Osoba A posiada akcje w spółce krajowej X. Osoba B posiada akcje w spółce zagranicznej Y. A i B chcą się zamienić częścią akcji.
Czy zamianę akcji opodatkować PCC?
Zakładając, że umowa zamiany, o której mowa w pytaniu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, podatnikami tego podatku z tytułu zawarcia umowy zamiany będą solidarnie osoby A i B. A zatem na obu tych osobach ciążyć będzie solidarnie obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zamiany (chyba że umowa zamiany zostanie dokonana w formie aktu notarialnego; wówczas obowiązki związane z rozliczeniem podatku od czynności cywilnoprawnych obciążać będą notariusza). Czynności tych należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, a więc od dnia zawarcia umowy zamiany.
Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają, między innymi, umowy zamiany praw majątkowych (zob. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm. – dalej u.p.c.c.). Jak jednocześnie stanowi art. 1 ust. 4 u.p.c.c., czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W świetle art. 1 ust. 4 u.p.c.c. pojawia się pytanie czy umowy zamiany, których przedmiotem są z jednej strony prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. akcje polskich spółek akcyjnych), zaś z drugiej strony prawa majątkowe wykonywane za granicą (np. akcje zagranicznych spółek akcyjnych) bezwzględnie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy też podlegają opodatkowaniu tym podatkiem tylko wówczas, gdy spełnione są warunki określone w art. 1 ust. 4 pkt 2 u.p.c.c.
W mojej ocenie więcej przemawia za przyjęciem stanowiska o bezwzględnym opodatkowaniu takich umów zamiany podatkiem od czynności cywilnoprawnych, lecz wniosek ten nie jest oczywisty. Brak jest niestety w tej kwestii jakichkolwiek wyjaśnień organów podatkowych czy orzeczeń sądów administracyjnych.
Zakładając, że umowa zamiany, o której mowa w pytaniu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (a więc jeżeli przyjąć stanowisko o bezwzględnym opodatkowaniu umów zamiany, o których mowa, podatkiem od czynności cywilnoprawnych, względnie – jeżeli przyjąć stanowisko przeciwne – jeżeli spełnione będą warunki, o których mowa w art. 1 ust. 4 pkt 2 u.p.c.c.) wyjaśnić pragnę, że podatnikami tego podatku z tytułu zawarcia umowy zamiany będą solidarnie osoby A i B (zob. art. 4 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 2 u.p.c.c.). A zatem na obu tych osobach ciążyć będzie solidarnie obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zamiany (chyba że umowa zamiany zostanie dokonana w formie aktu notarialnego; wówczas obowiązki związane z rozliczeniem podatku od czynności cywilnoprawnych obciążać będą notariusza – zob. art. 10 ust. 2 u.p.c.c.). Czynności tych należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (zob. art. 10 ust. 1 u.p.c.c.), a więc od dnia zawarcia umowy zamiany (zob. art. 3 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c.).
Dodać pragnę, że podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany, o której mowa, będzie wartość rynkowa akcji, od których przypada wyższy podatek (zob. art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.c.c.), zaś stawka podatku to 1% (zob. art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.c.c.).
Czy zamianę akcji opodatkować PCC?
Zakładając, że umowa zamiany, o której mowa w pytaniu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, podatnikami tego podatku z tytułu zawarcia umowy zamiany będą solidarnie osoby A i B. A zatem na obu tych osobach ciążyć będzie solidarnie obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zamiany (chyba że umowa zamiany zostanie dokonana w formie aktu notarialnego; wówczas obowiązki związane z rozliczeniem podatku od czynności cywilnoprawnych obciążać będą notariusza). Czynności tych należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, a więc od dnia zawarcia umowy zamiany.
Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają, między innymi, umowy zamiany praw majątkowych (zob. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm. – dalej u.p.c.c.). Jak jednocześnie stanowi art. 1 ust. 4 u.p.c.c., czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W świetle art. 1 ust. 4 u.p.c.c. pojawia się pytanie czy umowy zamiany, których przedmiotem są z jednej strony prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. akcje polskich spółek akcyjnych), zaś z drugiej strony prawa majątkowe wykonywane za granicą (np. akcje zagranicznych spółek akcyjnych) bezwzględnie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy też podlegają opodatkowaniu tym podatkiem tylko wówczas, gdy spełnione są warunki określone w art. 1 ust. 4 pkt 2 u.p.c.c.
W mojej ocenie więcej przemawia za przyjęciem stanowiska o bezwzględnym opodatkowaniu takich umów zamiany podatkiem od czynności cywilnoprawnych, lecz wniosek ten nie jest oczywisty. Brak jest niestety w tej kwestii jakichkolwiek wyjaśnień organów podatkowych czy orzeczeń sądów administracyjnych.
Zakładając, że umowa zamiany, o której mowa w pytaniu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (a więc jeżeli przyjąć stanowisko o bezwzględnym opodatkowaniu umów zamiany, o których mowa, podatkiem od czynności cywilnoprawnych, względnie – jeżeli przyjąć stanowisko przeciwne – jeżeli spełnione będą warunki, o których mowa w art. 1 ust. 4 pkt 2 u.p.c.c.) wyjaśnić pragnę, że podatnikami tego podatku z tytułu zawarcia umowy zamiany będą solidarnie osoby A i B (zob. art. 4 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 2 u.p.c.c.). A zatem na obu tych osobach ciążyć będzie solidarnie obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zamiany (chyba że umowa zamiany zostanie dokonana w formie aktu notarialnego; wówczas obowiązki związane z rozliczeniem podatku od czynności cywilnoprawnych obciążać będą notariusza – zob. art. 10 ust. 2 u.p.c.c.). Czynności tych należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (zob. art. 10 ust. 1 u.p.c.c.), a więc od dnia zawarcia umowy zamiany (zob. art. 3 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c.).
Dodać pragnę, że podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany, o której mowa, będzie wartość rynkowa akcji, od których przypada wyższy podatek (zob. art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.c.c.), zaś stawka podatku to 1% (zob. art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.c.c.).