Firma (spółka jawna trzech wspólników) wykupiła samochód osobowy z leasingu po cenie wykupu.
Czy wspólnik spółki może odkupić ten samochód jako osoba fizyczna, ale po cenie rynkowej?
Jeśli tak, to po jakim okresie firma może sprzedać ten samochód?
Czy musimy wprowadzić go do ewidencji środków trwałych przed sprzedażą? Jakie skutki podatkowe rodzi taka transakcja dla firmy, a jakie dla wspólnika jako osoby fizycznej?
1) Spółka może sprzedać samochód po zakończeniu umowy leasingu.
Jeśli samochód zostanie sprzedany wkrótce po jego wykupieniu po zakończeniu umowy leasingu, to wówczas spółka jawna nie przewiduje używać tego samochodu dłużej niż rok. Nie spełnia on zatem jednej z wymaganych cech środka trwałego. Nie tylko zatem nie trzeba, ale nawet nie należy traktować go jako środek trwały i wciągać do ewidencji środków trwałych.
2) W związku z tym, że samochód jest sprzedawany jednemu ze wspólników spółki jawnej, uznać trzeba, że u tego właśnie wspólnika nie wystąpią koszty i przychody z tej sprzedaży. Koszty i przychody (w proporcji odpowiedniej do udziałów) wystąpią u pozostałych wspólników.
Ad. 1) Po zrealizowaniu opcji wykupu samochód staje się własnością spółki jawnej. O ile inaczej nie zastrzeżono w umowie leasingu (np. ograniczając możliwość zbycia samochodu przez pewien okres), spółka jawna może tym samochodem dowolnie rozporządzać. Może zatem zbyć ten samochód - choćby na rzecz wspólnika spółki.
Jeśli samochód zostanie zbyty po cenie rynkowej, to nie powinno być podstaw do kwestionowania ceny przedmiotu sprzedaży. Organy podatkowe nie powinny zatem poddawać w wątpliwość tej transakcji.
Zgodnie z przepisami art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., środkami trwałymi są m.in. środki transportu, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, ich przewidywany okresie używania jest dłuższy niż rok, są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Jeśli samochód zostanie sprzedany wkrótce po jego wykupieniu po zakończeniu umowy leasingu, to wówczas spółka jawna nie przewiduje używać tego samochodu dłużej niż rok.
Nie tylko zatem nie trzeba, ale nawet nie należy traktować go jako środka trwałego i wciągać do ewidencji środków trwałych.
Ad. 2) Jeśli chodzi o skutki podatkowe dla spółki, jak i dla wspólników, to na wstępie stwierdzić trzeba, że sytuacja podatkowa spółek jawnych (jak i innych spółek osobowych) jest szczególna na gruncie podatku dochodowego.
Chociaż bowiem spółka jawna ma zdolność prawną na gruncie prawa prywatnego i jako taka prowadzi działalność gospodarczą (jest przedsiębiorcą) oraz jest podmiotem odrębnym od swoich wspólników, to spółka ta (jako taka) nie jest bowiem podatnikiem podatku dochodowego. Podatnikami są jej wspólnicy. Jeśli wspólnicy spółki są osobami fizycznymi, to wówczas są oni podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych.
W związku z tym przychody i koszty - związane z wykupem i sprzedażą tego samochodu - chociaż występują w spółce, to jednak są kosztami i przychodami u poszczególnych wspólników.
W związku z tym, że samochód jest sprzedawany jednemu ze wspólników spółki jawnej, uznać trzeba, że nie wystąpią u niego koszty i przychody z tej sprzedaży. Kwota otrzymana przez spółkę od jednego ze wspólników, nie jest dla tego wspólnika przychodem podatkowym. Nie może przecież sam sobie przekazać przychodu. Jest natomiast przychodem dla pozostałych wspólników (w proporcji o ich udziałów w spółce). Z tego też powodu wydatek na wykup samochodu (w proporcji do udziałów w spółce) nie jest dla tego wspólnika kosztem uzyskania przychodów. Jest kosztem podatkowym dla pozostałych wspólników (w proporcji o ich udziałów w spółce).
Przychodem jest kwota uzyskana ze sprzedaży samochodu. Jeśli więc przykładowo samochód zostanie sprzedany za 24.000 zł, zaś wspólnicy mają po 1/3 udziałów, to wówczas dla dwóch pozostałych wspólników (którzy nie kupowali samochodu) będzie po 8000 zł przychodu.
Kosztem uzyskania przychodu będzie cena wykupu. Jeśli więc przykładowo samochód został wykupiony za 1500 zł (przy tym samym założeniu, że wspólnicy mają po 1/3 udziałów), to wówczas dla dwóch pozostałych wspólników (którzy nie kupowali samochodu), kosztem 500 zł (dla każdego).