Spółka zawarła w grudniu umowę z inną firmą na okres 5 lat, na reklamę jej produktów oraz powstrzymanie się od wszelkich form reklamy i promocji usług i produktów innych firm. Zgodnie z zapisem w umowie nasza spółka otrzymała zaliczkę w wysokości 90% wartości łącznego wynagrodzenia. Na otrzymaną kwotę wystawiliśmy fakturę zaliczkową. Pozostałe 10% wynagrodzenia będzie wypłacone po zakończeniu umowy i wystawieniu przez nas stosownej faktury.

Czy otrzymaną zaliczkę należy rozliczyć proporcjonalnie do okresu trwania umowy, czyli 5 lat, czy tez uznać wpłaconą zaliczkę za przychód 2008 r.?


Zarówno na gruncie prawa podatkowego, jak i bilansowego, otrzymana zaliczka stanowi przychód dopiero po zakończeniu wykonywania usługi.
 

Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Umowy zawierane przez podmioty gospodarcze muszą wyraźnie określać, jaki charakter mają należności wpłacane przez kontrahentów oraz wskazywać konkretne dostawy towarów i usług podlegające wykonaniu w przyszłych okresach sprawozdawczych, których te wpłaty dotyczą. Potwierdza to wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 marca 2004 r., sygn. akt III SA 1260/02, w którym Sąd stwierdził, że "do przychodów nie zalicza się zaliczek i przedpłat zrealizowanych na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w przyszłości, ale tylko wtedy, gdy zaliczki i przedpłaty można przyporządkować do konkretnych usług lub dostaw o określonym terminie realizacji".

Żeby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, należy przeanalizować zapisy umowy. Jednak z treści pytania można wnioskować, że w umowie znajduje się zapis o wpłacie zaliczki na poczet świadczenia usług w kolejnych 5 latach. Moment wykonania usługi został określony jako dzień zakończenia umowy, czyli nie mamy tu do czynienia również z częściowym wykonaniem usługi.

Można więc uznać, że skoro spółka otrzymała płatność w wysokości 90% łącznego wynagrodzenia przed rozpoczęciem świadczenia usług określonych w umowie, to płatność ta jest zaliczką, a tym samym nie stanowi przychodu podatkowego ani w roku wystawienia faktury zaliczkowej, ani przez kolejne 5 lat, lecz dopiero po wystawieniu faktury końcowej.

Natomiast na gruncie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) wartość netto wystawionej faktury powinna zostać ujęta na koncie Rozliczenia międzyokresowe przychodów, a jej rozliczenie nastąpi po wykonaniu usługi. Dopiero wtedy kwotę zaliczki ujętą na koncie Rozliczenia międzyokresowe przychodów zarachowuje się do przychodów.