Prowadzący działalność gospodarczą otrzymuje fakturę za energię elektryczną z taryfą C11 z datą wystawienia 20 października 2010 r. i okresem rozliczeniowym od 1 maja do 1 października 2010 r. Faktura ta zawiera dodatkowy wykaz przewidywanych należności za okres od października 2010 do marca 2011 r. Zakład nie wystawia korekt po upływie okresu rozliczeniowego tylko zwykłą fakturę.
Czy z tak udokumentowanych prognoz można odliczyć VAT?

Faktury prognozowe wystawiane przez zakład energetyczny są według mnie w przedstawionej sytuacji prawidłowe, zaś VAT z tych faktur podlega odliczeniu na zasadach ogólnych, tj. w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności.

Faktury dokumentujące dostawy energii elektrycznej wystawiane są w sposób szczególny. Mogą być one wystawiane dowolnie wcześnie przed powstaniem obowiązku podatkowego (zob. § 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 68, poz. 360; w 2010 r. był to § 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), tj. przed upływem terminu płatności określonego w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej (zob. art. 19 ust. 13 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. dalej u.p.t.u.).
Nie ma jednocześnie przepisów nakazujących dokumentowanie fakturami wyłącznie dostaw zużytej już energii elektrycznej. Nie ma przeszkód, aby zakłady energetyczne prognozowały zużycie energii elektrycznej, a w konsekwencji, aby wystawiały faktury prognozowe. Faktury te nie muszą być według mnie korygowane (faktycznie zużycie różniące się od prognozowanego nie jest w przypadku faktur dokumentujących dostawy energii elektrycznej błędem), lecz mniejsze lub większe od prognozowanego zużycie może być po prostu uwzględniane przy wystawianiu kolejnych faktur prognozowych.
Z powyższych względów faktury prognozowe wystawiane przez zakład energetyczny są według mnie w przedstawionej sytuacji prawidłowe, zaś VAT z tych faktur podlega odliczeniu na zasadach ogólnych, tj. w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności (zob. art. 86 ust. 10 pkt 3 u.p.t.u.).
W uzupełnieniu pragnę wyjaśnić, że jeżeli faktury prognozowe zawierają kilka terminów płatności dotyczących kilku okresów rozliczeniowych (na przykład trzy terminy płatności dotyczące prognozowanych kwot dla trzech miesięcy), prawo do odliczenia podatku naliczonego z takich faktur powstaje częściowo z upływem każdego z tych terminów płatności. A zatem podatek naliczony z takich faktur może być odliczany częściowo, w okresach rozliczeniowych, w których upływają poszczególne terminy płatności.