Osoba prawna udzieliła pożyczki osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. Strony umowy są czynnymi podatnikami VAT. Pożyczkodawca prowadzi działalność handlową, ale w zakresie swojej działalności w statucie Spółki ma wpisaną działalność finansową (sporadycznie udziela pożyczek). Pożyczkobiorca wykorzysta wartość pożyczki na prowadzoną działalność.
Czy pożyczkobiorca powinien zapłacić PCC?

Umowa pożyczki, o której mowa w pytaniu, nie podlega opodatkowaniu PCC (ze względu na fakt, że jej udzielenie podlega opodatkowaniu VAT jako świadczenie podlegającej opodatkowaniu, lecz zwolnionej od podatku usługi pożyczki). Pożyczkobiorca nie musi zatem płacić tego podatku od zawartej umowy pożyczki.
Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają, między innymi, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (zob. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) – dalej u.p.c.c. Jednocześnie art. 2 pkt 4 u.p.c.c. wyłącza opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona od tego podatku (w przypadku zwolnienia – z kilkoma nieistotnymi w przypadku umów pożyczek wyjątkami).
Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że jeżeli podmiot udzielający pożyczkę działa w charakterze podatnika VAT, stanowi to świadczenie podlegającej opodatkowaniu VAT, lecz zwolnionej od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2007 r.- ITPP1/443-280A/07/KM, http://sip.mf.gov.pl/sip/, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 grudnia 2008 r. - ILPP1/443-887/08-5/MT, http://sip.mf.gov.pl/sip/ czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 września 2009 r. - IPPP1-443-715/09-2/JB, http://sip.mf.gov.pl/sip/). Taka sytuacja ma miejsce w omawianej sytuacji, gdyż będące przedsiębiorcami osoby prawne nie mogą działać "prywatnie", tj. nie mogą udzielać pożyczek poza prowadzoną działalnością gospodarczą (wszystkie posiadane przez osoby prawne środki finansowe są bowiem środkami finansowymi związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą). Ponadto w przedstawionej sytuacji Spółka ma w zakresie swojej działalności wpisaną działalność finansową, co stanowi dodatkowy argument przemawiający za przyjęciem stanowiska, że przedmiotowa użycza stanowi świadczenie przez Spółkę podlegającej opodatkowaniu, lecz zwolnionej od tego podatku usługi pożyczki.
Oznacza to, że umowa pożyczki, o której mowa w pytaniu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (opodatkowanie to wyłącza art. 2 pkt 4 u.p.c.c.). Pożyczkobiorca nie musi zatem płacić tego podatku od zawartej umowy pożyczki.