W przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa stanowi się, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Przesłanka „ważnego interesu podatnika” niewątpliwie jest przesłanką nieostrą. Każdorazowe stwierdzenie występowania tej przesłanki po stronie określonego podatnika powinno być związane z ustaleniem jego sytuacji materialnej oraz skutków ekonomicznych jakie wystąpiłyby w przypadku realizacji ciążącego na nim zobowiązania. Jednocześnie instytucja umorzenia zaległości podatkowych nie może być instrumentem zwolnienia podatników z powszechnego nakazu realizacji zobowiązań podatkowych w każdym przypadku, gdy podatnicy mają problemy materialne i finansowe.
W tym zakresie bardzo istotnym orzeczeniem jest wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r. (sygn. SA/850/98)., w którym zawarte jest stwierdzenie „Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku. Interes publiczny to sytuacja, gdy utrata zaległości podatkowych spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych”. Z kolei w wyroku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (sygn. II FSK 437/10) NSA orzekł, że nieznajomość przepisów prawa nie może być podstawą udzielenia ulgi w zapłacie zaległości podatkowej.
Przesłanka „ważnego interesu podatnika” niewątpliwie jest przesłanką nieostrą. Każdorazowe stwierdzenie występowania tej przesłanki po stronie określonego podatnika powinno być związane z ustaleniem jego sytuacji materialnej oraz skutków ekonomicznych jakie wystąpiłyby w przypadku realizacji ciążącego na nim zobowiązania. Jednocześnie instytucja umorzenia zaległości podatkowych nie może być instrumentem zwolnienia podatników z powszechnego nakazu realizacji zobowiązań podatkowych w każdym przypadku, gdy podatnicy mają problemy materialne i finansowe.
W tym zakresie bardzo istotnym orzeczeniem jest wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r. (sygn. SA/850/98)., w którym zawarte jest stwierdzenie „Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku. Interes publiczny to sytuacja, gdy utrata zaległości podatkowych spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych”. Z kolei w wyroku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (sygn. II FSK 437/10) NSA orzekł, że nieznajomość przepisów prawa nie może być podstawą udzielenia ulgi w zapłacie zaległości podatkowej.