Czy udzielenie pożyczki spółce z o.o. będącej podatnikiem VAT przez spółkę komandytowo-akcyjną nie będącą podatnikiem VAT jest zwolnione z PCC?
Spółka z o.o. jest komplementariuszem i założycielem spółki komandytowo-akcyjnej. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest: - opodatkowana VAT, - zwolniona z VAT. O wyłączeniu z opodatkowania PCC na podstawie art. 2 pkt 4 u.p.c.c. nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika VAT, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana tym podatkiem lub jest od niego zwolniona.
Udzielona pożyczka stanowi usługę finansową. O tym, czy podlega ona VAT (a w konsekwencji jest wyłączona spod opodatkowania PCC) decyduje to, czy może być ona uznana za czynność wykonaną przez podatnika VAT działającego dla tej czynności w tym właśnie charakterze. Pożyczki udzieliła spółka komandytowo-akcyjna. Piszecie Państwo, że spółka ta nie jest zarejestrowana dla potrzeb VAT. Brak rejestracji podatkowej nie oznacza braku statusu podatnika. Status podatnika łączy się z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli spółka komandytowo-akcyjna prowadzi działalność gospodarczą, to wówczas jest ona podatnikiem VAT niezależnie od faktu rejestracji, bądź nie w tym charakterze. Wówczas zaś pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) - dalej u.p.c.c., nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest: a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem: - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, - umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych; Udzielona pożyczka stanowi usługę finansową. O tym wszakże, czy podlega ona podatkowi od towarów i usług (a w konsekwencji jest wyłączona spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych) decyduje to, czy może być ona uznana za czynność wykonaną przez podatnika VAT działającego dla tej czynności w tym właśnie charakterze. Pożyczki udzieliła spółka komandytowo-akcyjna. Piszecie Państwo, że spółka ta nie jest zarejestrowana dla potrzeb VAT. Brak rejestracji podatkowej nie oznacza braku statusu podatnika. Status podatnika łączy się z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z poźn. zm.) - dalej u.p.t.u. Jeśli spółka komandytowo-akcyjna prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 u.p.t.u., to wówczas jest ona podatnikiem VAT niezależnie od faktu rejestracji, bądź nie w tym charakterze. Udzielenie pożyczki jest usługą finansową zwolnioną przedmiotowo od VAT. Skoro jest to usługa zwolniona to może być wykonana przez podatnika niezarejestrowanego do VAT. Może to być przedmiot opodatkowania VAT, w tym konkretnym przypadku jako czynność zwolniona od tego podatku. Nie piszecie Państwo nic na temat spółki komandytowo-akcyjnej, co pozwoliłoby na ustalenie, czy jest ona podatnikiem VAT dla czynności udzielenia pożyczki, czy też nie. Tutaj muszę natomiast zauważyć, że niektóre urzędy skarbowe uznają, że jeśli przedmiotem działalności podatnika nie jest udzielanie pożyczek, to w sytuacji gdy podmiot daje taką pożyczkę, to nie działa w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji urzędy skarbowe uznają, że taka sporadyczna pożyczka w ogóle nie podlega VAT. To zaś prowadzi je do wniosku, że nie ma podstaw do wyłączenia takiej czynności, na podstawie art. 2 pkt 4 u.p.c.c., od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Taki pogląd wyraził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie z dnia 12 grudnia 2005 r., PB4-005-SIP-M-28/05. Zdarzają się jednak wśród organów podatkowych również stanowiska inne. Przykładowo zob. pismo Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Lublinie z dnia 10 maja 2005 r., P-4/436/5/05. Moim zdaniem decydujące powinno być to, czy dana pożyczka udzielona została przez podmiot będący podatnikiem VAT, i czy pożyczone pieniądze są środkami zaangażowanymi w prowadzoną działalność gospodarczą (w uproszczeniu: środkami obrotowymi). Jeśli tak jest - to wówczas należy uznać, że przedmiotowe pożyczki zostały udzielone przez podmiot będący dla tych czynności podatnikiem VAT. W konsekwencji pożyczki te podlegają podatkowi od towarów i usług (jako usługi zwolnione przedmiotowo od VAT), a nie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.