Czy państwo zabierze majątek firmy za błąd podatnika?

Legalnie działająca firma, wykorzystana w procederze uszczuplenia podatku, może zostać przejęta przez Skarb Państwa. Do konsultacji międzyresortowych trafił projekt zmian w Kodeksie karnym skarbowym autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Jeżeli projekt w tym kształcie stanie się ustawą, sądy uzyskają szersze możliwości konfiskaty mienia przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa podatkowego.

Nie będzie przy tym miało znaczenia, czy skonfiskowane mienie było czy nie własnością sprawcy. Nawet prawidłowo działająca, wiarygodna firma, o uznanej pozycji na rynku, mająca poprawne relacje z fiskusem, będzie mogła stać się de facto własnością Skarbu Państwa, jeśli posłuży za narzędzie popełnienia przestępstwa podatkowego. I to niezależnie od odpowiedzialności samego sprawcy.

Ostrożność i staranność właścicieli firm i innych osób uprawnionych wykluczy konfiskatę majątku.

Do konfiskaty mienia wcale jednak nie musi dojść. Ministerstwo proponuje, aby nie można było jej dokonać m.in. w sytuacji, w której właściciel przedsiębiorstwa lub inna osoba uprawniona zachowa ostrożność, na skutek czego w danych okolicznościach ani nie przewidywała, ani nie mogła przewidzieć, że firma może służyć do popełnienia przestępstwa skarbowego.

To rozwiązanie nasuwa skojarzenie z tzw. koncepcją dobrej wiary czy też należytej staranności, wypracowanej na gruncie VAT przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i polskie sądy administracyjne. Dobra wiara, którą warunkuje podjęcie wszelkich racjonalnych działań w celu zweryfikowania rzetelności kontrahenta, wyłącza możliwość pozbawienia rzetelnego podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury VAT wystawionej przez tego kontrahenta.

Wydaje się więc, że w związku z regulacjami proponowanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości, weryfikacja rzetelności kontrahenta może mieć - oprócz podatkowego – jeszcze jeden cel: zabezpieczenie majątku firmy przed konfiskatą.

Aktywność szansą na pozytywne rozstrzygnięcie

Można przypuszczać, że prawodawca próbuje zmobilizować przedsiębiorców do jeszcze bardziej wnikliwego przyglądania się kontrahentom i chronienia ich firm przed zagrożeniami, jakie mogą płynąć od wewnątrz. Zakładając, że przepisy te przyjmą ostatecznie aktualnie konsultowany kształt, rozważenia wymagałoby dokonanie przeglądu dotychczasowych procedur weryfikowania kontrahentów, bądź wdrożenie ich tam gdzie do tej pory nie obowiązywały, względnie sformalizowanie zestawu dobrych praktyk.

Maciej Zborowski

adwokat, doradca podatkowy
Kancelaria Ożóg Tomczykowski

Dowiedz się więcej z książki
	Prawo karne skarbowe. Schematy. Tabele. Komentarze. Orzecznictwo. Testy. Kazusy rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł