Spółka posiada zobowiązania wyrażone w euro z tytułu dostaw od wspólnika zagranicznego. Wspólnik założył konto bankowe w Polsce i wynegocjował korzystne kursy wymiany ze złotych na euro. Dlatego też proponuje, aby polska spółka spłaciła mu zobowiązania wyrażone w euro w złotych według ustalonych umownie kursów.
Czy przy zapłacie w złotych powstaną podatkowe różnice kursowe?

1. W stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu nie powstaną różnice kursowe.
2. Zmiana waluty zobowiązania na zł oznacza konieczność odpowiedniego skorygowania wysokości kosztów uzyskania przychodów do wartości określonych w porozumieniu stron.
Przedstawiony w pytaniu problem dotyczy zagadnienia wyceny zobowiązania pierwotnie wyrażonego w walucie obcej, która wartość następnie została przeliczona przy zastosowaniu kursu umownego na zł i zł stał się walutą zobowiązania. Wątpliwość dotyczy różnic kursowych - czy w takim przypadku stosuje się przepisy o różnicach kursowych?
Odpowiadając na przedstawione pytanie w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy w opisanym w pytaniu stanie faktycznym zastosowanie znajdą przepisy o różnicach kursowych - art. 15a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. Przepisy te definiują pojęcie różnic kursowych oraz określają przesłanki powstania dodatnich i ujemnych różnic kursowych. Żaden z przypadków opisanych w przepisach art. 15a ust. 2 i 3 u.p.d.o.p. nie obejmuje zmiany waluty zobowiązania, jako przesłanki powstania różnic kursowych. Należy zatem przyjąć, iż w przypadku umownej zmiany waluty zobowiązania po ustalonym przez strony kursie walut nie powstają różnice kursowe.
Analizując dalej podatkowe skutki zmiany waluty zobowiązania należy zwrócić uwagę na przepis art. 15 ust. 1 zd. 2 u.p.d.o.p. Przepis ten stanowi, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. W przypadku zmiany waluty zobowiązania na zł brak jest podstaw do zastosowania tego przepisu - jego warunkiem jest poniesienie kosztu w walucie obcej, a przy przewalutowaniu na zł koszt będzie poniesiony w zł. Oznacza to, że dokonując przewalutowania należy jednocześnie skorygować wartość rozliczeń wyrażonych uprzednio w walucie obcej. Wobec ich przewalutowania powinny być one zaksięgowane w wartości ustalonej w porozumieniu o przewalutowanie.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że ze względów praktycznych prostszym rozwiązaniem mogłaby być konwersja zobowiązania z tytułu nabycia towarów (usług) na pożyczkę. Konwersji takiej można dokonać na ustalony dzień i wyliczyć odpowiednio różnice kursowe od zobowiązań z tytułu dostawy towarów, a zobowiązanie z tytułu pożyczki ustalić w walucie obcej lub zł, zależnie od ustaleń stron.