Jaka jest procedura umorzenia 100 udziałów (100.000), które są własnością wspólnika B posiadającego w sumie 200 udziałów (200.000) w spółce z o.o. "S"?
Spółka "S" jest własnością dwóch wspólników. Wspólnik A posiada 400 udziałów (400.000) a wspólnik B - 200 udziałów (200.000). Razem kapitał zakładowy spółki S wynosi 600 udziałów (600.000). Spółka "S" posiada spółkę-córkę "Z" z kapitałem zakładowym 100 tys (100 udziałów)
Wspólnik B chciałby nabyć spółkę-córkę "Z" w zamian za 100 swoich udziałów w spółce "S".
Czy istnieją sposoby bezgotówkowej zamiany udziałów? Czy taka transakcja jest opodatkowana?
Moim zdaniem należy w analizowanym przypadku przeprowadzić procedurę umorzenia udziałów - lub nabycia udziałów w celu umorzenia - a następnie w ramach potrącenia skompensować z ceną udziałów spółki "Z" nabywanych przez udziałowca od spółki "S".
W regulacjach art. 199 i następnych ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - dalej k.s.h., przewidziane zostało umorzenie udziałów spółki z o.o. Umorzenie może być dokonane przez spółkę za zgodą udziałowca lub bez jego zgody. Obligatoryjnie wynagrodzenie wypłacane jest w przypadku gdy dochodzi do umorzenia przymusowego. W przypadku umorzenia za zgodą udziałowca umorzenie może być dokonane bez wynagrodzenia. Z kolei w art. 200 k.s.h. przewidziane zostało nabycie własnych udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia.
Wyznaczając skutki podatkowe należy wskazać, że w myśl zasady zapisanej w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., o ile ustawodawca nie postanowi inaczej, przychodami osoby fizycznej są otrzymane przez nią lub postawione do jej dyspozycji w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Dla właściwego opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne niezbędnym jest umiejscowienie przychodów osiąganych przez taką osobę we właściwym źródle. Wraz z umorzeniem udziałów udziałowiec uzyska przychód podatkowy, który według regulacji art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zaliczany jest do źródła kapitały pieniężna.
O tym, że przychód jaki podatnik uzyskuje wraz z umorzeniem udziałów albo ich zbyciem w celu umorzenia, winien być sklasyfikowany jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych decyduje treść art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2 u.p.d.o.f., według którego dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji) oraz dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). W art. 24 ust. 5d u.p.d.o.f. ustawodawca doprecyzował, że dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f u.p.d.o.f. albo art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f.; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Od tak wyznaczonego dochodu, na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., pobierany jest dziewiętnastoprocentowy, zryczałtowany, podatek dochodowy.
Jak można wywnioskować z treści pytania, w analizowanym przypadku udziałowcowi należna jest kwota z tytułu zbycia udziałów w celu umorzenia lub z tytułu umorzenia udziałów a jednocześnie udziałowiec zamierza nabyć od spółki "S" (której udziały są umarzana lub zbywane w celu umorzenia) udziały innej spółki ("Z"). Jeżeli nabędzie będzie zobligowany do zapłaty ceny, która odpowiada kwocie jemu należnej od spółki "S". W konsekwencji - według mnie - może być dokonane potrącenie wzajemnych zobowiązań. Nie wpłynie to jednak na implikacje podatkowe umorzenia udziałów (ewentualnie zbycia w celu umorzenia) oraz sprzedaży udziałów przez spółkę "S", która będzie zobligowana zdefiniować dochód z tytułu zbycia takich udziałów.