Czy koszty uzyskania poniesione w latach poprzednich, do roku osiągnięcia przychodów z działalności pozarolniczej, są potrącane w roku ich poniesienia, czy też w roku uzyskania przychodów?
Moim zdaniem koszty uzyskania są potrącane w roku uzyskania przychodów. Ewidencja przychodów i kosztów jest prowadzona w PKPiR metodą kasową.
W odniesieniu do podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów metodą kasową zastosowanie ma tylko metoda ogólna, zgodnie z którą koszty uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy są związane bezpośrednio z przychodami, czy też nie i niezależnie od tego, kiedy te przychody zostały uzyskane - są potrącane w roku, w którym zostały poniesione.
Jeśli więc nawet koszty uzyskania przychodów zostały poniesione w roku poprzednim - względem roku uzyskania przychodów, z tymi kosztami związanych - to koszty te (tak, czy inaczej) powinny być potrącone w roku ich poniesienia (czyli w roku poprzednim).
Regulacje dotyczące potrącania w czasie kosztów uzyskania przychodów są zawarte w przepisach art. 22 ust. 4-5c oraz ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.
Podstawową regułę w tym względzie wyraża przepis art. 22 ust. 4 u.p.d.o.f. Zgodnie z nim, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Wyjątki od powyższej zasady wyrażone są w przepisach art. 22 ust. 5-6 u.p.d.o.f. Zgodnie z powołanymi przepisami, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego
- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa wyżej w punkcie 1 lub 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie.

Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Powyższe zasady - dotyczące podatników prowadzących księgi rachunkowe - mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.
Zasady pełnego potrącania kosztów w czasie mają więc zastosowanie do podatników prowadzących księgi rachunkowe oraz księgę przychodów i rozchodów metodą memoriałową.

W odniesieniu do podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów metodą kasową zastosowanie ma tylko metoda ogólna wyrażona w art. 22f ust. 4 u.p.d.o.f. Zgodnie z nią, koszty uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy są związane bezpośrednio z przychodami, czy też nie i niezależnie od tego, kiedy te przychody zostały uzyskane - są potrącane w roku, w którym zostały poniesione.
Jeśli więc nawet koszty uzyskania przychodów zostały poniesione w roku poprzednim - względem roku uzyskania przychodów, z tymi kosztami związanych - to koszty te (tak, czy inaczej) powinny być potrącone w roku ich poniesienia (czyli w roku poprzednim).
Adam Bartosiewicz