Czy tłumacz języka migowego (przeważnie tłumaczenia wykładów na uczelniach) będący zatrudniony na umowę o dzieło może przyjąć 50% koszty uzyskania przychodu?
Czy też powinien zastosować 20% koszty uzyskania przychodu, tak jak to ma miejsce przy umowach zlecenie?

Do przychodów uzyskiwanych przez tłumacza, o którym mowa w pytaniu, należy stosować 20% koszty uzyskania przychodów. Nie ma możliwości stosowania do tych przychodów 50% kosztów uzyskania przychodów.
Odpowiedź pragnę rozpocząć od wskazania, że w myśl art. 627 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) – dalej k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Pojęcie dzieła nie jest zdefiniowane przepisami k.c. Tym niemniej przyjmuje się, że dziełem muszą być określone dobra materialne (np. obraz czy rzeźba) lub niematerialne (np. artykuł na określony temat, wywiad z określoną osobą, relacja czy fotorelacja z określonego wydarzenia). Potwierdził to Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 26 stycznia 2006 r., III AUa 1700/05, "istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej". A zatem umowa o dzieło jest uznawana zarówno przez doktrynę, jak i judykaturę za umowę rezultatu, co oznacza, że efekt końcowy wykonania umowy przez przyjmującego zamówienie powinien być poddany ocenie stopnia realizacji. W świetle powyższego umowy z tłumaczem języka migowego nie stanowi w istocie umowy o dzieło (brak jest dzieła). Umowa taka – nawet jeżeli zostanie nazwana umową o dzieło – jest według mnie umową o świadczenie usług, do której odpowiednio stosuje się przepisy o zleceniu (zob. art. 750 k.c.), czyli tzw. umowę zlecenie.
Nie ma przy tym mowy o stosowaniu do przychodów uzyskiwanych przez tłumacza 50% kosztów uzyskania przychodów. Koszty takie mogą być stosowane tylko do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami (zob. art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). W przedstawionej sytuacji nie mamy do czynienia z przychodami tego rodzaju. W konsekwencji do przychodów uzyskiwanych przez tłumacza, o którym mowa w pytaniu, należy stosować 20% koszty uzyskania przychodów (zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f.).