Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

W wyniku przekształcenia spółki komandytowo-akcyjnej powstała spółka akcyjna. Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej wynosił nominalnie 50.000 zł. W wyniku przekształcenia na podstawie wyceny składników majątkowych firmy przekształcanej kapitał zakładowy spółki akcyjnej został ustalony na kwotę 250.000 zł. Różnica pomiędzy kapitałami spółki przekształcanej i spółki przekształconej została opodatkowana podatkiem PCC.

Czy podwyższenie kapitału rodzi konieczność opodatkowania tej kwoty zgodnie z art. 10 pkt 1 ust 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Odpowiedź:

Powyższy przepis nie dotyczy spółki przekształcanej, ani przekształconej. To nie u niej powstaje przychód. Na mocy powyższej regulacji (oraz odpowiadającej jej regulacji zawartej w przepisach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych) przychód powstaje u akcjonariuszy spółki przekształconej. To po ich stronie mamy do czynienia z przychodem (z udziału w zyskach osób prawnych), gdzie spółka przekształcona jest płatnikiem zryczałtowanego podatku dochodowego z tego tytułu.

Uzasadnienie:

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst. jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także  dochód spółki przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej spółki albo spółdzielni.

Powyższy przepis nie dotyczy spółki przekształcanej, ani przekształconej. To nie u niej powstaje przychód.

Na mocy powyższej regulacji (oraz odpowiadającej jej regulacji zawartej w przepisach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych) przychód powstaje u akcjonariuszy spółki przekształconej. To po ich stronie mamy do czynienia z przychodem (z udziału w zyskach osób prawnych), gdzie spółka przekształcona jest płatnikiem zryczałtowanego podatku dochodowego z tego tytułu.

W odniesieniu do spółki przekształconej zastosowanie ma art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. Zgodnie z powołanym przepisem do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela.

Nie wiem, jaki jest podatkowy status wspólników spółki przekształcanej (a później przekształconej). Odpowiedź zostanie udzielona przy założeniu, że są to osoby fizyczne, niemniej jednak analogiczna odpowiedź w odniesieniu do osób prawnym byłaby taka sama (tyle, że z innymi podstawami prawnymi), bowiem stosowne regulacje prawne mają analogiczną treść.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 5 pkt 4 u.p.d.o.f. dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach – dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej spółki albo spółdzielni.

Powyższy przepis odnosi się do każdego podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Lege non distinguente zdaje się dotyczyć także przypadku podwyższenia kapitału zakładowego następującego w związku z przekształceniem spółki.

Organy podatkowe wskazują w udzielanych przez siebie interpretacjach, że dochód, o którym mowa, może powstawać także w razie podwyższenia kapitału zakładowego spółki w związku z przekształceniem spółki. Zob. przykładowo interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 września 2013 r., ITPB2/415-640/13/DSZ.

Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 9.02.2016 r.