Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

Dla zastosowania stawki 0 % przy wewnątrzwsplnotowej dostawie towarw (WDT)wystarczające jest, aby podatnik posiadał jedynie niektre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 ustawy o podatku od towarw i usług, uzupełnione dokumentami wskazanymi w art. 42 ust. 11 tej ustawy lub innymi dowodami w formie dokumentw, o ktrych mowa w art. 180 1 Ordynacji podatkowej, o ile łącznie potwierdzają fakt wywiezienia i dostarczenia towarw będących przedmiotem wewnątrzwsplnotowej dostawy do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Tak wynika z uchwały składu siedmiu sędziw Naczelnego Sądu Administracyjnego podjętej 11 października 2010 r., sygn. akt I FPS 1/10.

WDT polega na wywozie towarów z terytorium Polski w wykonaniu dostawy towarów na terytorium innego państwa członkowskiego, w określonych w ustawie warunkach i jest jedną z czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Przy spełnieniu ustawowych przesłanek podlega opodatkowaniu stawką 0 %. Warunkiem zastosowania tej stawki jest m. in., posiadanie przez podatnika przed złożeniem deklaracji za dany okres rozliczeniowy dowodów, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Dowodami tymi, stosownie do art. 42 ust. 3 ustawy o VAT są następujące dokumenty jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów do nabywcy:

1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika odpowiedzialnego za wywóz, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi;

2) kopia faktury;

3) specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Ustawa nie wskazuje jednak, jaką formę na dokumencie przewozowym powinno przybrać jednoznaczne potwierdzenie dostarczenie towarów do nabywcy.

W przypadku gdy wywozu towarów dokonuje bezpośrednio podatnik, będący dostawcą towaru lub jego nabywca, przy użyciu własnego środka transportu, WDT opodatkowane jest stawką 0 % gdy podatnik oprócz kopii faktury oraz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku posiada dokumenty wymienione w art. 42 ust. 4 ustawy. Także w tym przypadku nie sprecyzowano jednak  trybu sporządzenia wymaganych dokumentów - w tym podmiotu go sporządzającego oraz formy uzyskania potwierdzenia przyjęcia towarów przez nabywcę. W przypadku, gdy dokumenty te nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium innego państwa członkowskiego, dowodami mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa.

Przepisy art. 42 ust. 3 i 4 ustawy wskazują podstawowy katalog dokumentów potwierdzających dokonanie wywozu towarów i ich dostawę na terytorium innego państwa członkowskiego, który może być uzupełniony dodatkowymi dokumentami określonymi w art. 42 ust. 11 ustawy. Zdaniem sądu jednak, oceniając stosunek norm art. 42 ust. 3 i 4 do normy art. 42 ust. 11 należy uwzględnić obowiązującą na gruncie postępowania podatkowego zasadę otwartego systemu środków dowodowych określoną w art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej. Niedopuszczalne jest więc stosowanie formalnej teorii dowodów poprzez twierdzenie, że daną okoliczność można udowodnić wyłącznie określonymi środkami dowodowymi. Katalog dowodowy zawarty w art. 42 ustawy o podatku od towarów i usług nie może być uznany za zamknięty, a tym samym nie wyłącza w tym zakresie stosowania normy art. 180 § 1 Ordynacji, zgodnie z którą jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Jak stwierdził sąd, dowody, o których mowa w art. 42 ust. 3 i 4 ustawy, nie mają charakteru bezwzględnie obligatoryjnych, lecz jedynie dowodów względnie obowiązkowych, co oznacza, że podatnik powinien co do zasady nimi dysponować, lecz w przypadku ich braku lub braku pewnych danych na dokumentach wymaganych tymi przepisami - co czyni je niepełnowartościowymi dowodami w zakresie wykazania dowodzonej okoliczności - może ona zostać udowodniona również innymi dowodami określonymi w art. 42 ust. 11 ustawy. Wynikająca z art. 42 ust. 11 możliwość sięgania na podstawie art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, do otwartego katalogu dowodów jest jednak zawężona do dowodów mających formę dokumentów.

Orzeczeniem tym, Naczelny Sąd Administracyjny, opowiadając się za otwartym katalogiem dowodów, którymi można udowodnić, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego, nie przesądza w żaden sposób, jakimi dowodami w formie dokumentów - oprócz wymienionych enumeratywnie w art. 42 ust. 3, 4 i 11 ustawy o podatku od towarów i usług - podatnik może wykazać tę przesłankę zastosowania stawki 0 %, gdyż każdorazowo zależy to od konkretnych okoliczności sprawy.