111
- 2023 - 143
- 2024 - 181
- I-IX 2025 - 179
Liczba postanowień o pozostawieniu wniosku WIS bez rozpatrzenia:
- 2020 - 994
- 2021 - 986
- 2022 - 642
- 2023 - 507
- 2024 - 1061
- I-IX 2025 - 996
WIS-y nadal są potrzebne
Liczby znajdują potwierdzenie w obserwacjach doradców podatkowych.
- Obserwujemy bardzo wyraźną tendencję dotyczącą WIS-ów, związaną z niewydaniem informacji - czy to na skutek odmowy jej wydania, czy to poprzez pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia w związku z żądaniami informacji czy kolejnych próbek, których podatnicy nie przekazują o czasie albo są uważane za niewystarczające. O ile w pierwszym okresie WIS był instrumentem, który był naprawdę pomocny podatnikom, a organy - rozumiejąc jego przydatność - nie tworzyły trudności w jego wydawaniu, to w ostatnich latach można odnieść wrażenie, że KIS dużo wysiłku wkłada w to maksymalnie ograniczyć wydawanie WIS-ów. Mam tylko nadzieję, że Wiążąca Informacja Stawkowa za chwilę w ogóle nie zniknie z polskiego krajobrazu podatkowego w związku z tym, że jest coraz rzadziej wydawana. WIS jest w tym niepewnym świecie polskich podatków instrumentem bardzo potrzebnym i jego zastosowanie nie powinno być ograniczane - mówi Tomasz Michalik, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Czytaj też w LEX: VAT 2025 - przewodnik po zmianach >
Praktyka fiskusa zniechęca podatników
- Zmniejszenie liczby WIS z blisko 9 tys. w 2020 roku do około 2 tys. w 2025 roku to bardzo znaczący spadek. Niestety, statystyki potwierdzają niekorzystny trend, który obserwujemy w praktyce - organy podatkowe starają się zniechęcać podatników do występowania o WIS swoim nieprzychylnym podejściem. Polega to m.in. na zadawaniu bardzo wielu dodatkowych pytań, często z intencją – jak się potem okazuje – wydania odmownej decyzji lub postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. Często organ pyta też podatnika o to, co powinno być przedmiotem rozstrzygnięcia organu - mówi Natalia Pielka, doradca podatkowy, menedżer ds. VAT w Kancelarii Chojnacka& Łagowski Doradcy Podatkowi.
Według niej zdarza się też, że podatnik po blisko trzech miesiącach oczekiwania na WIS w kwestii opodatkowania świadczenia złożonego i odpowiedzi na dodatkowe pytania organu, otrzymuje od organu podatkowego informację, że powinien najpierw wystąpić do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o interpretację indywidualną. Dopiero po otrzymaniu pozytywnej interpretacji (na której wydanie organ ma trzy miesiące), potwierdzającej, że w danym przypadku występuje świadczenie złożone, podatnik mógłby ponownie ubiegać się o WIS.
- Takie praktyki wypaczają rolę Wiążących Informacji Stawkowych, które miały dać podatnikom pewność, jaką stawkę VAT stosować. WIS miały rozwiązać problemy, których dyrektor KIS odmawiał rozstrzygania w drodze interpretacji indywidualnych. Tymczasem okazuje się, że żadna z tych form nie zapewnia podatnikom oczekiwanej ochrony – dodaje Natalia Pielka.
Sprawdź w LEX: Czy z decyzji o Wiążącej Informacji Stawkowej może korzystać inny podmiot? >
Kiedy organ nie wydaje WIS
Również Radosław Maćkowski, doradca podatkowy, twórca blogu "Podatki na zdrowie", zauważa, iż dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stara się unikać wydawania WIS. - W praktyce najczęściej sprawa rozbija się o procedurę i materiał dowodowy. Organ oczekuje bardzo konkretnego, jednego przedmiotu lub jednej usługi oraz pełnego zestawu danych pozwalających na klasyfikację (CN/PKWiU/PKOB). Gdy opis jest ogólny, obejmuje kilka wariantów albo brakuje załączników – wniosek bywa pozostawiony bez rozpatrzenia lub kończy się odmową - wyjaśnia doradca podatkowy.
Radosław Maćkowski wskazuje na najczęstsze sytuacje, w których podatnikom nie udaje się uzyskać WIS. Po pierwsze, jest to zbyt szeroki zakres wniosku. Z jego doświadczenia wynika, że dyrektor KIS szczególnie unika wydania WIS w przypadku świadczeń złożonych. Wnioski opisujące różne konfiguracje usług (np. usługi serwisowe do wyrobów medycznych, miks usług IT plus wdrożenie) organ uznaje za niejednoznaczne – i odsyła do zawężenia do jednego wariantu, co często mija się z celem. - Przykładowo, usługi rozszerzonej gwarancji, dotyczące wyrobu medycznego, obejmują możliwość naprawy szeregu usterek lub wymiany wielu podzespołów. KIS często w takich sprawach prosi o zawężenie zakresu napraw gwarancyjnych do jednej opcji, wymiany jednego elementu, co bardzo ogranicza sensowność takiej WIS - wyjaśnia ekspert.
Zobacz procedurę w LEX: Uzyskanie wiążącej informacji stawkowej >
Po drugie – braki dowodowe. KIS oczekuje bardzo szczegółowych materiałów, które umożliwią klasyfikację towarów czy usług, w tym np. projektów budynków czy próbek (żywności lub kosmetyków). Brak któregokolwiek z kluczowych elementów często kończy sprawę formalnie. Przykładowo przy montażu wyposażenia lokali/budynków (np. rolet, pergoli, markiz) dyrektor KIS wymagał planów lokalu/domu oraz opisu punktów mocowania i materiałów. Stwierdził, że bez dokumentacji nie da się ocenić „trwałego związku” z budynkiem. W praktyce, niezależnie od szczegółów technicznych, brak dokumentacji oznacza brak WIS.
Po trzecie – pytania poza zakresem WIS. WIS służy klasyfikacji dla celów stawki VAT lub do celów taryfowych/akcyzowych. Gdy wniosek dotyczy wyłącznie zwolnienia (np. usług medycznych) bez wątku klasyfikacyjnego albo prosi o interpretację przepisów materialnych niepowiązanych z PKWiU/CN – KIS odmawia.
Zobacz w LEX: Matryca stawek VAT (PKWiU + CN) z kodami GTU >
Cena promocyjna: 45.6 zł
|Cena regularna: 228 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 68.4 zł
Co może zrobić podatnik?
Czy warto odwoływać się od decyzji odmawiającej wydania wiążącej informacji stawkowej? - Odwołanie jest rozpatrywane przez ten sam organ (dyrektora KIS), tylko przez innego pracownika. To przedłuża całą procedurę odwoławczą, raczej niepotrzebnie, bo kwestionowanie własnych rozstrzygnięć na etapie odwoławczym to rzadki przypadek. Następnie podatnik może udać się do sądu administracyjnego ze skargą na taką decyzję. Co prawda, takie skargi są rozpatrywane względnie szybko, w ciągu kilku miesięcy, ale przy obecnej dynamice w sektorze handlu i usług (szybko zmieniająca się oferta towarów i usług, ciągłe ulepszenia receptur itp.) to i tak za długo - mówi Radosław Maćkowski.
Dlatego radzi, że aby zwiększyć szanse sprawnego uzyskania WIS, warto:
- zawęzić wniosek do jednego, reprezentatywnego wariantu towaru czy usługi;
- dołączyć komplet dowodów (skład/próbka, karta techniczna, zdjęcia, schemat procesu);
- jasno wskazać tezę klasyfikacyjną i przeznaczenie dominujące;
- przygotować „plan B” na 7‑dniowe uzupełnienie.
- To znacząco zwiększa szansę na merytoryczną WIS, zamiast decyzji o odmowie wydania wiążącej informacji stawkowej z przyczyn formalnych - podsumowuje ekspert.
Sprawdź w LEX: Czy podmiot ma obowiązek stosowania stawki VAT wskazanej przez Dyrektora KIS w WIS, jeżeli decyzja jest zaskarżana? >
Czytaj również: Ulga na zakup kasy fiskalnej
