Osoba fizyczna, która prowadzi jednoosobową firmę otrzymała refundację środków trwałych z PARP w ramach programu POIG działanie 4.4 Program operacyjny "Innowacyjna gospodarka". Podatnik prowadzi pełną rachunkowość. Firma w 2008 r. rozpoczęła inwestycję, w 2008 otrzymała decyzję PARP o dofinansowaniu do inwestycji 60%. Inwestycja składa się z 4 osobnych działań. W 2008 r. zakończono działanie nr 1 i oddano środki do użytku 1.000.000 zł, rozpoczęła się ich amortyzacja. W 2010 r. otrzymaliśmy dofinansowanie do ww. działania w kwocie odpowiadającej 60% kwalifikowanych wydatków (600.000 zł). Dla uproszczenia środki trwałe amortyzują się stawką 20%.
Jak podatkowo zakwalifikować w 2009 r., wpływ kwoty 600.000 zł na rachunek?
Czy należy korygować zeznania podatkowe za 2008 i 2009 r. w zakresie amortyzacji?

Jak rozliczyć amortyzację na przykładzie dofinansowania np. 60%, w przypadku, gdy w latach poprzednich zamortyzowano 80% środka trwałego podlegającego refundacji?
Jak postąpić jeśli do poprzednio otrzymanego dofinansowania, PARP zrobi dodatkowe wyrównanie różnic kursowych np. dodatkowe 5%?
PARP przewiduje także zaliczki w dofinansowaniu. Jak rozliczyć taką zaliczkę?

1) Otrzymana refundacja (także z formie zaliczkowej) na poczet nabycia, bądź wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych, nie stanowi przychodu podatkowego.
2) Sama amortyzacja - w związku z otrzymaniem dofinansowania - nie będzie ulegać zmianie. Amortyzacji nadal dokonujemy od wartości początkowej środków trwałych. Tyle, że po otrzymaniu dofinansowania tylko część odpisów amortyzacyjnych będzie kosztem uzyskania przychodów.
Ad. 1)
Otrzymane dofinansowanie jest zwrotem kosztów związanych z nabyciem, czy też wytworzeniem środków trwałych podlegających amortyzacji.
Przepis art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. stanowi, że przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o u.p.d.o.f., dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Refundacja kosztów wytworzenia środka trwałego przez podatnika otrzymana przez podatnika nie stanowi zatem przychodu podatkowego. Nie wywołuje ona skutków po stronie przychodów.
Podobnie zaliczka na poczet dofinansowania związane z nabyciem, czy też wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych nie stanowi przychodu podatkowego. Nadal jest to kwota na pokrycie kosztów zakupu, czy też wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych podlegających amortyzacji.

Ad. 2)
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.f., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
W tej części mamy do czynienia właśnie z taką sytuacją. Część wydatków na nabycie środka trwałego (nakłady na wytworzenie środka trwałego) została podatnikowi zwrócona. W tej części zatem dokonywane odpisy nie będą kosztami uzyskania przychodów. Po otrzymaniu zwrotu (dofinansowania) odpisy nadal dokonywane będą od ustalonej pierwotnie wartości początkowej, lecz w tej części w jakiej zwrócono podatnikowi wydatki na materiały, nie będą one kosztami uzyskania przychodów. Jeśli zatem przykładowo zwrócone wydatki stanowiły 60% ogółu nakładów na inwestycję w obcym środku trwałym, to wówczas dokonywany odpis amortyzacyjny (nadal o pierwotnej wartości początkowej) może być w 40% zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.
Należy w tym miejscu podkreślić, że nie ma obowiązku wstecznego korygowania odpisów amortyzacyjnych. Otrzymanie zwrotu części wydatków na środek trwały skutkuje "naprzód" - ograniczenie w zaliczeniu odpisów do kosztów będzie dotyczyć dopiero odpisów amortyzacyjnych dokonywanych już po otrzymaniu zwrotu. Nie ma obowiązku wstecznego korygowania już zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych.
Takie też jest stanowisko organów podatkowych. Zob. przykładowo pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 30 lipca 2004 r., BI/005-0595/04, http://sip.mf.gov.pl, w którym stwierdzono: "ustawodawca w treści art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. użył czasu dokonanego ("zwróconych"), co skutkuje obowiązkiem wyłączenia podanej powyżej części odpisów amortyzacyjnych od momentu otrzymania refundacji. Reasumując, do czasu otrzymania refundacji ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej kosztem uzyskania przychodu spółki z o.o. są odpisy amortyzacyjne naliczone od wartości początkowej środka trwałego, natomiast w miesiącu otrzymania refundacji spółka powinna wydzielić z odpisów amortyzacyjnych taką ich część (nie stanowiącą kosztu), która odpowiada amortyzacji obliczonej od wysokości otrzymanej przez spółkę refundacji wydatków na nabycie środka trwałego".
Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku w piśmie z dnia 25 marca 2004 r., PBI/005-5/AP/04, http://sip.mf.gov.pl, stwierdził: "podatnicy mają obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych od całości wartości początkowej środków trwałych (ustalonej wg ceny nabycia lub kosztu wytworzenia), jednak w zależności od udziału dotacji w finansowaniu kosztów tych składników majątkowych, część dokonywanych odpisów amortyzacyjnych nie będzie kosztem podatkowym od miesiąca, w którym otrzymano dotację".
Po otrzymaniu dofinansowania należałoby podzielić odpisy amortyzacyjne na część odpowiadającą wydatkom sfinansowanych ze środków pomocowych oraz na część sfinansowaną z własnych środków; np. sfinansowano 60% ceny nabycia środków trwałych; wówczas dzielimy odpis amortyzacyjny na 60% oraz 40%. Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.f. odpis amortyzacyjny w tej części, która odpowiada wydatkom sfinansowanym środkami pomocowymi nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów (w tym przypadku do kosztu zaliczano by tylko 40% wartości dokonanego odpisu).
Sama amortyzacja - w związku z otrzymaniem dofinansowania - nie będzie ulegać zmianie. Amortyzacji nadal dokonujemy od wartości początkowej środków trwałych. Tyle, że po otrzymaniu dofinansowania tylko część odpisów amortyzacyjnych będzie kosztem uzyskania przychodów.