Zgodnie z art. 26 ordynacji podatkowej, podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Tak więc podmiot, który np. wynajmuje odpłatnie mieszkanie studentom i nie odprowadza z tego tytułu podatku dochodowego, będzie odpowiadał całym swoim majątkiem w przypadku wykrycia tej nieprawidłowości przez organy podatkowe. Jednak istnieją sytuacje, gdy odpowiedzialność za prawidłowe obliczenie, pobranie i odprowadzenie podatku nie spoczywa na podmiocie uzyskującym przychód, lecz na płatniku. Wtedy regulacje zawarte w art. 26 ordynacji podatkowej nie znajdują zastosowania.

Odpowiedzialność pracownika

Przepisy ordynacji podatkowej zwalniają podatnika z odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12, 13, 18 ustawy o PIT do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik. Przepis ten dotyczy m.in. przychodów uzyskiwanych przez pracownika (zleceniobiorcę, wykonawcę dzieła) ze stosunku pracy, działalności wykonywanej osobiście oraz praw majątkowych. Również w przypadku nieodpłatnych świadczeń pracownik nie musi się martwić o konieczność odprowadzenia podatku dochodowego, gdyż jest to obowiązek pracodawcy.

Odpowiedzialność przedsiębiorcy

Obowiązek przedsiębiorcy, jako płatnika, naliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od przychodów wymienionych w art. 12, 13, 18 ustawy o PIT (uzyskiwanych przez pracowników, zleceniobiorców i wykonawców działa) został nałożony ustawowo. Zgodnie z art. 30 ust. 1 ordynacji podatkowej płatnik, który nie wykonał tych obowiązków, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a niewpłacony. Ponadto płatnik odpowiada za te należności całym swoim majątkiem. Jest rzeczą oczywistą, że przedsiębiorca nie będzie sam obliczał, pobierał i wpłacał podatków w określonym terminie. Dlatego jest on zobowiązany wyznaczyć osoby, które będą zajmowały się tymi czynnościami, i zgłosić je organowi podatkowemu. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczonej – w terminie 14 dni od dnia, w którym oddelegowano inną osobę. W przypadku, gdy przedsiębiorca nie odprowadzi zaliczek na podatek dochodowy od przychodów wymienionych w ustawie, organ podatkowy będzie egzekwował od niego zapłatę zaległego podatku. Tak więc przedsiębiorca, który np. zatrudnia studentów na podstawie umów zlecenie, jest zobowiązany do odprowadzenia za nich zaliczek na podatek dochodowy. Natomiast studenci nie muszą się martwić o to, czy zaliczki zostały prawidłowo obliczone i odprowadzone, gdyż to pracodawca będzie odpowiadał za ewentualne błędy.

Iwona Cackowska, księgowa Tax Care