Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

W spółce z o.o. było trzech wspólników, którzy posiadali 100% udziałów (tj. 50%, 25%, 25%). Jeden ze wspólników, który posiadał 50% udziałów, odszedł ze spółki, a jego udziały zostały umorzone. Wysokość kapitału spółki się nie zmieniła. Aby wysokość kapitału spółki odpowiadała udziałom w spółce pozostałych dwóch wspólników nastąpiła zmiana, tj. wartość jednego udziału nie zmieniła się, ale zmieniono ilość udziałów posiadanych przez pozostałych dwóch wspólników, udziały umorzone zostały podzielone po połowie pozostałym wspólnikom.

Czy po stronie spółki powstaje obowiązek podatkowy PCC? Jeżeli tak, to ile procent? Czy po stronie wspólników powstaje obowiązek podatkowy PCC w związku ze zwiększoną liczbą udziałów? Jeżeli tak, to jaki procent?

Odpowiedź:

Po stronie wspólników nie powstaje w tym przypadku obowiązek podatkowy w PCC. Po stronie spółki obowiązek taki również nie powstaje, pod warunkiem jednak, że wszystkie opisane w pytaniu czynności zostały dokonane w ramach jednej czynności cywilnoprawnej.

Uzasadnienie:

Jak wynika z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 626 z późn. zm.) – dalej u.p.c.c., przy umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialności, w tym przy zmianie umowy takiej spółki, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) zawsze ciąży na spółce. Bez względu więc na szczególne okoliczności stanu faktycznego, w opisanym w pytaniu przypadku po stronie wspólników nie powstaje obowiązek podatkowy w PCC.

Zmiana umowy spółki podlega opodatkowaniu PCC, jednakże pod warunkiem, że powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 2 u.p.c.c.). W przypadku spółki kapitałowej (jaką jest m.in. spółka z o.o.), za zmianę umowy spółki uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty (art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c.). Podstawą opodatkowania jest wówczas, ogólnie rzecz biorąc wartość, o jaką podwyższa się kapitał zakładowy spółki (wniosek z art. 6 ust. 1 pkt 8 u.p.c.c.).

Należy zauważyć, że w przypadku dokonania wszystkich opisanych w pytaniu czynności (tj. wystąpienia ze spółki wspólnika i objęcia jego udziałów przez dwóch pozostałych wspólników) w ramach jednej czynności cywilnoprawnej, w wyniku tejże czynności, wartość kapitału zakładowego spółki nie zmieni się. W takim więc przypadku czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC. Problem natomiast pojawi się, jeżeli w ramach jednej czynności udziały zostaną umorzone, natomiast kolejną czynnością ilość udziałów zostanie ponownie zwiększona do wartości pierwotnej. W takim bowiem przypadku ta druga czynność będzie powodowała zwiększenie kapitału zakładowego spółki. Czynność taką należy opodatkować wg stawki 0,5% (art. 7 pkt 9 u.p.c.c.), biorąc za podstawę opodatkowania wartość udziałów objętych przez wspólników w ramach tej czynności.   

Krzysztof Kamiński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 23.02.2016 r.