Spółka jawna w ramach umowy promocyjnej z dostawcą otrzymuje dolary za zakup określonych ilości towarów, które w całości przeznacza na akcję promocyjną dla swoich klientów. Czy otrzymane banknoty powinna traktować jako przychód, a dopiero ich wypłatę swoim klientom jako koszt, czy też może zaksięgować przychód i rozchód dolarów na koncie rozrachunkowym? Dolary są przeznaczone dla osób fizycznych-pracowników kontrahentów, a ich wartość dla poszczególnych odbiorców nie przekracza kwoty 760 zł.
Czy w przypadku gdyby odbiorcą dolarów była osoba prowadząca działalność gospodarczą, a ich wartość nie przekroczyłaby 200 zł, to mogłaby skorzystać ze zwolnienia od podatku?
Tak, otrzymane środki pieniężne powinny być uznane za przychód podatkowy. Dopiero wraz z wydatkowaniem takich dolarów podatnicy będą mogli – o ile wydatek będzie celowy i nie będzie wyłączony z puli kosztów przez prawodawcę – rozliczyć je w kosztach podatkowych. Skoro nagrody są przeznaczone dla pracowników kontrahentów, to nie może mieć zastosowania zwolnienie właściwe dla sprzedaży premiowej. Z kolei gdyby nagrodę otrzymał przedsiębiorca nie ma zastosowania żadne zwolnienie, również wówczas gdy wartość nie przekracza 200 zł.
Zgodnie z wolą ustawodawcy zapisaną w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami osoby fizycznej, o ile w regulacjach u.p.d.o.f. nie zostało postanowione inaczej, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Skoro więc podatnicy (wspólnicy spółki jawnej) otrzymują w ramach sprzedaży premiowej (z tytułu zakupu towarów) jako nagrodę dolary, to ponad wszelką wątpliwość generują one przychód podatkowy. Wyznaczając moment uzyskania przychodu należy zastosować regulację art. 14 ust. 1i u.p.d.o.f., a to oznacza, że podatnik rozpoznaje przychód kasowo – w dacie otrzymania. Dokonując przeliczenia podatnik winien zastosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (zob. art. 14 ust. 1a u.p.d.o.f.). Jeżeli następnie środki zostaną przekazane w ramach akcji promocyjnej, wówczas podatnicy będą mogli uwzględnić je w rachunku podatkowym. Jak bowiem stanowi przepis art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., do podatkowych kosztów uzyskania przychodu zalicza się wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu albo zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, a które nie zostały przez prawodawcę wprost wyłączone z kosztów (poprzez regulacje art. 23 u.p.d.o.f.).
Jeżeli zgodnie ze stosowanym przez spółkę programem akcji promocyjnej pracownicy kontrahenta spółki, którzy mają wpływ na poziom dokonywanej sprzedaży, otrzymają nagrody, to wydatek poniesiony w związku z taką akcją stanowi koszt podatkowy. Zastrzec jednak należy, że nie może tutaj być mowy o sprzedaży premiowej. W praktyce bowiem ukształtował się pogląd, że sprzedaż premiowa ma miejsce wówczas, gdy sprzedawca wydaje klientom, którzy nabyli określone towary lub usługi (w tym określone towary lub usługi w odpowiedniej ilości lub za odpowiednią kwotę), dodatkowe świadczenie, którym nie są towary lub usługi identyczne z tymi, do których dodawana jest nagroda. Ważne jednak jest to, że nagrodę ma dostać nabywca świadczenia a nie osoba trzecia (np. pracownik nabywcy). Skoro zatem nagroda nie jest wydawana w ramach sprzedaży premiowej, nie może być mowy o zastosowaniu zwolnienia zapisanego w art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f. Według niego wolna od podatku dochodowego jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
Udzielając odpowiedzi na ostatnią część pytania należy stwierdzić, że jeżeli nagrodę otrzymuje przedsiębiorca i jest ona mu przekazywana w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą, to uzyskany z tego tytułu przychód nie jest umiejscawiany w źródle "inne przychody" lecz w źródle pozarolnicza działalność gospodarcza.
Wobec takiego przychodu, nawet jeżeli jego wartość nie przekracza 200 zł, nie może mieć zastosowania zwolnienie ukonstytuowane w art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f., w myśl którego od podatku dochodowego wolna jest wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. (źródło inne przychody), otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą - jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł; zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym. Jeżeli zatem w analizowanej sytuacji świadczenie jest pieniężne, a uzyskujący je podatnik uzyskuje przychód umiejscowiony w źródle "pozarolnicza działalność gospodarcza", zwolnienie zapisane w art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. nie ma zastosowania (z takich dwóch powodów).