Pytanie

Gmina otrzymała zarządzenie sądu rejonowego w sprawie ustanowienia kuratora na podstawie art. 144 k.p.c dla nieznanych z miejsca pobytu dłużników "X" (wnioskodawcą był bank). Jednocześnie dłużnicy "X" są podatnikami podatku od nieruchomości.
Czy gmina jako organ podatkowy ma uznać ustanowionego kuratora jako osobę właściwą do doręczeń korespondencji podatkowej?
Czy też powinna wystąpić o ustanowienie takiego kuratora na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej?

Odpowiedź

Kurator ustanowiony w postępowaniu sądowym nie może być osobą, której doręcza się pisma w postępowaniu podatkowym.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 138 § 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) - dalej o.p., jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora.
W świetle wyroku WSA w Gliwicach z 22 września 2009 r., I SA/Gl 350/09, art. 138 § 3 o.p. jest bezwzględnie obowiązujący, przepis ten obliguje bowiem organ do złożenia wniosku o ustanowienie kuratora w każdym przypadku, gdy zaistnieją przesłanki w nim opisane, niezależnie od wcześniejszego powołania kuratora dla innych celów i innych postępowań.
Ani tzw. kurator materialnoprawny ustanawiany na podstawie Kodeksu cywilnego (do którego obowiązku należy powołanie organów osoby prawnej), ani kurator ustanowiony w postępowaniu cywilnym, w tym przykładowo kurator ustanawiany dla podmiotów (np. dłużników), których miejsce pobytu strony nie jest znane - nie może reprezentować podatnika w postępowaniu podatkowym.
Kurator ustanowiony w innym postępowaniu (np. sądowym) nie jest reprezentantem, pełnomocnikiem, ani tym bardziej "przedstawicielem ustawowym" strony w postępowaniu podatkowym.