Pytanie

Nasza firma nawiązała umowę o współpracy z osobą, która ma wykonać dla nas projekt towaru, który następnie będziemy sprzedawać. Umowa przewiduje przekazanie praw autorskich do projektu. Wynagrodzenie zgodnie z umową płatne jest w postaci zaliczki oraz udziału w zysku z każdego sprzedanego egzemplarza towaru po każdym okresie rozliczeniowym wynoszącym pół roku.
Czy w takiej sytuacji osoba ta może nam wystawić rachunek do zaliczki z kosztami uzyskania na poziomie 50 proc.?
Czy po każdym okresie rozliczeniowym osoba ta może nam wystawić rachunek z kosztami uzyskania na poziomie 50 proc.?
Czy świadcząc takie usługi osoba ta nie powinna zgłosić prowadzenie działalności gospodarczej?

Odpowiedź

Rachunek do zaliczki może być wystawiony z kosztami autorskimi (50 proc.). Również po każdym okresie rozliczeniowym mogą być wystawiane rachunki z takimi kosztami. Podatnik nie musi zakładać działalności gospodarczej.

Uzasadnienie

Koszty autorskie w wysokości 50 proc. przychodów przysługują w przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - zob. art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Przedmiotem prawa autorskiego jest przy tym - zgodnie z art. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Przepisy nie określają przy tym zasad wynagradzania, wobec czego wysokość honorarium i sposób jego wypłaty zależy od woli stron. Nie ma przeszkód, żeby umowa przewidywała zaliczkę - skoro stanowi ona wynagrodzenie z tytułu korzystania z praw autorskich, rachunek na zaliczkę może być z uwzględnieniem 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów. Koszty takie mogą być także stosowane w przypadku rachunków wystawianych za poszczególne okresy rozliczeniowe.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. na użytek tej ustawy przez działalność gospodarczą rozumie się działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.
Skoro więc przychody z praw autorskich są rodzajem przychodów z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych (zob. art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 18 u.p.d.o.f.), to podatnik nie musi zakładać działalności gospodarczej, żeby je uzyskiwać. Podatnik może jednak założyć taką działalność i rozliczać przychody w jej ramach, ale wtedy nie będzie miał prawa do kosztów 50 proc. (zamiast nich miałby koszty rzeczywiste).