Lokal zakupiony przez małżonków prywatnie jest wynajmowany dla firmy na prowadzenie działalności. Za wynajem mąż wystawia firmie rachunek, rozlicza się z fiskusem na zasadach ogólnych (z prywatnego najmu). Żona prowadzi działalność PKPiR oraz VAT.
Czy w tej sytuacji również żona powinna wystawiać fakturę za usługę wynajmu?
Obecnie trwają inwestycje polegające na rozbudowie lokalu.
Jak postąpić jeśli tylko żona chciałaby wystawiać fakturę za wynajem?
Małżonkowie mogą zdecydować który z nich jest podatnikiem VAT z tytułu wynajmu nieruchomości należącej do ich wspólnego (małżeńskiego) majątku.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W ust. 2 tego samego artykułu ustawodawca zdefiniował pojęcie działalności gospodarczej wskazując m.in., że działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Nie może zatem być wątpliwości co do tego, że oddając lokal w używanie na podstawie umowy najmu, małżonkowie są z tego tytułu podatnikami VAT.
Ze względu jednak na to, ustawodawca nie przewidział w regulacjach u.p.t.u. małżeństwa jako podatnika VAT, stwierdzić należy, że gdyby nieruchomość została wynajęta łącznie przez każdego z małżonków, to jednocześnie każdy z nich jest podatnikiem z tytułu wykonania połowy usługi.
Niestety, w przepisach u.p.t.u., inaczej niż na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, nie zostało wprost wskazane, że małżonkowie mogą wskazać tylko jednego z nich jako podatnika VAT.
W praktyce jednak przyjmuje się, że jeżeli jeden z małżonków opodatkuje całość obrotu z tytułu wykonania czynności, przedmiotem której jest sprzedaż towarów lub świadczenie usług na rzeczach wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków (w tym oddanie w najem lokalu będącego własnością małżonków), to organy podatkowe nie mogą kwestionować takiego wyboru i żądać opodatkowania czynność przez drugiego z małżonków.
Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w wyroku NSA z dnia 25 kwietnia 2002 r., SA/Sz 1685/00, ONSA 2003 r. nr 2, s. 83.
"Wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) nie czyni podatnikiem tego podatku drugiego z małżonków, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.)."
Wprawdzie zaprezentowane powyżej orzeczenie zostało wydane pod rządami ustawy z 1993 r. jednak z uwagi na brak odpowiednich regulacji (tak przed jak i po 1 maja 2004 r.) w dalszym ciągu jest aktualne.
Jednocześnie, właśnie ze względu na brak stosownych regulacji i funkcjonowania takiego rodzaju jako swoistego zwyczaju prawnego, odradzałbym eksperymentowanie w tej dziedzinie i np. wskazywanie jako podatnika podatku dochodowego jednego z małżonków a podatnika VAT drugiego małżonka.
Z uwagi na to, że w analizowanym przypadku wynajmowany lokal jest niemieszkalnym usługa opodatkowane jest VAT naliczonym według stawki 23%.
Biorąc pod uwagę powyższe, moim zdaniem należy stwierdzić, że małżonkowie mogą podjąć decyzję, iż podatnikiem z tytułu najmu jest żona, która jest podatnikiem również z innego tytułu.
Jak sądzę, w badanym przypadku mąż nie płacił do tej pory podatku, gdyż korzystał ze zwolnienia podmiotowego (z uwagi na wysokość obrotów). Jeżeli to żona będzie opodatkowywała najem, wówczas jako podatnik nie korzystający ze zwolnienia podmiotowego, musi już od początku naliczać VAT należny.
To z kolei oznacza, że dokonując zakupów związanych z taką sprzedażą podatniczce będzie - na zasadzie ogólnej zapisanej w art. 86 u.p.t.u. - przysługiwało prawo do rozliczania podatku naliczonego.
Czy w tej sytuacji również żona powinna wystawiać fakturę za usługę wynajmu?
Obecnie trwają inwestycje polegające na rozbudowie lokalu.
Jak postąpić jeśli tylko żona chciałaby wystawiać fakturę za wynajem?
Małżonkowie mogą zdecydować który z nich jest podatnikiem VAT z tytułu wynajmu nieruchomości należącej do ich wspólnego (małżeńskiego) majątku.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W ust. 2 tego samego artykułu ustawodawca zdefiniował pojęcie działalności gospodarczej wskazując m.in., że działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Nie może zatem być wątpliwości co do tego, że oddając lokal w używanie na podstawie umowy najmu, małżonkowie są z tego tytułu podatnikami VAT.
Ze względu jednak na to, ustawodawca nie przewidział w regulacjach u.p.t.u. małżeństwa jako podatnika VAT, stwierdzić należy, że gdyby nieruchomość została wynajęta łącznie przez każdego z małżonków, to jednocześnie każdy z nich jest podatnikiem z tytułu wykonania połowy usługi.
Niestety, w przepisach u.p.t.u., inaczej niż na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, nie zostało wprost wskazane, że małżonkowie mogą wskazać tylko jednego z nich jako podatnika VAT.
W praktyce jednak przyjmuje się, że jeżeli jeden z małżonków opodatkuje całość obrotu z tytułu wykonania czynności, przedmiotem której jest sprzedaż towarów lub świadczenie usług na rzeczach wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków (w tym oddanie w najem lokalu będącego własnością małżonków), to organy podatkowe nie mogą kwestionować takiego wyboru i żądać opodatkowania czynność przez drugiego z małżonków.
Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w wyroku NSA z dnia 25 kwietnia 2002 r., SA/Sz 1685/00, ONSA 2003 r. nr 2, s. 83.
"Wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) nie czyni podatnikiem tego podatku drugiego z małżonków, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.)."
Wprawdzie zaprezentowane powyżej orzeczenie zostało wydane pod rządami ustawy z 1993 r. jednak z uwagi na brak odpowiednich regulacji (tak przed jak i po 1 maja 2004 r.) w dalszym ciągu jest aktualne.
Jednocześnie, właśnie ze względu na brak stosownych regulacji i funkcjonowania takiego rodzaju jako swoistego zwyczaju prawnego, odradzałbym eksperymentowanie w tej dziedzinie i np. wskazywanie jako podatnika podatku dochodowego jednego z małżonków a podatnika VAT drugiego małżonka.
Z uwagi na to, że w analizowanym przypadku wynajmowany lokal jest niemieszkalnym usługa opodatkowane jest VAT naliczonym według stawki 23%.
Biorąc pod uwagę powyższe, moim zdaniem należy stwierdzić, że małżonkowie mogą podjąć decyzję, iż podatnikiem z tytułu najmu jest żona, która jest podatnikiem również z innego tytułu.
Jak sądzę, w badanym przypadku mąż nie płacił do tej pory podatku, gdyż korzystał ze zwolnienia podmiotowego (z uwagi na wysokość obrotów). Jeżeli to żona będzie opodatkowywała najem, wówczas jako podatnik nie korzystający ze zwolnienia podmiotowego, musi już od początku naliczać VAT należny.
To z kolei oznacza, że dokonując zakupów związanych z taką sprzedażą podatniczce będzie - na zasadzie ogólnej zapisanej w art. 86 u.p.t.u. - przysługiwało prawo do rozliczania podatku naliczonego.